Ευφυείς γυναίκες της λαογραφίας – Χαρίκλεια Δημητρακούδη (Αρναία) & Marie de Garis (Guernsey)
Γράφει η Μαριάννα Πλιάκου //
Χαρίκλεια Δημητρακούδη
Χαρίκλεια Δημητρακούδη (1903-2003) & Marie de Garis (1910-2010).
Η πρώτη, κορυφαία καλλιτέχνης, υφάντρα της Χαλκιδικής, η συλλογή της οποίας “δημιούργησε” το πανέμορφο Μουσείο Υφαντικής Αρναίας. Η δεύτερη, συγγραφέας του “Dictiounnaire Anglais-Guernesiais” (1967) & “Folklore of Guernsey” (1975). Γυναίκες με αγάπη για τον τόπο και τη λαογραφία, ικανές τόσο να αναγνωρίσουν την αξία της συστηματοποιημένης καταγραφής της λαϊκής τέχνης, γλώσσας και παράδοσης, όσο και να την αναλάβουν.
Η Χαρίκλεια Δημητρακούδη είχε συζητήσει, ανάμεσα σε άλλα, την ύφανση από τη γυναίκα της Αρναίας , όχι μόνο ως προίκα για το σπίτι, αλλά και για να «θρέψει» την οικογένειά της. Η οικεία οικονομική αναγκαιότητα, οδηγεί σε νέες προοπτικές, στη συγκεκριμένη περίπτωση θετικές κοινωνικά (καθώς έδωσε ανεξαρτησία στη γυναίκα) και καλλιτεχνικά («καλλιγραφικά» υφαντά Αρναίας). Και, μαζί, φανερώνει την πολυμήχανη, δυναμική και δημιουργική φύση της γυναίκας τα χρόνια εκείνα. Αλλά το μεγαλύτερο έργο της (πέρα από τα δικά της ξεχωριστά υφαντά), η καταγραφή, συλλογή και προβολή της υφαντικής τέχνης της περιοχής. Αργαλειός, ρόκες, νήματα, βαφές και οι συνταγές τους – η υφάντρα, με βλέμμα στο μέλλον, καταλάβαινε την αξία τους για την ταυτότητα του μέρους και μας τα παρέδωσε.
Marie de Garis
Η Marie de Garis, αντίστοιχα, σε μία εποχή χωρίς υπολογιστές και με ελάχιστα μέσα, δημιούργησε το λεξικό της διαλέκτου του Guernsey (Guernsesiais – πατουά βασισμένη στη γαλλική γλώσσα), προσπαθώντας να τη διασώσει από την παρακμή και την εξάλειψη, αναγνωρίζοντας την αξία της για την παράδοση του νησιού. Ολοκλήρωσε το έργο της με την καταγραφή της τελευταίας, στο σπουδαίο βιβλίο της για το τοπικό φολκλόρ. Η εισαγωγική παράγραφος του βιβλίου, δίνει το στίγμα της σκέψης της: «Το Φολκλόρ περιγράφεται ως ‘’ιστορία όσων διασώθηκαν’’, ‘’μουσείο ανθρώπινων σκέψεων’’, ‘‘λόγια και πεποιθήσεις των προγόνων’’, ‘’ένα σωρό βλακείες’’ και άλλες σχετικές εκφράσεις. Κι όμως, το Φολκλόρ, η λαϊκή σοφία και παράδοση των ανθρώπων, είναι τόσο κομμάτι του παρόντος όσο και του παρελθόντος.»
Γυναίκες με ευφυία δύναμης και δύναμη ευφυίας, με προνοητικότητα και γενναιόδωρη φροντίδα για τον τόπο, οι νοητές γραμμές της σκέψης τους τέμνονται στην ανθρωπιά και τον ανθρωπισμό του έργου τους, που ενημερώνει και πλουτίζει το δικό μας παρόν. Μαζί, προσωπικότητες που ανανέωσαν με τις πορείες τους τη θέση της γυναίκας, ανοίγοντας δρόμους και δημιουργώντας θετικά προηγούμενα. Γι’ αυτό και αξίζει το ζωτικό τους έργο να το κρατήσουμε ζωντανό και να μην επιτρέψουμε τη συρρίκνωσή του σε σύντομη ιστορική καταγραφή.
Μαριάννα Πλιάκου
Guernsey, Οκτώβριος 2021
(Θερμές ευχαριστίες στον κύριο Στέλιο Γεωρ. Ρήγα για τη βοήθειά του ως προς τα στοιχεία γέννησης/θανάτου και το φωτογραφικό υλικό της αείμνηστης Χαρίκλειας Δημητρακούδη.)
Ετικέτες: Λαογραφία
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
Παραδόσεις και προβληματισμοί για το Πάσχα
30/04/2024, 8:04 μμ -
Ανάσα Ζωής το Βιβλίο
30/04/2024, 7:44 μμ -
Τα παλιά σπίτια της Σινασού
23/04/2024, 8:21 μμ -
Ένα νόμισμα και η Δημοκρατία
23/04/2024, 8:19 μμ -
«Μαύρες Τρύπες», στην παραμεθόριο των γνώσεών μας
23/04/2024, 8:18 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Η τέχνη της απώλειας ως λειτουργική διαδικασία προσαρμογής & επιβίωσης
Γράφει η Κατερίνα Σπυροπούλου // * Alice Zeniter, “Η τέχνη της απώλειας”, εκδόσεις Πόλις, σελ. 652 Η σύγχρονη γαλλόφωνη λογοτεχνική[1] παραγωγή περιλαμβάνει πολλά μυθιστορήματα, δοκίμια και μαρτυρίες που αναφέρονται στους αρκί. Πρόκειται για Αλγερινούς που, κατά την περίοδο
Περισσότερα -
Όταν τυπωνόταν το πρώτο βιβλίο…
Του Νίκου Τσούλια // Ήταν μαύρα σκοτάδια στις κοινωνίες, στους πολιτισμούς, στην κουλτούρα, στη ζωή. Σκοτεινοί αιώνες… Προκαταλήψεις, δεισιδαιμονίες, ανορθολογισμός, δογματισμός, φονταμενταλισμός, κυνήγι μαγισσών και επιστημόνων, πόλεμοι θρησκειών, μισαλλοδοξία, θρησκοληψία, σκληρή εξουσία: στοιχεία απλωμένα παντού, κυρίαρχα
Περισσότερα -
Όταν η περιπλάνηση οδηγεί στα ίδια πάντοτε μέρη και στο αμετάκλητο της χαμένης μας νιότης
Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη // Patrick Modiano, “Στο café της χαμένης νιότης”. Μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης. Εκδόσεις Πόλις. 2014. Αθήνα Ο πολυβραβευμένος Πατρίκ Μοντιανό (1945-), είναι ένας Γάλλος μυθιστοριογράφος που τα κείμενά του πλημμυρίζονται από νοσταλγία, η
Περισσότερα -
✩ Νέες εκδόσεις: 12 καινούργια βιβλία
Επιμέλεια: Ελένη Γκίκα // Ελληνική πεζογραφία: Αργυρώ Μαντόγλου «Τρικυμίες παθών» Τα νεανικά χρόνια του Κοραή στο Άμστερνταμ, εκδ. Κλειδάριθμος, σελ. 264 Τον Ιούνιο του 1771 ένας νεαρός έµπορος αποπλέει µε τον βοηθό του από το
Περισσότερα -
Μήπως έχω FOMO και δεν το ξέρω ;
Επιμέλεια – Μετάφραση: Δήμητρα Ντζαδήμα // O όρος FOMO, που προκύπτει από τα αρχικά των λέξεων «Fear Of Missing Out», είναι η αίσθηση πως όλοι οι φίλοι σας – διαδικτυακοί και μη – κάνουν κάτι ενδιαφέρον, κάτι ωραίο
Περισσότερα -
Διήγημα: “Χασκούν”
Του Χρήστου Καζάζη // * Ο Χασκούν δεν ήξερε να διαβάζει και να γράφει. Ήταν βοσκός σε ένα χωριό όταν τον στρατολόγησε ο ”Ιερός Στρατός του Θεού”, ή αλλιώς ΙΣΘ, τάζοντάς του χίλια δολάρια το μήνα, τσάμπα φαί,
Περισσότερα -
Η ανάγκη για Φως και Διαύγεια
Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη // Χάρης Βλαβιανός «Αυτοπροσωπογραφία του λευκού», εκδ. Πατάκη, σελ. 183 O Χάρης Βλαβιανός είναι πολυσχιδής, πάντα παρών στη λογοτεχνική μας πραγματικότητα, είτε με κάποια δοκίμια, είστε με μεταφράσεις ποιητών που αγαπά, είτε παρών μέσω
Περισσότερα
