Elisa Biagini: “Διάλογος με τον Τσέλαν”
Μετάφραση- επιμέλεια: Βιβή Λάζου //
Πριν από μερικά χρόνια είχαμε γνωρίσει στο ελληνικό κοινό την ποίηση της Elisa Biagini (Φλωρεντία, 1970) επισημαίνοντας τον κυρίαρχο ρόλο του σώματος σ’ αυτή. Το σώμα ως μέσο και έδρα της σχέσης με τον άλλο, ακόμη κι αν αυτός είναι «από μελάνι», πρωταγωνιστεί και στη συλλογή της «Από μια ρωγμή» (Einaudi, 2014), που συνιστά μια σπαρακτική συνομιλία με δύο αγαπημένους της ποιητές, τον Π. Τσέλαν και την Έ. Ντίκινσον. Ακολουθεί ένα μικρό μέρος της πρώτης ενότητας, του διαλόγου με τον Τσέλαν, που συγκροτείται κατά τον τρόπο που περιγράφει η ίδια στην εισαγωγή της[1].
Να δίνεις νερό στο φυτό του ονείρου
(διάλογος με τον Πάουλ Τσέλαν)
Πείραμα ενεργητικού διαλόγου μ’ έναν αγαπημένο ποιητή: κείμενα δομημένα γύρω από μεμονωμένους στίχους του γερμανόφωνου ποιητή, που αποσπάστηκαν από τα αυθεντικά συμφραζόμενα και χρησιμοποιήθηκαν ως θρυαλλίδες αποδέσμευσης μιας νέας ποιητικής έκρηξης.
I
Κλείνονται
οι νύχτες μου μέσα
στην παλάμη,
σ’ αγγίζω
κι είσαι από μελάνι.
II
Πάρα πολλά τα πράγματα που είπαμε ήδη
πάρα πολλές οι ανάσες που πήραμε ήδη,
στην παλάμη
μόνο μια πέτρα ξαναφτυσμένη,
μικρή σαν
ένα αμύγδαλο
(το γλυκό παραείναι
κρυμμένο και το τσόφλι
παραείναι σκληρό).
Μαζί με τ’ αμύγδαλα μέτρα κι εμένα[2].
III
Η γλώσσα πετάει παντού, κυλάει,
πέτα τη μακριά, πέτα τη μακριά,
κι έτσι θα την ξαναπιάσεις[3]:
θα ’ναι μια εμβοή,
ένα φτερό που ανοίγει για να μετρήσει τον ουρανό.
IV
Όταν το στόμα
φτύνει τη λέξη,
υπάρχει ένας χρόνος, ένα
ανάμεσα «σ’ εμένα κι εσένα»,
που είναι σβώλος
κομμένος απ’ τη λεπίδα,
σκουλήκι που έπειτα
ξαναβρίσκει ζωή.
V
Αυτό το στραβοπάτημα,
σαν το περπάτημα
σ’ όνειρο, σαν
την εξιστόρηση σ’
ένα αφτί
που ’γινε κιόλας γυάλινο.
Dare acqua alla pianta del sognare
(dialogo con Paul Celan)
Esperimento di dialogo attivo con un poeta amato: testi costruiti intorno a singoli versi del poeta tedesco, allontanati dal contesto originale e usati come micce per scatenare una nuova deflagrazione poetica.
I
Mi si chiudono
le notti dentro
il palmo,
ti tocco
e sei d’ inchiostro.
II
Troppe cose già dette,
troppo già respirato,
nel palmo
solo una pietra risputata,
piccola come
una mandorla
(il dolce è troppo
nascosto e troppo
duro il guscio).
Contami tra le mandorle.
III
La lingua vola ovunque, rotola,
gettala via, gettala via,
e così la riavrai:
sarà un frullare d’orecchio,
un’ ala che s’ apre a misurare il cielo.
IV
Quando la bocca
sputa la parola,
c’ è un tempo, un
tra «me e te»,
che è una zolla
affettata dalla lama,
verme che poi
ritrova vita.
V
Questo torcersi di
piedi, come il cammino
in sogno, come
il racconto in
un orecchio
già di vetro.
[1] Οι στίχοι του Τσέλαν ράβονται με τους δικούς της μεταφρασμένοι από την ίδια στα ιταλικά. Παρατίθεται το γερμανικό πρωτότυπο σε υποσημείωση κάθε φορά, χωρίς όμως αναφορά στο έργο από το οποίο αντλήθηκαν, καθώς κάτι τέτοιο θα μας αποσπούσε από την ουσία του πειράματός της. Στις δικές μας υποσημειώσεις προτιμήσαμε να παραθέσουμε τη διαθέσιμη ελληνική μετάφρασή τους και να παραπέμψουμε στα έργα του Τσέλαν.
[2] «Μέτρα στ’ αμύγδαλα κι εμένα» (από το [Μέτρα τα αμύγδαλα], Μήκων και μνήμη, μτφρ Ιωάννας Αβραμίδου, εκδ. Νεφέλη, 2007, σ. 135).
[3] «Πέτα την πέρα, πέτα την πέρα, / και τότε θα την έχεις ξανά» (από το «Όλα είναι αλλιώς», Του κανενός το ρόδο, μτφρ Χρήστου Λάζου, εκδ. Άγρα, 1995, σ. 219).
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
Μετάφραση | Joseph Roht, Ο ξεχωριστός μαθητής ( 1916)
30/01/2024, 7:39 μμ -
-
Mετάφραση: “Il dolore”, Irma Kurti
09/01/2024, 8:17 μμ -
Τρία ποιήματα του Κωστή Παλαμά στ’ αγγλικά
12/12/2023, 8:52 μμ -
Δύο ποιήματα του Mosab Abu Toha
12/12/2023, 8:51 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Τα Σχολεία στη Δίνη Προκλήσεων
Γράφει ο Χρήστος Δούκας // Ξαναγυρίζω πάλι στον κόσμο των ερωτημάτων, παρότι έχω υποσχεθεί να δίνω μόνο απαντήσεις όσο γίνεται πιο στρογγυλές, προβλέψιμες και ευχάριστες. Αλλά τί να τις κάνεις παρόμοιες απαντήσεις, αν δεν αναφέρονται στα σωστά ερωτήματα
Περισσότερα -
Διήγημα: “Η ελπίδα”
Γράφει η Θωμαΐς Καλαντζή // * Είχε ήδη νυχτώσει για τα καλά κι όμως, εκείνος καθόταν ακόμα εκεί, στην ίδια θέση. Ο Σεπτέμβρης έφτανε σιγά-σιγά στο τέλος του, και κάθε που σουρούπωνε πια ένιωθες την πρώιμη φθινοπωρινή ψύχρα να
Περισσότερα -
ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ: Αϊ Στράτης – Θυμήματα εξορίας
Γράφει ο Βασίλης Κρίτσας // Στο νησί των …ονείρων της Ελλάδας του Κονδύλη Το βιβλίο «Κώστας Βάρναλης: Αϊ – Στράτης – Θυμήματα εξορίας» (Εκδόσεις «Καστανιώτη»), με επιμέλεια του Ηρακλή Κακαβάνη, περιλαμβάνει τις επιφυλλίδες του ποιητή στις εφημερίδες «Ανεξάρτητος»
Περισσότερα -
✔ Μαρία Στρίγκου: «Ό,τι δυσκολεύει τον αναγνώστη δεν είναι και στην πρώτη γραμμή του γούστου του, κυριαρχούν τα εύπεπτα»
Συνέντευξη στη Μαρία Λιάκου // Η Μαρία Στρίγκου γεννήθηκε στη Λέσβο. Εργάζεται στο Νοσοκομείο «Άγιος Σάββας» και είναι Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας. Το τελευταίο της βιβλίο Ο Άλλος Εγώ – Διήγημα – είναι το έκτο βιβλίο της που κυκλοφορεί από τις
Περισσότερα -
Επειδή «παντού έχει δρόμο η Αγάπη»
Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη // Κωνσταντίνος Μ. Σκηνιώτης «Επιγράμματα», εκδ. ΑΩ Ο Κωνσταντίνος Σκηνιώτης μάς χαρίζει μια συλλογή επιγραμμάτων που αφορούν στα στοιχεία της ίδιας της ζωής και της ύπαρξής μας. Απλοί στίχοι, άμεσοι και εύστοχοι μάς κατακλύζουν και μάς
Περισσότερα -
Η μεγάλη πλημύρα του Μισισιπή του 1927. Ένα αφιέρωμα στα μπλουζ του «νότου». (Μέρος 3ο)
Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη // O μεγάλος Τεξανός μπλουζίστας, Blind Lemon Jefferson (1893-1929), ο ονομαζόμενος και πατέρας των μπλουζ του Τέξας, εντυπωσίαζε λευκούς και μαύρους μουσικούς και όλα τα ακροατήρια. Η δημοτικότητά του το 1926 κινητοποίησε τους ανιχνευτές ταλέντων
Περισσότερα -
Ποίημα: “Βράδυ καλοκαιριού”
Της Ιόλης Πέππου // Βράδυ καλοκαιριού Τα φώτα άναψαν την συνηθισμένη ώρα, αναστήθηκαν οι ελπίδες μας γιατί είχε έρθει το βράδυ , οι σκέψεις θα έπαιρναν τώρα το εισιτήριο για την ησυχία τους, και οι
Περισσότερα