Μετάφραση: Jorge Guillen – Τρία ποιήματα
Μετάφραση από τα ισπανικά: Θεοδόσης Κοντάκης //
Κηροπήγιο
[Candelabro]
Μονάχος του στέκεται, υψώνεται
δίχως να σπάζει του σκότους τη σιωπή
ένας ήχος με μορφή: «κηροπήγιο».
Μόλις που με φωτίζει, ασήμι αμυδρό
σαν το νεφέλωμα μέσα σε νύχτα
ορατής απεραντοσύνης.
«Κηροπήγιο», προφέρω
και κείνο διαγράφεται, παγιώνεται πάνω στη στέρια του
βαρύτητα. Διακρίνω: ένα κηροπήγιο.
Που πηγαίνω; Πασχίζω
μεσ’ από τούτη την όχθη τη νωθρή της αϋπνίας,
την περίκλειστη απ’ το γνόφο
να ζήσω μαζί, να επικοινωνήσω τώρα
με κάτι που ενώ με τον τρόπο του με συνοδεύει
είναι κιόλας έξω από μένα.
«Σ’ έχω ανάγκη, κόσμε.»
Η λέξη κι η γέφυρά της
με περνούν απ’ την πραγματικότητα στην άλλην όχθη.
Καθώς διασχίζω το σκοτάδι
βόηθα με, φίλε μου, κηροπήγιο.
(Από τη συλλογή Homenaje)
Ένα παραθύρι
[Una ventana]
Ο ουρανός σύννεφα ονειρεύεται για τον κόσμο τον πραγματικό
με ύλη ερωτευμένη με το χώρο και το φως.
Πάνω από ’ναν ύφαλο σκορπίζονται σήμερα οι αμμόλοφοι,
αμμουδιές με κύματα θαλασσινά που χιόνια είναι.
Τόσα τυχαία περάσματα, από περίτεχνη ιδιοτροπία,
μαζεύονται εκεί με ακαταμάχητη
στερεότητα που χαμογελά. Στις άκριες κατοικώ
καθώς βάθη διάφανα πυκνώνουν.
Ο άνεμος σκεπάζει, αποκαλύπτει, δυναμώνει
τα φύλλα πάνω στο κλαδί, τα κλαριά στον κορμό,
τους τοίχους, τα πρόστεγα, τους στύλους, τις γωνιές:
γαλήνη φανερωμένη του δειλινού
μιαν ήρεμη ζητά ματιά, μέσ’ από παραθύρι.
Οι λεπτομέρειες γίνοντ’ ένα με το φόντο:
πετραδάκια, πιο κει ένας φράχτης, έπειτα ένα σύρμα.
Συναντά κάθε λεπτό την άλω τη δικιά του –
ή τάχα είν’ ονειροφαντασιά τούτο το γυαλί;
Σαν το παραθύρι μου είμαι. Ο άνεμος με μαγεύει.
Ομορφιά τόσο λαμπρή, μα και με τόση σοφία,
ανάμεσα στον ήλιο και το νου! Λέξεις υπάρχουν στιλβωμένες
μα εγώ έτσι θα ’θελα να γνωρίζω, καθώς του Ιουνίου ο άνεμος.
Της λεύκας το σάλεμα κάνει την αύρα ορατή,
σε γαλήνης κύκλο με κλείνει το σούρουπο
κι ένας ουρανός που υψώνεται τον ορίζοντά μου ακολουθεί.
(Από τη συλλογή Cántico)
Μια μαργαρίτα
[Una margarita]
Είναι μια μαργαρίτα
που ’χει δεκαπέντε πέταλα,
τρία τρία
κι από κάτω ανοιχτογάλανο∙
προς το ηλιόφως
τεντωμένη, καλά ανοιγμένη
την ενέργειά της κατευθύνει.
Και προς το δειλινό,
καθώς πέφτει η σκιά,
μαζεύεται το άνθος
και κλείνει για τη νύχτα.
Φύση. Θαύμα. Δίχως δίδαγμα.
(Από τη συλλογή Final)
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
«Δίχως δίδαγμα.»
Ο Jorge Guillen (Βαγιαδολίδ, 1893 – Μάλαγα, 1984) είναι μια σημαντική μορφή της ισπανικής ποίησης του 20ού αιώνα. Συγκαταλέγεται ανάμεσα στους βασικούς εκπροσώπους της «Γενιάς του 1927», η οποία περιλάμβανε ποιητές όπως ο Λόρκα, ο Θερνούδα, ο Ραφαέλ Αλμπέρτι.
Καθιερώθηκε στα ισπανικά γράμματα με την έκδοση της πρώτης του συλλογής, Cántico, το 1928, η οποία επανεκδόθηκε με συνεχείς συμπληρώσεις άλλες τρεις φορές μέχρι το 1950. Από το ξεκίνημα κιόλας της πορείας του, επηρεασμένος εν μέρει από τον Πωλ Βαλερύ και την «καθαρή ποίηση», αποσαφηνίζει την άποψή του: ο ποιητής δεν παράγει ιδέες για τον κόσμο που τον περιβάλλει, αλλά τον περιγράφει με ήρεμη αποδοχή∙ ο κόσμος ανταποκρίνεται καθώς ο ποιητής βλέπει τα πράγματα και τα ονομάζει. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά στο ποίημα από τη συγκεκριμένη συλλογή που μεταφράζεται εδώ: «Σαν το παραθύρι μου είμαι».
Τούτη η στάση απέναντι στον κόσμο και την ποίηση είναι ακόμα πιο ξεκάθαρη στα δυο ποιήματα που μεταφράζονται, αντίστοιχα, από το ώριμο και το όψιμο έργο του. Η προσήλωση στην πραγματικότητα καθίσταται εμφανής ήδη από τους τίτλους τους: ειδικά στο σύντομο ποίημα που προέρχεται από τη συλλογή με τον εύγλωττο τίτλο Final (εκδόθηκε όταν ο ποιητής ήταν σχεδόν ενενήντα ετών), συνοψίζεται με τρόπο επιγραμματικό η άποψή του για μια στάση θαυμασμού απέναντι στα πράγματα, ως μοναδικό «μάθημα» που του χαρίστηκε από τη μακριά πορεία του βίου και του έργου του…
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
-
Mετάφραση: “Il dolore”, Irma Kurti
09/01/2024, 8:17 μμ -
Τρία ποιήματα του Κωστή Παλαμά στ’ αγγλικά
12/12/2023, 8:52 μμ -
Δύο ποιήματα του Mosab Abu Toha
12/12/2023, 8:51 μμ -
Μέτάφραση: Μαίρη Όλιβερ «Πρόσκληση»
05/12/2023, 9:03 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Μικρό πεζό: “Tabula rasa”
Του Ηλία Μπαντούνα // * Και αν της περνούσαν σκέψεις της στιγμής πως δεν την σκεφτόταν, η καθημερινότητά του διέψευδε κάθε τέτοια υπόνοια. Όλη η μέρα του γύρω από αυτήν περιστρεφόταν και τίποτε δεν ήταν ικανό να
Περισσότερα -
«Αγριοπερίστερο σε κλουβί υπογείου ζητά σαν αντάρτης το πιο κακοτράχαλο βουνό»
Γράφει η Πωλίνα Γουρδέα // Ανδρέας Βλαντής «Το Μαρτύριο του Σίσυφου», εκδ. Anima Σε μια εποχή που οι αισθήσεις μας παρακμάζουν λόγω της τελειοποιημένης τεχνολογίας και των δυσβάσταχτων κοινωνικών αλλαγών που αυτή επιφέρει, έρχονται οι νέοι ποιητές με
Περισσότερα -
Ένα ποίημα: “Ο μίτος της ποίησης”
Της Χαρίκλειας Ρίζου // Ο μίτος της ποίησης Στο μελάνι ξεκλειδώνω τη σιωπή μεταφράζω τη φλυαρία της θάλασσας τα μουσικά πατήματα της βροχής ιχνογραφώ Στην πένα φτερό νυχτερίδας Σε ραγίσματα μοναξιάς ανθίζουν οι αναιμικοί μου στίχοι
Περισσότερα -
Για το ποιητικό βιβλίο “Περί της φύσεως της ευθραυστότητας” του Roberto García de Mesa
Γράφει η Αλεξία Καλογεροπούλου // Roberto García de Mesa, «Περί της φύσεως της ευθραυστότητας», μτφρ. Ιφιγένεια Ντούμη, εκδ. Ρώμη, Θεσσαλονίκη: 2021. «Η κριτική», γράφει ο Ρίλκε στα Γράμματα σε έναν νέο ποιητή, «είναι το χειρότερο μέσο για να
Περισσότερα -
Πείραμα σύγκλισης λογοτεχνίας, φιλοσοφίας και εικαστικών τεχνών
Γράφει ο Κώστας Τραχανάς // Θωμάς Συμεωνίδης «Στοχασμοί για την Κοινότητα», Εκδόσεις Εστία 2022 σελ. 272 Οι Στοχασμοί για την Κοινότητα έχουν δομηθεί ως πείραμα κατανόησης και προσανατολισμού σ’ έναν κόσμο που έρχεται από το μέλλον. Ο συγγραφέας
Περισσότερα -
Γιάννης Χατζηγεωργίου: «Όλα τα έργα ξεκινάνε από ένα όνειρο … μόνο που στην δικιά μου ιστορία ήταν πραγματικό»
Συνέντευξη στην Έλενα Νταβλαμάνου // Τον Γιάννη Χατζηγεωργίου, τον γνωρίσαμε αρχικά στο χώρο της υποκριτικής, όταν έκανε την εμφάνισή του στο σίριαλ «Ταμάμ». Αποκαλύπτοντας άλλη μία πτυχή του εαυτού του, μας εκπλήσσει ξανά με την είσοδό του στο
Περισσότερα -
Οι κούκλες της ζωής μας, ο Λόλο το σκαθάρι και η Ρίτα η πυγολαμπίδα
Της Ελένης Μπετεινάκη // Υπάρχει παιδί που ανατράφηκε χωρίς μια κούκλα ή ένα ζωάκι λουτρικό στα χρόνια της αθωότητάς του; Είναι σαν να μην έπαιξε ποτέ ή σαν να μην ένιωσε στην αγκαλιά του την τρυφερότητα και τη
Περισσότερα