Fractal

Τα ρωμαίικα. Σχόλιο με αφορμή έναν πίνακα του Δημήτρη Αστερίου

Γράφει ο Απόστολος Θηβαίος //

 

 

 

[…Το δωμάτιο διαθέτει σπάνια θέα στην προκυμαία. Όταν πλευρίζουν τα καράβια, πληθαίνουν οι θόρυβοι και συρρέουν από κάθε πλευρά της ζωής οι γυρολόγοι και οι βαστάζοι και οι μισθωτοί των τουριστικών πρακτορείων. Πανσιόν Άρτεμις, Μυκήναι, Κύκλωψ, η αμμουδιά του Ομήρου και άλλα τέτοια λάβαρα σηκώνονται. Όμως οι ταξιδιώτες έχουν από πριν κανονισμένα παρόμοια πράγματα και έτσι ετούτο το πλήθος διαλύεται σε λίγο ολότελα αποκαρδιωμένο.

Το δωμάτιο έχει καρφωμένα κοχύλια στους τοίχους του, παράξενες, ζωγραφιστές πέτρες στολίζουν το πλακόστρωτο του μικρού εξώστη. Μα το πιο όμορφο πράγμα μες σε εκείνο το αυτοκρατορικό σύμπαν δεν είναι άλλο από τον καθρέφτη με τους πολύχρωμους ιχθύες και τις τέσσερις σφραγίδες του. Το πλοίο, το δέντρο, το σπίτι, η θάλασσα. Ετούτα συνιστούν τα συνθετικά στοιχεία του πλαισίου που όμοιό του δεν έχετε αντικρίσει ποτέ. Οι δυο τους λάμπουν στο στρογγυλό τζαμωτό με τα ωραία, ανδροπρεπή τους πρόσωπα, μάσκες φλωρεντινές, Πανάρετοι και Ερωφίλες. Χορευτές ζεϊμπέκες από την Αλικαρνασό μ’ ολόλευκες κνήμες, άνθρωποι ερμητικοί. Στοχαστικά αντικρίζουν τον έρωτά τους, στοχαστικά το χέρι του στο στήθος, στους τόπους της καρδιάς. Με ηδύτητα θωρούν τον κόσμο εντός τους, με έναν ρωμαϊικο και ανεπανάληπτο ηρωισμό. Στα μαρμαρένια αλώνια δαπανήθηκαν πρώτη τους φορά, στο τέλος της αβύσσου τραβούν απόψε μαζί με τ’ αγάλματα και τα καλοκαίρια. Μια φίνα, ανδρική μελαγχολία τους χρωματίζει. Μια εκλέπτυνση του ανδρισμού τους, νερό και αλάτι επάνω στα σώματά των, άνθρωποι μυστικοί των νυχτερινών περιβολιών, πλάσματα του φωτός που αποδίδεται μόνο με το βυθισμένο μπλε χρώμα του κοβαλτίου. Οι δυο τους γράφουν μια ανέγγιχτη ιστορία και ο έρωτάς τους ετούτη την ώρα φαντάζει ιδανικός, σαν το γυμνό της τέχνης που ψιθύρισε στοχαστικά ο Γιάννης Τσαρούχης…]

¥

Η σιωπή των ψαριών που συνιστά για κάποιους λαούς το ισομορφικό ανάλογο της λήθης, τα πολυγνώτεια χρώματά τους και όσα απαντώνται στα βιτρό, το αχειροποίητο αίσθημα και η τυχαία έκβαση μιας ιστορίας. Φαντάζουν τόσα τα νήματα του Δημήτρη Αστερίου που ζωγραφίζει πότε θαλασσογραφίες και άλλοτε πορτραίτα του Φαγιούμ, μορφές του θανάτου και ήρωες βγαλμένους από το κρητικό θέατρο με στριφτά μουστάκια σαν τον Αθανάσιο Διάκο και το λαϊκό ρωμαϊικο μπαρόκ που κατέγραψε ο Νίκος Εγγονόπουλος. Ίσως τόσα να χωρούν γύρω από τα χρώματα και τους συμβολισμούς της μπορντούρας, ωστόσο τα έργα που φτιάχνονται πρέπει να αναβαπτίζονται μες στους κόλπους του θυμικού ώσπου με την αρματωσιά της αισθητικής και της φαντασίας να υφανθεί το κοσμικό μυστήριο.

Ο έρωτας που νυχτερεύει στα άσπιλα μάγουλα, ο τόκος εν τη ψυχή, η ζωτικότητα των καθημερινών πραγμάτων που μελαγχολικά χάνεται, τα υλικά της φαντασίας που διεγείρεται και αναπλάθει παράξενα, νούμερα επικίνδυνα με τα άγρια, τα δικά μας ζώα. Ίσως ανακαλύψεις και άλλα στις ζωγραφιές του Αστερίου γλώσσες και υλικά αναμορφωμένα. Και ένα πάθος για τα πράγματα και τις υπομνήσεις αυτού του κόσμου, πάθος για την ομορφιά που θεσπίζεται στην καρδιά της λεπτομέρειας.

¥

Οι δυο τους σ’ εκείνον τον καθρέφτη, εκείνο το απόγευμα, στο φινάλε του αυτοκρατορικού μήνα παλεύουν με τον ενθουσιασμό τους. Να ‘ξερες τι γλύκα ο κόσμος τους, τι πάταγος τα ακροδάχτυλα στο στήθος του.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top