✩ Νέες εκδόσεις: 12 καινούργια βιβλία

Επιμέλεια: Ελένη Γκίκα //

 

Ελληνική πεζογραφία:

Σωτήρης Δημητρίου «Ουρανός απ’ άλλους τόπους», εκδ. Πατάκη, σελ. 584

Αφηγείται µια σχεδόν εκατόχρονη γυναίκα από την Ήπειρο. Δεν της φτάνει –κατά τα λόγια της– ο ουρανός για χαρτί, θέλει ουρανούς κι απ’ άλλους τόπους. Πολλές φορές έχεις την αίσθηση πως τη γλώσσα της την κινεί ουράνιος υποβολέας. Τραγουδιστή πηγή πλαγιάς που άνθισε κάποια µακρινή άνοιξη και µαράθηκε στις µέρες µας. Το παρόν βιβλίο είναι ο απόηχος αυτής της γλώσσας. Αφολοή, όπως συχνά πυκνά λέει η αφηγήτρια.

Σώτη Τριανταφύλλου «Σικελλικό ειδύλλιο», εκδ. Πατάκη, σελ. 304

Το Σικελικό ειδύλλιο δεν είναι ειδύλλιο. Είναι το χρονικό της συνάντησης δύο ανθρώπων σε μια μικρή πόλη της Σικελίας, στα μέσα της δεκαετίας του 1950. Με την πρώτη ματιά, ο αστυνόμος Λούκα Ντε Ματέις και η νεαρή Κοντσέττα Βιτάλε δεν έχουν τίποτα κοινό εκτός από τη σικελική τους καταγωγή: αλλά, καθώς αφηγούνται τα γεγονότα της ζωής τους, φανερώνουν όλο και περισσότερες ομοιότητες· είναι και οι δυο τους, ο καθένας με τον τρόπο του, ξένοι στον γενέθλιο τόπο· μοιάζουν με τα αντίθετα είδωλα του ίδιου καθρέφτη. Για τον Ντε Ματέις, ο τίτλος αυτού του βιβλίου ίσως να ήταν Σικελικό γοτθικό – ιστορία τρόμου δυτικά των Συρακουσών· στην Κοντσεττίνα ίσως να ταίριαζε περισσότερο ο τίτλος Κουκλοθέατρο σε τοπίο του Νότου· της άρεσαν οι μαριονέτες· άλλοτε έμοιαζε μικρότερη από την ηλικία της, άλλοτε πολύ μεγαλύτερη. Το Σικελικό ειδύλλιο τοποθετείται στο επαρχιακό περιβάλλον του νησιού εκείνη την όχι και τόσο μακρινή εποχή: μαφιόζικες δολοφονίες, εγκλήματα τιμής, βιασμοί και επανορθωτικοί γάμοι. Ο Ντε Ματέις και η Κοντσέττα Βιτάλε δεν βρίσκουν τη θέση τους σ’ αυτόν τον κόσμο. Αν και η προτροπή για τον εαυτό τους είναι Ζήσε!, όλα πάνε στραβά, σχεδόν όλα: ο Ντε Ματέις βρίσκει τον σικελικό τρόπο θανάτου και η Κοντσέττα αρνείται να συμμορφωθεί με τον σικελικό τρόπο ζωής. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Πέλλα Σουλτάτου «Η θάλασσα δεν είναι μπλε», εκδ. Καστανιώτη, σελ. 202

Το πτερύγιο ενός καρχαρία διασχίζει τα γαλήνια νερά της λουτρόπολης όπου παραθερίζουν ανάπηροι πολέμου. Τάρανδοι ξεπηδούν από το πορτ-μπαγκάζ παραμονή Πρωτοχρονιάς κι ένας παπάς μπεκρουλιάζει τραγουδώντας λαϊκά. Ο Ερμής φανερώνει την ανεπίδοτη επιστολή της Καλυψώς προς τον πατέρα των θεών κι ένας αρχαίος ραψωδός εμφανίζεται στο κέντρο του Μεγάλου Κάστρου. Ο κόσμος του αγοροκόριτσου σείεται καθώς ματώνει κι ακούει τη μαμά να λέει “τώρα μπορείς να κάνεις παιδιά”. Στη χαράδρα καταβαραθρώνονται όσοι βρίσκονται πολύ ψηλά. Ο ερωτοχτυπημένος γιος του γαιοκτήμονα και οι μπιστικοί του πάνε για καντάδα την Πρωταπριλιά του ’38. Ένα εξωτικό πλάσμα διασχίζει τη διάβαση πεζών κι ένα άλλο τη διάβαση ποιητών. Την τελευταία νύχτα της οικουμένης, τα ανθρώπινα σπλάχνα γίνονται διάφανα και φέγγει εντός τους μια φλόγα, ο ουρανός διαυγάζει, οι πλανήτες τώρα καθρεφτίζονται στη θάλασσα, μα δεν έμεινε πια κανείς να κολυμπάει ανάμεσα στα είδωλά τους.
Μια φαντασμαγορία μύθων, τεράτων και αποκαλύψεων. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Ελένη Πριοβόλου «Μια στιγμή μέσα στο χρόνο», εκδ. Καστανιώτη, σελ. 448

Έτος 2001. Ο διανοητής Φωκάς Κορέσιος, στη δύση της ζωής του και αποσυρμένος από κάθε δημοσιότητα,
αποφασίζει να ενδώσει στην πρόσκληση της σκηνοθέτριας Άσπας Παμπλέκη να κάνει ντοκιμαντέρ για τη ζωή και το έργο του.
Αρχίζει την αφήγηση από τα παιδικά του χρόνια, στις αρχές της δεκαετίας του ’30: την καταπίεση από τον
φιλοφασίστα στρατιωτικό πατέρα, το αυστηρό πλαίσιο το οποίο επιβάλλει το οικογενειακό πρωτόκολλο, τον απειθή, έκλυτο εφηβικό του βίο, τη στράτευσή του στη Μεταξική Νεολαία και εν συνεχεία στις γραμμές του ΕΑΜ. Μετά την απελευθέρωση βρίσκονται, μαζί με τη γυναίκα της ζωής του, ως υπότροφοι του Γαλλικού Ινστιτούτου στο Παρίσι, όπου αναμειγνύονται με τον κύκλο των υπαρξιστών και υπερρεαλιστών κι εκείνος
εξελίσσεται σε μέντορα του φιλοσοφικού στοχασμού.
Συνειδητά και κάτω από το βάρος των αφόρητων ενοχών του, καθιστά τη σκηνοθέτρια εξομολόγο του και της αποκαλύπτει τα βαθιά κρυμμένα μυστικά, ακόμα και τα εγκλήματά του μέχρι την κατάκτηση της κορυφής.
Έτσι, τη θέτει προ του διλήμματος αν η ίδια θα υπηρετήσει την ιστορική αλήθεια ή θα συνεχίσει τα κατά συνθήκην ιστορικά ψεύδη. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

 

Ξένη πεζογραφία:

Emmanuelle Bayamack –Tam «Αρκαδία», Μετάφραση: Χαρά Σκιαδέλλη, εκδ. Πόλις, σελ. 376

Omnia vincit amor! Η αγάπη νικάει τα πάντα!
Αυτό είναι το αξίωμα που διέπει τη ζωή του Liberty House, ενός ουτοπικού κοινοβίου, τα μέλη του οποίου ζουν σε μια ειδυλλιακή ατμόσφαιρα, μακριά από τον σύγχρονο πολιτισμό και τις νέες τεχνολογίες: κηρύσσοντας την ανεκτικότητα, χαίρονται τη φύση και τον ελεύθερο έρωτα. Οι πάντες –κοινωνικά απροσάρμοστοι, όμορφοι ή άσχημοι, γέροι ή νέοι, στρέιτ ή γκέι, υγιείς ή άρρωστοι– έχουν δικαίωμα σε μια ειρηνική και αρμονική ζωή, όπως και στη σεξουαλική απόλαυση, χωρίς διακρίσεις.
Σε αυτή την κοινότητα, την οποία καθοδηγεί η γοητευτική, ηγετική (δεσποτική, θα έλεγαν οι εχθροί του) μορφή του Αρκαντύ, ζει μαζί με τους γονείς της η νεαρή Φαρά. Μπαίνοντας στην εφηβεία, ανακαλύπτει πως δεν είναι πια και τόσο κορίτσι όσο νόμιζε, καθώς το σώμα της γίνεται όλο και πιο αρρενωπό.
Μυείται στον έρωτα από τον Αρκαντύ, προσπαθεί να βρει τον δικό της πόθο, μαθαίνει να ζει με την απροσδιόριστη σεξουαλική της ταυτότητα.
Η ειδυλλιακή ζωή της κοινότητας αναστατώνεται από την άφιξη ενός νεαρού μετανάστη. Γρήγορα αποδεικνύεται ότι η διακηρυσσόμενη ανεκτικότητα έχει ένα όριο και δεν ισχύει για όλους ανεξαιρέτως. Ο Αρκαντύ και το ποίμνιό του κηρύσσουν την αγάπη, αλλά κλείνουν κατάμουτρα τις πύλες του παραδείσου τους στους μετανάστες.
Η Φαρά καλείται να επιλέξει ανάμεσα στη στοργή της για την κοινότητα και τις ιδέες της. Γιατί τι αξίζει η ευτυχία αν δεν μπορούμε να τη μοιραστούμε;

Andre Kubiczek «Η αξέχαστη χρονιά της αναρχίας», Μετάφραση: Απόστολος Στραγαλινός, εκδ. Κριτική, σελ. 288

Απρίλιος 1990. Η Ανατολική Γερμανία ετοιμάζεται να προσχωρήσει στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας. Οι μεγαλύτερης ηλικίας πολίτες ανησυχούν, οι νεότεροι όμως ζουν την αγάπη και την ελευθερία. Όπως ο Αντρέας και η Ουλρίκε. Αφήνουν το Βερολίνο για να εγκατασταθούν στην επαρχία, στο “εξωτικό” Κάτω Λάουζιτς, σε μια περιοχή εγκαταλειμμένων χωριών και παρατημένων χωραφιών. Θέλουν να ανακαινίσουν ένα παλιό αγρόκτημα και να πραγματοποιήσουν το όνειρό τους, ερωτευμένοι, εξαιρετικά ευδιάθετοι και απόλυτα αισιόδοξοι.
Μόνο ο αδελφός της Ουλρίκε, ο Αρντ, μεταφέρει ειδήσεις από τον πραγματικό, τον έξω κόσμο, ενώ παράλληλα η οργή του κλιμακώνεται, κάνοντας όλο και πιο συχνά λόγο για την ανάγκη εκδίωξης των καπιταλιστικών κατοχικών δυνάμεων.
Ώσπου μια μέρα, λίγο πριν από τη γερμανο-γερμανική νομισματική ένωση, το νέο τραπεζικό κατάστημα της επαρχιακής πόλης παραδίδεται στις φλόγες…
Το πρώτο μυθιστόρημα για την ωραιότερη αναρχία στη νεότερη γερμανική ιστορία – ένα βιβλίο για την υπέροχη, ανήσυχη ευτυχία που νιώθει ο καθένας μας αποτολμώντας μια νέα αρχή. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) “Ο Κούμπιτσεκ είναι ένας δεξιοτέχνης του διαλόγου”. (Suddeutsche Zeitung)

 

Αστυνομικό μυθιστόρημα:

Volker Kutscher «Βωβός Θάνατος», Μετάφραση: Τάσος Ψηλογιαννόπουλος, εκδ. Διόπτρα, σελ. 808

Μάρτιος 1930: Ο κινηματογράφος βρίσκεται σε διαδικασία αλλαγής. Οι ομιλούσες ταινίες κερδίζουν έδαφος και πολλοί παραγωγοί, ιδιοκτήτες αιθουσών και αστέρια των βωβών ταινιών παραγκωνίζονται.
Η διάσημη ηθοποιός Μπέτι Βίντερ τραυματίζεται θανάσιμα από έναν προβολέα κατά τη διάρκεια γυρισμάτων ομιλούσας ταινίας. Αρχικά φαίνεται ως δυστύχημα, όμως ο αστυνόμος Γκέρεον Ρατ ανακαλύπτει στοιχεία που παραπέμπουν σε δολοφονία. Καθώς οι συνάδελφοί του υποψιάζονται έναν τεχνικό φωτισμού ο οποίος αγνοείται, οι έρευνες του Ρατ τον οδηγούν σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση και σύντομα βρίσκεται να ακολουθεί τον δικό του δρόμο.
Αποφεύγοντας τον προϊστάμενό του, που τον θέλει εκτός υπόθεσης, η ζωή του Ρατ περιπλέκεται ακόμα περισσότερο όταν ο πατέρας του του ζητά να βοηθήσει τον δήμαρχο της Κολονίας, Κόνραντ Αντενάουερ, σε μια υπόθεση εκβιασμού και η πρώην σύντροφός του, η Τσάρλι, προσπαθεί να αναθερμάνει τη σχέση τους – και όλα αυτά καθώς η ένταση μεταξύ ναζί και κομμουνιστών κλιμακώνεται σε βίαιες συγκρούσεις.
Αυτό είναι το δεύτερο βιβλίο με ήρωα τον αστυνόμο Γκέρεον Ρατ, πάνω στο οποίο έχει βασιστεί η δημοφιλής τηλεοπτική σειρά Babylon Berlin. Ο Γερμανός συγγραφέας Volker Kutscher αποτυπώνει με δεξιοτεχνία το έγκλημα και τη διαφθορά σε ένα Βερολίνο του 1930 που παρακμάζει στη σκιά του ναζισμού.
Ο Kutscher απεικονίζει με επιτυχία την επικίνδυνη παρακμή των χρόνων της Βαϊμάρης, με το αίμα στους δρόμους του Βερολίνου και τους ναζί να παραμονεύουν απειλητικά.
The Sunday Times (London)
Ένα ατμοσφαιρικό και καθηλωτικό θρίλερ.
The Sunday Herald
Με φόντο το ατμοσφαιρικό Βερολίνο του 1930, με τον αντισυμβατικό ντετέκτιβ να κυνηγά έναν κατά συρροή δολοφόνο, ο Βωβός Θάνατος, όπως και το προηγούμενο βιβλίο, Το Βρεγμένο Ψάρι, χρωστά πολλά στην αφοσίωση του συγγραφέα στην απόδοση της ιστορικής ακρίβειας και του διάχυτου κυνισμού της εποχής.
Peter James, συγγραφέας της διεθνούς best seller σειράς με πρωταγωνιστή τον ντετέκτιβ Roy Grace

Lars Kepler «Λάζαρος», Μαρία Φακίνου, εκδ. Πατάκη, σελ. 624

Σε ένα διαμέρισμα στο Όσλο ανακαλύπτεται ένα πτώμα σε κατάσταση προχωρημένης αποσύνθεσης. Η έρευνα της αστυνομίας θα φέρει στο φως μακάβρια ευρήματα: το θύμα αποδεικνύεται τυμβωρύχος που συνέλεγε “τρόπαια”. Και ανάμεσά τους βρίσκεται το κρανίο της νεκρής γυναίκας του επιθεωρητή Γιούνα Λίννα.
Λίγες μέρες αργότερα, μια Γερμανίδα αστυνομικός ζητά τη βοήθεια του Γιούνα για την εξιχνίαση μιας υπόθεσης φόνου στο Ρόστοκ. Και τότε αυτό που στην αρχή φάνταζε σαν μια παράλογη διαίσθηση μετατρέπεται σε τρομακτική βεβαιότητα. Ο διαβόητος κατά συρροή δολοφόνος Γιούρεκ Βάλτερ έχει επιστρέφει. Ο επιθεωρητής ξέρει ότι μονάχα ένα πράγμα τού μένει να κάνει: να προστατέψει πόση θυσία την κόρη του. Και δεν μπορεί να υπολογίζει στη βοήθεια των συναδέλφων του, γιατί κανείς δε συμμερίζεται τις παρανοϊκές θεωρίες του. Ποιος τρελός θα φοβόταν ένα φάντασμα; Όμως δε βλέπουν όλοι την ίδια πραγματικότητα. Όταν οι νεκροί επιστρέφουν, κάποιοι πιστεύουν στα θαύματα, κάποιοι ξαναζούν τους χειρότερους εφιάλτες τους. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
“Ένα από τα καλύτερα θρίλερ της χρονιάς. Η επιτομή της εθιστικής ανάγνωσης!” (Jeffery Deaver, New York Times)
“Σε τυλίγει στο υπνωτιστικό σκοτάδι του…” (Daily Mail)
“Πιο δυναμικός από τον Μάνκελ, πιο πολιτικοποιημένος από τον Λάρσον, εξίσου γοτθικός με τον Νέσμπο, ο Κέπλερ είναι ο αγαπημένος μας”. (The Australian)
“Το συγγραφικό δίδυμο πίσω από τον Κέπλερ έχει δημιουργήσει έναν δικό του κόσμο, δυνατό, σκοτεινό και εκρηκτικό”. (Aftonbladet, Σουηδία)

Manuel Vazquez Montalban «Τα πουλιά της Μπανγκόκ», Μετάφραση: Χριστίνα Θεοδωροπούλου, εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 456

Ο Πέπε Καρβάλιο ταξιδεύει στην Μπανγκόκ προστρέχοντας στο SOS που του στέλνει μια παλιά του φίλη, η Τερέσα Μαρσέ. Ή μήπως αυτό είναι μόνο η αφορμή; Ο αναγνώστης μπορεί να βγάλει το συμπέρασμα πως γι’ αυτόν είναι μια φυγή από την καθημερινότητά του, όπου η πραγματικότητα είναι ανεπαρκής και τον ωθεί να κυνηγά φαντάσματα, όπως της Θέλια Ματάις, που δολοφονήθηκε με μια μποτίλια σαμπάνιας άγνωστης μάρκας, ή εκείνο της δολοφόνου της, της Μάρτα Μιγέλ, μιας αυτοδημιούργητης γυναίκας από ένα χωριό της Σαλαμάνκα. Η πραγματική αιτία του ταξιδιού, όμως, μπορεί να είναι να μάθει το όνομα των πουλιών της Μπανγκόκ ή να επιβεβαιώσει πως η γη είναι στρογγυλή και πως η τελική έκβαση τον περιμένει πίσω στην πατρίδα του. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

 

Κατασκοπευτικό Μυθιστόρημα:

Olen Steinhauer «Ο τουρίστας», Μετάφραση: Άλκηστις Τριμπέρη, εκδ. Πόλις, σελ. 564

Ο Μάιλο Γουίβερ ήταν «Τουρίστας», μέλος της πιο επίλεκτης μυστικής υπηρεσίας της CIA, που αναλαμβάνει άκρως απόρρητες και ανορθόδοξες αποστολές σε όλο τον κόσμο. Τώρα πια έχει αφήσει πίσω του την ενεργό δράση και κάνει δουλειά γραφείου στο στρατηγείο της Υπηρεσίας στη Νέα Υόρκη. Έχει γυναίκα, κόρη, σπίτι στο Μπρούκλιν, και προσπαθεί να ξεχάσει εκείνα τα επικίνδυνα χρόνια. Ωστόσο το παρελθόν επιστρέφει, γκρεμίζοντας την τακτοποιημένη ζωή του. Μυστηριώδεις θάνατοι, αμφιβολίες και υποψίες, αναβιώσεις μακρινών, παγωμένων υποθέσεων, αναγκάζουν τον Μάιλο να ξαναγίνει «Τουρίστας» και να προσπαθήσει να ξεδιαλύνει παλιά και νέα μυστικά και ψέματα. Ο Όλεν Στάινχαουερ αφηγείται μια άκρως συναρπαστική και δαιδαλώδη ιστορία μυστηρίου για την προδοσία και τη χειραγώγηση, αλλά και για τη φιλία και την αφοσίωση, που ανανεώνει το είδος του κατασκοπικού μυθιστορήματος, αποτίοντας ταυτόχρονα φόρο τιμής στους μεγάλους δασκάλους.

 

Μαρτυρία:

Χάρι Μούλις «Υπόθεση 40/61: Η δίκη του Άιχμαν» Ένα ρεπορτάζ, Μετάφραση: Μαργαρίτα Μπονάτσου,  Εκδόσεις Καστανιώτη, σελ. 256

Το 1961 ο Χάρι Μούλις μετέβη στο Ισραήλ για να παρακολουθήσει, ως ανταποκριτής του ολλανδικού περιοδικού Elseviers Weekblad, ένα γεγονός ιστορικών διαστάσεων, τη δίκη του διαβόητου Άντολφ Άιχμαν στην Ιερουσαλήμ. Τα άρθρα του συγγραφέα συγκεντρώθηκαν και κυκλοφόρησαν την επόμενη χρονιά σε βιβλίο υπό τον τίτλο Υπόθεση 40/61. Μολονότι ο ίδιος το χαρακτήρισε με μετριοφροσύνη ως ένα ρεπορτάζ, πρόκειται για κάτι πολύ παραπάνω. Συνιστά, πέρα από μια ιδιαιτέρως προσωπική μαρτυρία, ένα συγκλονιστικό δοκίμιο για τη μαζική εξόντωση των Ευρωπαίων Εβραίων από τους ναζιστές, δοσμένο όμως μέσα από την εξονυχιστική ακτινογράφηση του σκοτεινού υπόβαθρου που διέπλασε τον «αρχιτέκτονα» του Ολοκαυτώματος. Ο Άιχμαν, ένας κατά τα λοιπά συνηθισμένος τεχνοκράτης, ενσάρκωσε, σύμφωνα με τον Μούλις, μια πρωτόφαντη πολιτισμική μορφή, το είδος της «ανθρώπινης μηχανής» η οποία, εκτελώντας εντολές και αδιαφορώντας για τις ηθικές τους συνέπειες, ήταν ικανή για όλα, όχι μόνο να φτάσει στα άκρα αλλά και να τα ξεπεράσει. Ένα σπάνιο ντοκουμέντο, ένα διεισδυτικό, διαχρονικό πορτρέτο του κακού.

 

Δοκίμιο:

Layout 1

Κωνσταντίνος Τσουκαλάς  «Το πολιτικό στη σκιά της πανδημίας», Εκδόσεις Καστανιώτη, σελ. 160

Τίποτε πια δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένο. Η πανδημία έχει καταστήσει δυσχερέστερη τη διάσταση ανάμεσα σε έναν μύχιο κόσμο που βάλλεται από παντού και στα δύσκολα προβλήματα που έχει να λύσει η πολιτική εξουσία. Είμαστε αναγκασμένοι να αναθεωρούμε ακόμα και τις πιο εμπεδωμένες απόψεις μας για τα «εγγενή όρια» του πολιτικού. Καλούμαστε να σκεφθούμε από την αρχή τις θεμελιώδεις κατηγορίες με τις οποίες έχουμε συνηθίσει να αποκωδικοποιούμε έναν ολοένα και πιο περίπλοκο κόσμο.
Θα ήμουν ευτυχής αν το βιβλίο αυτό, που γεννήθηκε στη διάρκεια ενός παρατεταμένου εγκλεισμού, συμβάλει στην παραγωγή κάποιων νέων σκέψεων, επιφυλάξεων και αμφισβητήσεων του «κοινού νου», με τον ίδιο τρόπο που τόσοι άνθρωποι και τόσα άλλα βιβλία συνήργησαν στη δική του αναπάντεχη γέννηση.