Fractal
Home / ΣΙΝΕΜΑ / Η ιστορία του κινηματογράφου στην Επαρχία Βιάννου (1924-1974)
19/06/2019, 10:09 πμ

Η ιστορία του κινηματογράφου στην Επαρχία Βιάννου (1924-1974)

Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης  //

 

 

 

Η πρώτη αναφορά για κινηματογραφική προβολή στην Άνω Βιάννο Ηρακλείου εμφανίζεται στην τοπική εφημερίδα «Βιαννίτικα Νέα» το 1985. Ο αρθρογράφος Ν. Θεοδοσάκης περιγράφοντας τις αναμνήσεις του αναφέρει ότι, ο χειροκίνητος κινηματογράφος ήρθε στην Άνω Βιάννο από το Ηράκλειο το 1925. Η προβολή της ταινίας «Η Χοντρομαριώ» έγινε στην αίθουσα του Δημοτικού Σχολείου και έξι εικοσάχρονοι χειροδύναμοι νεαροί γύριζαν με βάρδιες τη μανιβέλα απολαμβάνοντας δωρεάν την ταινία για τον κόπο τους. Στο διάλειμμα, καθώς η ταινία ήταν βωβή, υπήρχαν ταχυδακτυλουργικά και μουσικά δρώμενα για να διασκεδάσουν τους θεατές που αγχώνονταν με την δραματική ταινία, η οποία περιλάμβανε το κρέμασμα και τον θάνατο της πρωταγωνίστριας σ’ έναν πλάτανο. Χαρακτηριστική είναι η περιγραφή του Θεοδοσάκη: «Ήταν μια χοντρή γυναίκα που την κρεμούν σ’ έναν πλάτανο. Αυτή, την ώρα που την κρεμούσαν, γούρλωσε τα μάτια της ωσάν το σφαγμένο μουσκάρι κι άμα την είδαν τα κοπέλια εχεστήκανε από το φόβο τους και παρακαλούσαν τις μανάδες τους να τα πάρουν να φύγουν. Το έργο συνεχίστηκε και τα παιδιά σταμάτησαν τα κλάματα».

 

Εικόνα 1. Ο Τσάρλι Τσάπλιν.

 

Η ταινία γενικά τρόμαξε τους αμάθητους θεατές, οι οποίοι πίστεψαν το έργο ως αληθινό, με αποτέλεσμα οι γυναίκες του χωριού, που είχαν παρακολουθήσει την ταινία να την απορρίψουν: «Είδες, μπρέ γειτόνισσα, ετούτονα ‘λειπε δα από το χωριό να μας εφέρουνε τσι δαιμοναράδες που κρεμούσανε την ξένη γυναίκα στον α-πλάτανο[…]». Επίσης, ανησυχούσαν και για έναν ακόμα λόγο: «Αυτοί θα κάνουνε μάγια των αντρών μας να μη μας εθένε μπλιό, μόνο ν’ ανεμαζωχτείτε να πάμε να τσι πάρομε από πίσω να πηαίνουνε εκειά που τα’ έχουνε. Να φύγουνε να ξεμαγαρίσει το χωριό[…]». Έτσι, μετά από δυο μέρες προβολής χωρίς θεατές το συνεργείο έφυγε.

Η κωμική περιγραφή του Θεοδοσάκη δείχνει την προκατάληψη των γυναικών της Βιάννου, η οποία οδηγεί στην απόρριψη του συγκεκριμένου ψυχαγωγικού μέσου. Εδώ φαίνεται η σημαντική θέση της Βιαννίτισας στην τοπική κοινωνία, η οποία θα παίξει καθοριστικό ρόλο στον πολιτισμό της Επαρχίας Βιάννου στις επόμενες μεταπολεμικές δεκαετίες.

Πέρασαν τριάντα έξι χρόνια και το 1961 ο Βιαννίτης Μανόλης Βλαχάκης σκηνοθέτησε στην Άνω Βιάννο, τον Κερατόκαμπο, την Άρβη και την περιοχή του Χάρακα (στο Νομό Ηρακλείου) την μαυρόασπρη βουκολική ταινία μεγάλου μήκους (71 λεπτά) «Ο άρχοντας του κάμπου». Πρωταγωνιστές η Ρίκα Διαλυνά, ο Μαρίνος Ιορδανίδης, ο Κώστας Κούρτης, κ.ά. Το σενάριο βασίστηκε στο μυθιστόρημα του Νεαπολίτη λογοτέχνη-δημοσιογράφου Γιάννη Σφακιανάκη (1903-1987) «Ο αφέντης της Βαθέρνας» (1955), ενώ η διασκευή ήταν του Νίκου Δριμαίου και του Κλέαρχου Καραγεωργιάδη σε μουσική Γιάννη Μαρκόπουλου. Η ταινία, η οποία αφορούσε την ερωτική ιστορία ενός τσιφλικά του κρητικού κάμπου που παντρεύτηκε με τη βία μια φτωχή κοπέλα χαρακτηρίστηκε ως «αριστερή» και λογοκρίθηκε, όπως αναφέρει στην κριτική του ο Γιάννης Θέμελης (https://www.fractalart.gr/o-archontas-toy-kampoy/). Αξιοσημείωτο ήταν ότι ο Βλαχάκης συμμετείχε και ως ηθοποιός, καθώς είχε παίξει σε διάφορες ελληνικές ταινίες και διαφημίσεις.

 

Εικόνα 2. Η αφίσα της ταινίας «Ο άρχοντας του κάμπου».

 

Η ταινία του Βλαχάκη προβάλλει τις τοπικές φυσικές καλλονές και δίνει πολλές ιστορικές, λαογραφικές, κοινωνικές και ανθρωπολογικές πληροφορίες για την Βιάννο και την περιοχή των Ανατολικών Αστερουσίων. Εικόνες της καθημερινής αγροτικής ζωής, με τη χρήση του αλετριού, το αλώνι με το καθάρισμα του σταχιού με βοοειδή υποζύγια και η καλλιέργεια της μπανάνας στην Άρβη απεικονίζουν τον μόχθο της αγροτικής κοινωνίας, ενώ η απουσία αυτοκινήτων και η χρήση αλόγων για τη μεταφορά των ανθρώπων στους χωμάτινους δρόμους δείχνουν μια φτωχή και παραμελημένη κρητική ύπαιθρο. Ενδιαφέρον είναι και το «ραχβάνι», ο παραδοσιακός αγώνας αλόγων με πλάγιο τροχασμό. Στην ταινία υπάρχουν και σκηνές από τα παλιά κρητικά πανηγύρια, με χορό και τραγούδι με τη συνοδεία της κλασικής ζυγιάς λύρας-λαγούτου.

Στην αρχή της δεκαετίας του 1970 και συγκεκριμένα το 1972, τα χρόνια της δικτατορίας, στην Άνω Βιάννο γυρίστηκε και η ταινία «Ο Πατούχας» με πρωταγωνιστές τον Τάσο Γιαννόπουλου, τον Διονύση Παπαγιανόπουλο και την Ζωζώ Σαπουντζάκη.

Δεν ήταν τυχαίο ότι τις δεκαετίες 1960 και 1970 ο κινηματογράφος ήταν σημαντικό πολιτιστικό-ψυχαγωγικό μέσο. Έτσι, εκτός από το γύρισμα ταινιών στη Βιάννο, στο καφενείο του Γιώργη Παπαδημητράκη στην Άνω Βιάννο γίνονταν προβολές ταινιών, ενώ συχνά στον ίδιο χώρο δίνονταν και παραστάσεις του Θεάτρου Σκιών από τον εξαίρετο καστρινό βιολάτορα-καραγκιοζοπαίκτη Αρίστο Σπανακάκη.

 

Εικόνα 3. Από την ταινία «Ο Πατούχας», Τάσος Γιαννόπουλος και Διονύσης Παπαγιανόπουλος.

 

 

Βιβλιογραφία

Αλιγιζάκης Α., Βιαννίτικα πολιτισμικά σκιρτήματα τον 20ο και 21ο αιώνα, Ηράκλειο 2019.

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top