Fractal
Home / ΣΙΝΕΜΑ / Για τον «Άρχοντα του Κάμπου» του Μανώλη Βλαχάκη
07/11/2018, 10:54 πμ

Για τον «Άρχοντα του Κάμπου» του Μανώλη Βλαχάκη

Γράφει ο Ιωάννης Θ. Θέμελης // *

 

 

“Ο Άρχοντας του Κάμπου” (Ελλάδα, 1961, 80΄), Σκηνοθεσία : Μανώλης Βλαχάκης

Παίζουν : Ρίκα Διαλυνά, Ιορδάνης Μαρίνος, Κώστας Κούρτης, Ελένη Κατσιγιάννη, Χάρις Λουκέα, Ρόη Τσολάκη και με τη συμμετοχή 2.000 Κρητών ερασιτεχνών ηθοποιών

 

Η βουκολική δημιουργία σε σκηνοθεσία και παραγωγή καταγωγής του από την ιστορική Βιάννο Ηρακλείου Κρήτης, κινηματογραφιστή Μανώλη Βλαχάκη μεταφέρει στην μεγάλη οθόνη το μυθιστόρημα του Γιάννη Σφακιανάκη «Ο Άρχοντας της Βαθέρνας». Μεταφερμένο από τους κάμπους της Θεσσαλίας στα υπέροχα χωριά της Βιάννου και του Ασημίου στο Χάρακα, καθώς και στην κρητική αγροτική ύπαιθρο, στις αρχές του αιώνα, ο Μανώλης Βλαχάκης μας παρουσιάζει την ιστορία ενός μεγαλοτσιφλικά, του Ανδρέα Μαυρομάτη (Ιορδάνης Μαρίνος) που διαλέγει να παντρευτεί την όμορφη αλλά φτωχής καταγωγής, Κατερίνα (Ρίκα Διαλυνά) όχι επειδή την αγαπάει αλλά για του κάνει ένα γιο, διάδοχο της περιουσίας του. Μέσα από δυσκολίες και αφού η Κατερίνα θα απαρνηθεί τον έρωτά της για τον τυχοδιώχτη Λέφακα (Κώστας Κούρτης) ο μεγαλοτσιφλικάς θα πετύχει τον στόχο του αλλά με τραγική για αυτόν κατάληξη.

Ήδη από τους χαρακτήρες και την κατάληξή τους καταλαβαίνουμε ότι ο Μανώλης Βλαχάκης μας παρουσιάζει μια ιστορία της οποίας το περιεχόμενο χαρακτηρίστηκε ως αριστερό καθώς δεν μπορούσε διαφορετικά μια και ήταν αριστερών πεποιθήσεων και ο ίδιος. Εμπνευσμένος από τις ιδέες της Αριστεράς, λοιπόν είναι αντίθετος με κάθε μορφή καπιταλιστικής εξουσίας, όπως την εκφράζει ο μεγαλοτσιφλικάς Μαυρομάτης και είναι μαζί με την εργατιά, τον τίμιο μόχθο και ιδρώτα του κάθε μεροκαματιάρη. Εγωιστής, τραχύς, σκληρός, αυστηρός αλλά υπερήφανος και λεβέντης σύμφωνα με τα πρότυπα της εποχής, ο Άρχοντας είναι ένας πραγματικός αφέντης που εξουσιάζει τη γη και τις τύχες των απλοϊκών χωρικών της υπαίθρου. Χαρακτηριστικός είναι ο διάλογος της αρχής της ταινίας με τον υποτακτικό του :

-Αχόρταγος είσαι αφέντη !

– Έτσι είναι ο άνθρωπος !

– Ναι αλλά εσύ δεν είσαι όπως τους άλλους ανθρώπους. Εγώ είμαι ελεύθερος.

– Δεν είμαι ελεύθερος ; Εγώ, μωρέ ;

– Εσύ δεν είσαι ελεύθερος, λέφτερος είμαι εγώ που δεν έχω τίποτα ! Αγαπάς τη γη σου, τη ράτσα σου και το όνομά σου, σούρνεις τον σπόρο σου και ψάχνεις να τόνε ρίξεις.

Αντίθετα, η Κατερινιώ επίσης όμορφη, υπερήφανη αλλά και αγνή, ντόμπρα και ειλικρινής ενσαρκώνει τον αιώνιο πόθο για λεφτεριά ! Και ο Λέφακας, νέος και όμορφος αλλά φτωχός, εκφράζει το νέο πνεύμα, την νέα εποχή που με τις ιδέες της και την ορμή της έρχεται να ταράξει τα θολά νερά της εξουσίας και της τάξης.

Έργο πρωτοποριακό και πρωτότυπο για την εποχή του παραμένει αναλλοίωτο σήμερα όχι τόσο για την καλλιτεχνική όσο για την ιστορική του αξία καθώς η κόπια έχει κάποια τεχνικά προβλήματα. Μέσα στην παράδοση των βουκολικών ταινιών της εποχής (1960) όπως ο πολύ γνωστός «Αγαπητικός της βοσκοπούλας» και πολύ αργότερα «Ο Αστραπόγιαννος» με τον Νίκο Κούρκουλο, ο Μανώλης Βλαχάκης μας παρουσιάζει την πανέμορφη Κρήτη με τις παραδόσεις και τα έθιμα της, τον περίφημο υπερήφανο ντόπιο Κρητικό κάτοικο της υπαίθρου, είτε ως άρχοντα είτε ως απλό χωρικό σε συνδυασμό με την υπέροχη βιαννίτη και μεσσαρίτικη γη με τις χρυσές ελιές της και τα τραχιά αλλά αγέρωχα βουνά της. Τα μπαλέτα της Έλλης Δημόγλου μας παρουσιάζουν ντόπιες στιγμές παραδοσιακού χορού, σε χορογραφία της ίδιας. Λύρα παίζει ο Μιχάλης Κρασαδάκης ενώ τη μουσική υπογράφει ο Γιάννης Μαρκόπουλος. Το μοντάζ υπογράφει ο Χ. Τριανταφύλλου ενώ οι παραδοσιακές κρητικές ενδυμασίες και το ντεκόρ είναι της Λουκίας Γεωργαντή. Οπερατέρ είναι ο Θανάσης Σπηλιώτης. Στους τίτλους του φιλμ εμφανίζεται ευχαριστήριο στους τότε δημάρχους Βιάννου, κ. Παπαδημητράκη και Χάρακα, κ. Αγγελιδάκη. Τέλος, η ταινία προβλήθηκε την σαιζόν 1961-1962 και έκοψε 1.941 εισιτήρια.

 

 

Ο Μανωλης Βλαχάκης, Βιαννίτης ο ίδιος στην καταγωγή, πέρα από το κινηματογραφικό του έργο ως σκηνοθέτης και διευθυντής παραγωγής, ερμήνευσε και μικρούς ρόλους σε πολλές ελληνικές ταινίες της εποχής. Γνώριζε καλά τα κινηματογραφικά πράγματα αφού παράλληλα άσκησε καθήκοντα διευθυντή παραγωγής σε αρκετές περιπτώσεις όπως στην ταινία «Κυριακάτικοι ήρωες» κοντά στον σκηνοθέτη Βασίλη Γεωργιάδη. Επίσης πραγματοποίησε την παραγωγή σε πλήθος άλλες ταινίες όπως τη «Μαύρη Γη» (1952), «Μπροστά στο Θεό» (1953), «Ξαναγύρισε αγάπη μου» (1956), και «Κυριακάτικοι ήρωες» (1956). Ως ηθοποιός, ενδεικτικά, έπαιξε στις ταινίες σε δεύτερους ρόλους, όπως «Μαρίνος Κονταράς» (1948), «Ορκίστηκα εκδίκηση» (1952), «Ο Γογολθάς μιας ορφανής» (1954), ο «Δράκος» (1956) του Νίκου Κούνδουρου όπου υποδύεται έναν κακοποιό, «Θέλω να ζήσεις μανούλα» (1957), «Πονηρός πράκτωρ Καραγκιόζης» (1966) και τέλος αξιοσημείωτο είναι το πέρασμά του στην ταινία του Ντίνου Κατσουρίδη, «Θανάση, σφίξε κι άλλο το ζωνάρι» (1980) με συμπρωταγωνιστή τον θρυλικό Θανάση Βέγγο.

Η ταινία θα προβληθεί στη Βιάννο στις 10 Νοεμβρίου 2018 στην αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου Βλαχάκη και στην συνέχεια στο Ηράκλειο, σε μια εκδήλωση μνήμης προς τιμή του κρητικού κινηματογραφιστή.

 

 

 

 

 

* Ο Γιάννης Θέμελης γεννήθηκε στο Ηράκλειο (Κρήτης) το 1975. Σπούδασε Νομικά στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και εν συνεχεία πραγματοποίησε μεταπτυχικές σπουδές Ευρωπαικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Λιέγης (Ulg) στο Βέλγιο. Αποτέλεσε μέλος του Εργαστηρίου Εγκληματολογικών Ερευνών του ΔΠΘ με συμετοχές σε σεμινάρια στην Ελλάδα και το Εξωτερικό. Μέλος της Κινηματογραφικής Ομάδας του Πανεπιστημίου Κομοτηνής, Κρήτης και της ερασιτεχνικής Ομάδας Κινηματογράφου Sight Club από το 2006. Αρθρογραφεί στο προσωπικό του blog »Μέρες Αδέσποτες» και στο ταξιδιωτικό site, «Alternatrips» !

 

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top