Fractal
Home / ΙΣΤΟΡΙΑ / Για το 1821. Η “Στρατιωτική Ιστορία”, ένα εμβληματικό περιοδικό των πάντα ευρηματικών και πιστών στην ποιότητα Εκδόσεων Γκοβόστη
16/03/2021, 10:56 μμ

Για το 1821. Η “Στρατιωτική Ιστορία”, ένα εμβληματικό περιοδικό των πάντα ευρηματικών και πιστών στην ποιότητα Εκδόσεων Γκοβόστη

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μπούρας // *

 

Για το 1821: Η “Στρατιωτική Ιστορία”, ένα εμβληματικό περιοδικό των πάντα ευρηματικών και πιστών στην ποιότητα Εκδόσεων Γκοβόστη

 

Κρατώ στα χέρια μου το 282ο τεύχος του ιστορικού πλέον αυτού περιοδικού, στολίδι για κάθε βιβλιοθήκη φιλέρευνου μελετητή, τώρα και σε ψηφιακή μορφή on demand (ακόμα και σε δωδεκάδες).

Σε συνεργασία με το περιοδικό Army History, βρίσκουμε αρκετά σημαντικά μεταφρασμένα άρθρα.

Σε αυτό ειδικά το κομψοτέχνημα του Φεβρουάριου του 2021, διαβάζουμε το άκρως απολαυστικό, κατατοπιστικό και εικονογραφημένο κείμενο του Αλέξανδρου-Παναγιώτη Ιορδανίδη για τον Αλέξανδρο με τίτλο “Η πολιορκία της Αόρνου Πέτρας (326 π.Χ.). Η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετώπισε ο Μέγας Αλέξανδρος”, δεδομένου ότι σε αυτό το απεγνωσμένο και παράτολμο εγχείρημα είχε αποτύχει ο ημίθεος πρόγονός του (από το σόι του πατέρα του) Ηρακλής, που αναγκάστηκε να γυρίσει άπραγος πίσω. Σημειωτέον ότι και από το σόι της μητέρας του, Ολυμπιάδας, ο Αλέξανδρος καταγόταν από τον ημίθεο αλλά τρωτό Αχιλλέα. Η εμμονή του με τον Διόνυσο, που έφτασε με τα βακχικά του πλήθη και κατέκτησε αυτό το απομακρυσμένο σημείο των τότε Ινδιών (νυν Πακιστάν), φαίνεται από τα αγάλματα που έβαζε να του φτιάχνουν οι κάθε λογής γλύπτες, όπου εικονίζεται ως Διονυσαλέξανδρος, με την χαρακτηριστική “φαβορίτα” που αναφέρουν και οι ιστορικοί. Έτσι ήταν πολύ εύκολο να αναγνωριστεί και να ταυτοποιηθεί το άγαλμα που βρήκε η διακεκριμένη Αρχαιολόγος Καλλιόπη Παπακώστα στις εν εξελίξει ανασκαφές της στο Πάρκο Σαλαλάτ της σύγχρονης Αλεξάνδρειας, όπου αναμένεται να βρεθεί και ο τάφος του (σύμφωνα πάντα με τον μέγιστο Ανδρόνικο, που έλεγε και διατεινόταν πως ο Μέγας Αλέξανδρος θάφτηκε στο παλάτι των Πτολεμαίων στην Αίγυπτο).

Εξαιρετικά ενδιαφέρον επίσης το άρθρο που συνέταξε και υπογράφει ο Γεώργιος Χ. Κουφογιώργος με τίτλο “Στρατοί και Πολεμιστές. Πολεμιστές Μπερζέρκερ”. Εδώ μαθαίνουμε πως οι τρελαμένοι, διονυσιακοί, αυτοκτονικοί, μανιακοί, σαλοί, “επιληπτικοί” ήρωες όλων των λαών και όλων των πολιτισμών, ντύνονταν προβιές άγριων θηρίων προκειμένου να αποκτήσουν με ομοιοπαθητικώς μαγικό τρόπο τις πολεμικές ιδιότητες των μυθοποιημένων ζώων, πράττοντας σίγουρα το ανάποδο με αυτό που κάνουμε σήμερα προβάλλοντας ανθρωπομορφικά πρότυπα στη Φύση. Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον πως εκείνους τους τρελούς που έβγαιναν ακόμα και από τα ρούχα τους (μεταφορικώς και κυριολεκτικώς) οι Ινδοί τους έλεγαν amoks-αμόκ, οι Αζτέκτοι κουάτσικ-quachics, οι Άραβες Ατζεΐλ-Ageyl (ομώνυμη φυλή) και οι Βίκινγκς “μπερζέρκερ”.

Οι μπερζέρκερ είχαν συνδεθεί με σαμανιστικές λατρείες και κυρίως της Άρκτου […] Σταδιακά, προϊούσης της εξάπλωσης του Χριστιανισμού, οι μπερζέρκερ εξαφανίστηκαν από το προσκήνιο και σε ορισμένες περιπτώσεις η κατάσταση αμόκ, στην οποία έπεφταν (berserkergangr) κηρύχθηκε παράνομη. Τον 12ο αιώνα σπανίως τεκμηριώνεται πλέον η παρουσία των μπερζέρκερ.

Αναρωτιέμαι μήπως οι μικρές “Άρκτοι” στη Βραυρώνα, που επιδίδονταν σε έναν τελετουργικό βακχικό χορό προκειμένου να περιπέσουν σε έκσταση και να επιλεχθεί έτσι η επόμενη ιέρεια της Αρτέμιδος, έχουν κάποια υποδόρια έστω σχέση με αυτούς τους πολεμικούς μάγους. Ας μην ξεχνάμε μήτε την επαπειλούμενη ανθρωποθυσία της Ιφιγένειας στην Αυλίδα μήτε τους καθομολογημένους (στον μύθο) τελετουργικούς θανάτους των ναυαγών Ελλήνων που έφταναν στο βασίλειο της Ταυρίδας. Κάτω από τους μύθους υπάρχει Ιστορία. Και πώς αλλιώς να την κρύψεις;

Πολύ ενδιαφέρον επίσης το άρθρο του Τσαρλς Μόρισον για τον Αμερικάνικο Εμφύλιο από το περιοδικό ARMY HISTORY, γλαφυρά μεταφρασμένο  από τον Κωνσταντίνο Κλάδη.

Κι όπως φαίνεται σε ειδικό πλαίσιο της σελίδας 26, ο αρχισυντάκτης του διεθνούς ελληνικού περιοδικού ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ “αναζητά συνεργάτες-αρθρογράφους με ιδιαίτερη γνώση στα γεγονότα της Επανάστασης του 1821”. Όσοι ικανοί, μάχιμοι κι ετοιμοπόλεμοι ας προσέλθουν.

Προσωπικά, απολαμβάνω κάθε τεύχος με αμείωτη χαρά και προσήλωση. Σας το συνιστώ ανεπιφυλάκτως.

 

 

 

 

info:

 

Σημείωμα της Σύνταξης

Η επέτειος των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821 τιμάται και από το περιοδικό μας, με ένα τεύχος αφιερωμένο αποκλειστικά στον αγώνα της Εθνικής Παλιγγενεσίας.

Στο άρθρο του ο Παναγιώτης Κακαλέτρης εστιάζει στα άτακτα στρατιωτικά σώματα, τα οποία αποτέλεσαν το στρατιωτικό δυναμικό του ξεσηκωμένου Γένους, την εξέλιξή τους, την οργάνωση, τα όποια πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα παρουσίαζαν, καθώς και τη σταδιακή εγκατάλειψη μετά τη σύσταση του τακτικού στρατού.

Η μεγαλύτερη πολιτική προσωπικότητα της νεότερης Ελλάδας, ο Ιωάννης Καποδίστριας, σκιαγραφείται από τον Εμμανουήλ Πέπονα. Η αρχική του σταδιοδρομία στα Επτάνησα, η μετάβασή του στη Ρωσία, η ανάδειξή του σε σημαίνον στέλεχος του Υπουργείου Εξωτερικών και η άφιξή του στην Ελλάδα στο τέλος της Επανάστασης περιγράφονται, καθώς και η δολοφονία του, η οποία στέρησε τη χώρα από έναν άξιο κυβερνήτη.

Ένα παραμελημένο θέμα σε κάθε περιγραφή των μαχών της Επανάστασης είναι ο ανεφοδιασμός των αγωνιστών με πυρομαχικά, κάτι που φυσικά ισχύει στον ύψιστο βαθμό έως τις ημέρες μας. Ο Θεόδωρος Δημόπουλος στο άρθρο του αναφέρεται στους μπαρουτόμυλους της Δημητσάνας και άλλων περιοχών, καθώς και στις υπεράνθρωπες προσπάθειες που έγιναν για την παραγωγή πυρίτιδας και σφαιρών που ήταν απαραίτητα σε όλες τις συγκρούσεις.

Η Γαλλική Επανάσταση και οι επιχειρήσεις του Ναπολέοντα στην Αίγυπτο, στα τέλη του 18ου αιώνα, έφεραν έναν αέρα ανακατατάξεων στον Βαλκανικό χώρο. Κύριος αποδέκτης αυτών ήταν τα Επτάνησα, τα οποία, όπως μας περιγράφει ο Νικόλαος Σιδηρόπουλος, παρά τις εναλλαγές κατακτητών αποτέλεσαν μια πολύτιμη βάση ανασυγκρότησης των αγωνιστών, οι οποίοι, επηρεασμένοι και εκπαιδευμένοι από Γάλλους, Ρώσους και Βρετανούς, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην εθνεγερσία και τη θεμελίωση του νέου κράτους.

Ο Γεώργιος Λόης στο άρθρο του για τις επαναστατικές κινήσεις στη Θράκη αναφέρεται στις προσπάθειες των κατοίκων να βοηθήσουν όσο μπορούσαν τον εθνικό Αγώνα, που, ωστόσο, για διάφορους λόγους δεν μπόρεσαν να είναι τόσο επιτυχείς όσο η Επανάσταση στην Πελοπόννησο.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την καταστολή της Επανάστασης προήλθε από τον Ιμπραήμ πασά της Αιγύπτου. Ο Ιωάννης Αριστείδου περιγράφει την απόβασή του στην Πελοπόννησο, τις πρώτες επιχειρήσεις του, την αντίδραση των Ελλήνων και την τραγική πτώση του Ναβαρίνου και της Σφακτηρίας στις αιγυπτιακές δυνάμεις.

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης στην Πελοπόννησο και ο Γεώργιος Καραϊσκάκης στη Στερεά Ελλάδα ήταν οι αδιαμφισβήτητοι αρχηγοί των χερσαίων επιχειρήσεων. Ο Δημήτριος Λυριντζής στο άρθρο του επιχειρεί μια συγκριτική μελέτη των ικανοτήτων τους και τη συνεργασία που είχαν στο πεδίο των επιχειρήσεων, κάτι που συνέβη, όμως, αρκετά αργότερα στην εξέλιξη του Αγώνα.

Ένα επίσης άγνωστο θέμα, αν και εμφανέστατο σε κάθε κλασικό πίνακα της Επανάστασης, είναι ο φορητός οπλισμός των αγωνιστών. Ο Νικόλαος Νικόλτσιος επιχειρεί μια παρουσίαση των καριοφιλιών, πιστολιών, σπαθιών και άλλων όπλων των Ελλήνων, από πού τα προμηθεύονταν, πώς λειτουργούσαν και πώς τα χρησιμοποιούσαν στις μάχες εναντίον του εχθρού.

Οι Ειδήσεις του Εμμανουήλ Πέπονα είναι και αυτές σχετικές με τη μεγάλη επέτειο, όπως και τα Αποσπάσματα Στρατιωτικού Μηνολογίου του Βασιλείου Αναστασόπουλου· ο Πόλεμος στην Τέχνη καλύπτεται από δύο κείμενα των Ανδρέα Αττάλογλου και Ηλία Μαϊδάτση, αναφερόμενα στον πίνακα της Εξόδου του Μεσολογγίου και στην προεπαναστατική λογοτεχνία, αντίστοιχα· η Πολιτιστική Κληρονομιά του Γεωργίου Λόη έχει ως θέμα τις οχυρώσεις του Μεσολογγίου και, τέλος, η Βιβλιοπαρουσίαση του Εμμανουήλ Πέπονα για το βιβλίο Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως του Σπυρίδωνα Τρικούπη, μια από τις πρώτες ιστοριογραφίες της Επανάστασης.

 

 

 

* Ο Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας είναι ποιητής, θεατρολόγος και κριτικός (www.konstantinosbouras.gr)

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top