Fractal

✩ Editorial: “Μπούμεραγκ”

 

Zωγράφος του μήνα- Joan Miró

Ο Ζουάν Μιρό (στα καταλανικά αποδίδεται Ζουάν ή Zοάν Μιρό) (Joan Mirói Ferrá, Βαρκελώνη, 20 Απριλίου 1893 – Πάλμα (Μαγιόρκα), 25 Δεκεμβρίου 1983. Καταλανός ζωγράφος και γλύπτης.

 

 

 

«– Έχετε ακούσει για το ” Μπούμεραγκ“, ρώτησε ο Μπέκας. Εγώ το διάβασα σε κάποιο εβδομαδιαίο περιοδικό. Είναι ένα όπλο των ιθαγενών της Αυστραλίας ή της Νέας Ζηλανδίας, δεν είμαι βέβαιος. Ένα περίεργο όπλο που οι ιθαγενείς το ρίχνουν με τέτοιο τρόπο, που εκείνο γυρίζει πίσω. Αν δεν προσέξει αυτός που το χρησιμοποιεί, υπάρχει κίνδυνος να χτυπήσει τον ίδιο. Η πολλή εξυπνάδα σ ‘ ένα έγκλημα μοιάζει καμιά φορά με το ”Μπούμεραγκ”. Γυρίζει και χτυπά τον ίδιο τον εγκληματία.»

Μ’ αυτό τον τρόπο και σ’ αυτή την ιστορία θα κάνει την εμφάνισή του ο αστυνόμος Μπέκας λίγες σελίδες πριν από το τέλος.

«Μπούμεραγκ είναι όπλο των ιθαγενών της Αυστραλίας. Όταν εκείνος που το χειρίζεται δεν το χρησιμοποιεί καλά το όπλο γυρίζει και χτυπά τον ίδιο» [από τα λεξικά»]

«Κι έτσι συνόδευε ο Γιάννης Μαρής τις τριανταέξι συνέχειες του Μπούμεραγκ στην Κυριακάτικη Ακρόπολη κάτω από την ένδειξη “Πρωτότυπο αθηναικό μυθιστόρημα”», όπως γράφει στην εξαιρετική του εισαγωγή ο Ανδρέας Αποστολίδης.

Ενδεχομένως η πλοκή του μυθιστορήματος να σας θυμίζει την υπόθεση της διάσημης ταινίας του Άλφρεντ Χίσκοκ «Real Window”, ωστόσο η συνέχεια ανήκει στην μαεστρία και στην αφηγηματική ικανότητα του Γιάννη Μαρή.

Αναφερόμαστε στο μυθιστόρημα του Γιάννη Μαρή «Μούμπεραγκ» και δεν ξεχνάμε ότι δεν θεωρείται τυχαία «ο πατέρας του αστυνομικού μυθιστορήματος στην Ελλάδα». Ήταν «ο πρώτος που έδειξε την δυναμική των αστυνομικών βιβλίων με κοινωνικές προεκτάσεις», οι ιστορίες του υπήρξαν καθρέφτης της εποχής, μέσα απ’ αυτές διέσωσε ανθρώπους, καταστάσεις, συνήθειες, παθογένειες, την μορφή της πόλης αλλά και της περιφέρειας, κρατώντας και το αναγνωστικό ενδιαφέρον αμείωτο, με διαρκείς ανατροπές, επιτυχείς επισημάνσεις, κινηματογραφικές ταχύτητες, εύγλωττες εικόνες.

Βέβαια, αν και εμπορικά επιτυχημένος και δημοφιλής, ο Γιάννης Μαρής υπήρξε παραγνωρισμένος από τους κριτικούς στην εποχή του. Η ενασχόλησή του με το είδος του αστυνομικού μυθιστορήματος, που εντασσόταν από τους τότε κριτικούς στην παραφιλολογία, του στέρησε την αναγνώριση ως μεγάλου συγγραφέα. Πολλά χρόνια μετά αναγνωρίστηκε ως κλασικός. Δημιουργός του θρυλικού χαρακτήρα Γεώργιου Μπέκα, χάρισε στην Ελληνική λογοτεχνία έναν ήρωα που προσπαθεί να μοιάσει στον επιθεωρητή Μεγκρέ του Σιμενόν. Ο Ιρλανδός μεταφραστής των μυθιστορημάτων του Γιάννη Μαρή, καθηγητής J. H. Harrison, έγραψε για το έργο του απευθυνόμενος προς Άγγλους εκδότες: «… Όπως και στο Αρχαίο Ελληνικό Δράμα, οι ιστορίες του προχωρούν προς το αναπόφευκτο τέλος τους, κι αυτό το τέλος μπορεί να είναι ή να μην είναι ευτυχισμένο…»

Επί των ημερών μας το αστυνομικό μυθιστόρημα πήρε τη θέση που του άξιζε: θεωρείται ήδη το σύγχρονο πολιτικό και κοινωνικό μυθιστόρημα. Οι κατηγορίες στους κατηγόρους επέστρεψαν ως μπούμεραγκ, άλλωστε Πόε, Χουάν Κάρλος Σομόθα, Χάισμιθ, Χάμμετ, αποτελούν πια τη βέβαιη απάντηση, γι’ αυτό και στο fractal πάντα τούς δίνουμε τον δέοντα σεβασμό και χώρο.

Εξάλλου η ίδια η ζωή είναι ένα αίνιγμα κι ένα μπούμεραγκ. Και γιατί από κάποιο σημείο και μετά είμαστε οι αναμνήσεις μας και επειδή το παρελθόν μας στέλνει πάντα τον λογαριασμό του για αποπληρωμή στο μέλλον.

Το παρελθόν ξαναζωντανεύει μέσα από τα δυο τελευταία του βιβλία ο Μίμης Ανδρουλάκης, κι όχι μονάχα το δικό του αλλά όπως αποδεικνύεται μέσα από την εύγλωττη συνέντευξή του στη Γεωργία Χάρδα, και όλης της χώρας: «Τα πρόσωπα της μεταπολίτευσης έχουν μεγάλη ιστορικότητα. Αυτό δεν συμβαίνει με τα σημερινά πρόσωπα, δεν υπάρχει καμία σχέση βιωματική, ιδεολογική, ιστορική. Χάος ανάμεσα στο -άκης, Φλωράκης και Κασσελάκης. Τεράστια διαδρομή, χαοτική διαφορά!» θα πει. Και αναφέρεται στο συσχετισμό του τίτλου του βιβλίου «Πριν Σβήσουν τα Φώτα» με τα προβλήματα όρασης που αντιμετωπίζει. Εξηγεί γιατί αισθάνεται ότι είναι ένας σύγχρονος ραψωδός ενώ βρίσκει χαοτική τη διαφορά ανάμεσα στο -άκης, Φλωράκης και Κασσελάκης. Δεν παραλείπει να μιλήσει για τον χαρακτηρισμό του Καραμανλή με το υπομονετικό μουλάρι και την έκπληξή του όταν δέχτηκε τηλεφώνημα από τον Πρόεδρο, θεωρώντας ότι ήταν ο Χάρρυ Κλυνν. Με ειλικρίνεια διηγείται απολαυστικά ευτράπελα που δίνουν χρώμα σε μια συναρπαστική εποχή.

Στο ίδιο τεύχος, συνεντεύξεις με την Βιολέττα Σταύρακα, τον Δημήτρη Βαρβαρήγο, την Έρρικα Πάλλη.

Κείμενα για τα βιβλία της Βάλιας Γκέντσου, του Αλέξη Ζήρα, του Μισέλ Φάις, του Αλέξη Πανσέληνου, της Κατερίνας Καριζώνη, του Βλάση Αγτζίδη, του Γιάννης Μαρή, του Μιχάλη Αλμπάτη, της Ισμήνης Καρυωτάκη, της Carol Shields, της Λετισιά Κολομπανί, της Όλγκα Τοκάρτσουκ, του Όσκαρ Ουάιλντ, της Αlexandra Stewart, της Jake Alexander…

Θέατρο, κινηματογράφος και πολλά άλλα.

Και μη ξεχνάμε: Η ζωή είναι ένα μπούμεραγκ.

 

 

 

Με την ίδια αγάπη πάντα,

Ελένη Γκίκα

 

 

 

 

Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top