Fractal

Αγάπη για ποιον;

Της Αρχοντούλας Διαβάτη // *

 

 

Αν οι καρχαρίες ήταν άνθρωποι: μια ανάγνωση για εισαγωγή, και  έτσι άρχισε η μικρή συντροφιά της Κυριακής τη συζήτηση του βιβλίου του ΜΠΡΕΧΤ, ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΚΟΪΝΕΡ- η διαλεκτική σαν τρόπος ζωής, μτφ. Π. Μάρκαρη- εκδ.Θεμέλιο. Αλληγορίες και αποφθέγματα, μια πεζογραφία αινιγματική είχαν βάλει στο τραπέζι και μετά τις χρονολογίες και τα εργοβιογραφικά  ανέλυσε κάποιος – με βάση και τον πρόλογο του μεταφραστή – τα εργαλεία με τα οποία δούλεψε ο γερμανός θεατράνθρωπος. Τη μαρξιστική διαλεκτική και το παραξένισμα, το ξάφνιασμα, με το οποίο  πετυχαίνει να αποκαλύψει τελικά το παράλογο και το αφύσικο των καθημερινών καταστάσεων, όχι εξηγώντας τα πράγματα, αλλά δηκτικά, ειρωνικά, τραβώντας τα ως την άκρη. Είναι η αλλοτριωμένη μας ματιά τότε και τώρα που συνήθισε να τα εκλαμβάνει ως οικεία, φυσικά αυτονόητα κι αμετακίνητα, και εκείνος αφαιρεί τις τσίμπλες από τα μάτια μας ώσπου να δούμε καθαρά ότι τα συγκεκριμένα γεγονότα μπορούν να είναι παράλογα και αφύσικα, αποτέλεσμα διαδικασιών της ταξικής κοινωνίας.

Μετά φυλλομετρούσαν από ποια ιστορία ν’ αρχίσουν, αυτήν που νόμιζαν ότι κατάλαβαν, – Αγάπη για ποιον ; –  ή από όσες αντιστέκονταν στην κατανόηση. Μπήκαν στον πειρασμό μάλιστα να δώσουν τον ορισμό της αγάπης και πελαγοδρόμησαν και η έξαψη και η χαρά του εγχειρήματος τους έβαλε να προσπαθήσουν και να κωδικοποιήσουν την αγάπη, και ο Π. αναρωτήθηκε γιατί δεν έχουμε κείμενα για τον έρωτα και την αγάπη – το Συμπόσιο του Πλάτωνα μονάχα- άβολο πράγμα η αγάπη που πρώτον υπάρχει άνευ αποχρώντος λόγου, δεύτερον έχει να κάνει με την ετερότητα – σ’ αγαπώ όσο δεν σε έχω εξαντλήσει, όσο είσαι ένας άλλος πλανήτης για μένα-  και τρίτον πρέπει να υπάρχει επιθυμία και έλλειψη, ενώ ο Βουδισμός πάλι προτείνει την κατάργηση της επιθυμίας. Η επιθυμία δεν πρέπει να είναι ετεροπροσδιορισμένη βέβαια- και ούτε έχει να κάνει η αγάπη με κανένα DO UT DES, σαν να ήταν ισολογισμός επιχείρησης. « Η αχαλίνωτη επιθυμία του να θέλεις ν’ αγαπιέσαι έχει πολύ λίγη σχέση με την αγάπη. Η αγάπη για τον εαυτό μας κρύβει πάντα μέσα της την αυτοκτονία», ο κ. Κόινερ είχε την τελευταία λέξη. Και πελαγοδρόμησαν πάλι σε παραδείγματα και εκτιμήσεις για τον εαυτό και την αυτοκτονία, που και ως επακόλουθο της κατάθλιψης έχει να κάνει με τον ναρκισσισμό. Αναφέρθηκε το όνομα του Ναπολέοντα Σουκατζίδη, από το «τελευταίο σημείωμα», την ταινία του Π. Βούλγαρη, κι ας μην την είχε δει κανένας τους ακόμα, τον διερμηνέα, έναν  από τους 200 στα αντίποινα των Γερμανών ναζί -50 έλληνες  για κάθε Γερμανό, πληθωριστικό χρήμα ο άνθρωπος τότε και σήμερα τί; Κάποιος μίλησε για το «Ρίζωμα», το βιβλίο όπου η φιλόσοφος  Σιμόν ΒΕΙΛ, «αταξινόμητη διανοήτρια, μοναχική και ατομίστρια» δεν υπερθεματίζει υπέρ της επανάστασης και μάλιστα «νιώθει φρίκη για τις συλλογικότητες, συσχετίζοντάς τες με τον μοντέρνο ολοκληρωτισμό», έγραφαν τα σημειώματα για τα βιβλία της που ήρθαν πάλι στην επικαιρότητα φέτος που τα πρότεινε το κινηματογραφικό φεστιβάλ Θεσσαλονίκης ως σημείο αναφοράς για τις ταινίες του διαγωνιστικού. Η παρέα άρχισε να απαριθμεί  τις ταινίες που άξιζαν, το βαλκανικό σινεμά που τους ξάφνιασε με το ΜΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΑΤΙΚΟ του, ή για το αφιέρωμα στην ΙΛΝΤΙΚΟ ΕΝΙΕΝΤΙ. Τότε  η Α. θυμήθηκε και διάβασε από μέσα το ποίημα του Ν. Χικμέτ, «Είμαι κομμουνιστής / είμαι αγάπη απ’ την κορφή ως τα νύχια, / αγάπη θα πει βλέπω, σκέφτομαι, κατανοώ, / αγάπη θα πει το παιδί που γεννιέται, / το φως που πλημμυρίζει / αγάπη θα πει να δέσεις μια κούνια στ’ άστρα..» και ο Γ. διάβασε κι αυτός την Aυτοβιογραφία του Χικμέτ, από μια φωτοτυπία που τους είχε μοιράσει μάλιστα η ίδια η εξαίσια μεταφράστρια , η Lale Alatli,  στην εκδήλωση της εταιρίας λογοτεχνών, μια εβδομάδα πριν και χαμογέλασαν με τους πέντε γάμους του ποιητή και την ανένδοτη αγάπη του που περνούσε απ’ όλους τους οδοστρωτήρες του καιρού του κι έβγαινε ζωντανή και Αλήθεια, σε μαύρα χρόνια ζω, θυμήθηκαν το ποίημα Στους μεταγενέστερους, του Μ.ΜΠΡΕΧΤ.

 

 

* Η Αρχοντούλα Διαβάτη γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη, όπου ζει και εργάζεται. Σπούδασε νομικά και νεοελληνική φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και εργάστηκε ως καθηγήτρια στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Κείμενά της έχουν δημοσιευθεί στα περιοδικά «Αντί», «Εντευκτήριο», «Μανδραγόρας», «Ακτή», «Παρέμβαση», «Ένεκεν» και στις ιστοσελίδες για το βιβλίο bookpress.gr και diapolitismos.gr.

 

Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top