✩ Αναγνωρίστε εγκαίρως τα σημάδια SOS, που μαρτυρούν καρκίνο

Γράφει η Ρίτα Βελώνη //

 

Αναγνωρίστε εγκαίρως τα σημάδια SOS, που μαρτυρούν καρκίνο

Μπορεί να μοιάζουν αθώα προβλήματα, όμως ο βήχας, η βραχνάδα στη φωνή, η αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου και πολλά ακόμα, ίσως αποτελούν σημάδια ύποπτα για καρκίνο. Δείτε λοιπόν ποια είναι αυτά, που σύμφωνα με τους ειδικούς  η έγκαιρη διερεύνηση τους, σώζει  κυριολεκτικά ζωές!.

Στην Ελλάδα ο καρκίνος αποτελεί τη 2η αιτία θανάτου μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα, σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία Eurostat. Ωστόσο, το 1/3 των πιο κοινών μορφών καρκίνου μπορούν να προληφθούν αν διαγνωστούν νωρίς! Με αφορμή λοιπόν ότι ο Φεβρουάριος είναι o αφιερωμένος μήνας διεθνώς στην πρόληψη του καρκίνου, αλλά και μετά τα πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), που έδειξαν ότι «εν καιρώ πανδημίας»,  σχεδόν ένας στους δύο με ύποπτα συμπτώματα αποφεύγει να πάει στον γιατρό. Ας δούμε πια είναι τα σημάδια που σύμφωνα με τους ειδικούς χρειάζονται άμεση διερεύνηση.

 

Ο βήχας και 4 ακόμα συμπτώματα που «δείχνουν» καρκίνο του πνεύμονα

Συχνά, ο καρκίνος του πνεύμονα ανακαλύπτεται τυχαία ύστερα από ιατρικό έλεγχο για άλλο λόγο. Ωστόσο, το πιο κοινό σύμπτωμα του είναι ο βήχας που εμφανίζεται, όταν ερεθίζεται ή πιέζεται κάποιος βρόγχος. Ο επίμονος θωρακικός πόνος είναι ένα ακόμα σύμπτωμα που οδηγεί συνήθως στη διάγνωση της νόσου. Επίσης η δύσπνοια, οι συχνές αναπνευστικές λοιμώξεις, η βραχνάδα της φωνής, αποτελούν ενδεικτικά συμπτώματα καρκίνου του πνεύμονα γι αυτό και πρέπει να διερευνώνται.

Τι συνήθως διερευνάται: Όπως υπογραμμίζουν, από την  Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρία. «Μια απλή ακτινογραφία θώρακος είναι συνήθως αρκετή για την αρχική διάγνωση, ενώ η αξονική και η μαγνητική τομογραφία θώρακος δίνουν αρκετές πληροφορίες και με μεγαλύτερη ακρίβεια για την ύπαρξη ή την έκταση του όγκου. Η βρογχοσκόπηση και η βιοψία του όγκου θέτουν την τελική κυτταρολογική διάγνωση, το βαθμό της κακοήθειας και τον τύπο του καρκίνου».

 

 Τα 6 σημάδια της λευχαιμίας που χτυπάνε συναγερμό!   

Γενικά τα πρώτα συμπτώματα της λευχαιμίας είναι: η κόπωση, οι συχνές λοιμώξεις, οι πυρετοί πολλές φορές χωρίς λόγο, οι μώλωπες που εμφανίζονται με απλά κτυπήματα ή ακόμα και με μικρή πίεση του δέρματος και αργούν να υποχωρήσουν, οι πόνοι στα οστά. Όμως αρκετές φορές και ένα ανώδυνο εξόγκωμα στο λαιμό, τις μασχάλες ή τη βουβωνική χώρα μπορεί να είναι ένα πρώιμο σημάδι της λευχαιμίας και χρειάζεται διερεύνηση.

Τι συνήθως διερευνάται: Τα συγκεκριμένα συμπτώματα δεν απαντώνται, φυσικά, μόνο σε περιπτώσεις λευχαιμίας, αλλά και σε πολλές άλλες ασθένειες. Ωστόσο, όπως  επισημαίνουν από την Εταιρεία Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας: ακόμη και προληπτικά, πρέπει να επισκεφτείτε κάποιον ειδικό, ο οποίος θα σας συστήσει να πραγματοποιήσετε γενική εξέταση αίματος (όπου μετρούνται οι αριθμοί λευκών αιμοσφαιρίων και αιμοπεταλίων στο δείγμα) και βιοψία μυελού των οστών.

 

Δυσκολία στην κατάποση; Πότε συνδέεται με καρκίνο του οισοφάγου…

Αρκετοί άνθρωποι έχουν δυσκολία στην κατάποση από καιρό σε καιρό, χωρίς αυτό να σημαίνει κάτι σοβαρό. Ωστόσο, αν το συγκεκριμένο πρόβλημα δεν περνάει και ταυτόχρονα αρχίσετε να χάνετε βάρος ή έχετε συχνά πόνο στο στήθος ή πίσω από το στέρνο, βήχα, βραχνάδα, δυσπεψία και καούρα, τότε, η δυσκολία κατάποσης,  μπορεί να συνδέεται με καρκίνο του οισοφάγου. Ο οισοφάγος Barrett (Barrett’s oesophagus) είναι επίσης μια προκαρκινική κατάσταση που ξεκινάει από τον βλεννογόνο του κατώτερου τμήματος του οισοφάγου μετά από μακροχρόνια έκθεση του στο γαστρικό οξύ, που παλινδρομεί από το στομάχι κατά τη λεγόμενη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Η οποία, πρέπει πάντα να αντιμετωπίζεται πριν δημιουργηθεί πρόβλημα, καθώς οι πάσχοντες από οισοφάγο Barrett, έχουν από 40 έως 100 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν καρκίνο του οισοφάγου, από ότι ο γενικός πληθυσμός. Συνήθως από τις πιο αξιόπιστες εξετάσεις για να διερευνηθούν όλα τα παραπάνω είναι η γαστροσκόπηση.

Τι συνήθως διερευνάται: Όπως επισημαίνουν από την Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία, με τη γαστροσκόπηση μπορούν να εντοπιστούν παθήσεις του στομάχου και του οισοφάγου, καθώς ο γιατρός κατά τη διάρκειά της μπορεί να δει (μέσω κάμερας)  οποιοδήποτε πρόβλημα, ακόμα και αυτό που δεν έχει εκδηλωθεί με συμπτώματα.

 Πεπτικές διαταραχές ή αίμα στα κόπρανα; Έλεγχος για καρκίνο του παχέως εντέρου. 

Κάθε αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου (εναλλαγές δυσκοιλιότητας με διάρροια,  αίσθηση ημιτελούς κένωσης) και κυρίως το αίμα στα κόπρανα, είναι ένας σοβαρός λόγος για να μιλήσετε με το γιατρό σας και να προγραμματίσετε μια κολονοσκόπηση. «Ιδιαίτερα αν είσαστε γύρω στα 50 ή στα 45 αν έχετε οικογενειακό ιστορικό  πολυπόδων και καρκίνου του παχέως εντέρου» τονίζουν από το Ελληνικό Ίδρυμα Γαστρεντερολογίας και Διατροφής (ΕΛ.Ι.ΓΑΣΤ.).   

Τι συνήθως διερευνάται; Η κολονοσκόπηση (ενδοσκοπική εξέταση διάρκειας 20 περίπου λεπτών) δίνει την δυνατότητα στον γαστρεντερολόγο να “δει” με κάθε λεπτομέρεια το εσωτερικό του παχέως εντέρου και να ανιχνεύσει φλεγμονώδεις ιστούς, έλκη, εξογκώματα, πολύποδες και καρκίνο του εντέρου στα πρώτα ακόμα στάδια. Παράλληλα, κατά την εξέταση ο γιατρός έχει τη δυνατότητα να αφαιρέσει πολύποδες οι οποίοι εξετάζονται μετά, για να φανεί αν έχουν σημεία κακοήθειας.    

 

Τα ύποπτα σημάδια, που αφορούν αποκλειστικά τις γυναίκες…

– Η ξαφνική παρουσία μητρορραγίας, αλλά και η αύξηση των κολπικών υγρών,  είναι  σημάδια, που πρέπει να βάζουν σε ανησυχία την κάθε γυναίκα, η οποία χωρίς καθυστέρηση καλό είναι να επισκεφτεί τον γιατρό της. Η μόνη ασφαλής απλή και ανώδυνη μέθοδος για μια έγκαιρη διερεύνηση του καρκίνου της μήτρας (τραχήλου και ενδομητρίου) είναι το Τεστ-Παπ, το οποίο προληπτικά πρέπει να γίνεται μια φορά το χρόνο.

Τι συνήθως διερευνάται; Mε την γυναικολογική αυτή εξέταση, μπορούν να ανιχνευτούν προκαρκινικές αλλαγές στη μήτρα, όταν αυτές βρίσκονται στο «αρχικό στάδιο», δηλαδή όταν η ύπαρξη του καρκίνου αποδεικνύεται μόνο σε μερικά ύποπτα κύτταρα.

– Ένα ψηλαφητό ογκίδιο στο στήθος πόσο συχνά υποδηλώνει καρκίνο;
Κυρίως σε γυναίκες μικρότερες των 30 ετών τα ογκίδια είναι σχεδόν πάντοτε καλοήθη. Μπορεί δηλαδή να είναι ινοαδένωμα, κύστη, λίπωμα κ.ά. Στις περιπτώσεις, ωστόσο, καρκίνου σημαντικό είναι να γνωρίζει κάθε γυναίκα ότι όσο μικρότερο είναι το μέγεθος του ογκιδίου, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα ίασης. Επίσης, στις περιπτώσεις αυτές μεγαλύτερη είναι και η πιθανότητα για τη διατήρηση του μαστού.

Τι συνήθως διερευνάται: Κάθε ψηλαφητό ογκίδιο στο στήθος και στην περιοχή της μασχάλης είναι αναγκαίο να διερευνάται με τη μαστογραφία που εξακολουθεί να είναι η βασική εξέταση έγκαιρης ανίχνευσης αλλοιώσεων, ώστε να εντοπίζεται ο καρκίνος στη γένεσή του. Τα τελευταία χρόνια έχουν επίσης εξελιχθεί τα μηχανήματα υπερήχων που χρησιμοποιούνται επικουρικά, κυρίως όταν πρόκειται να διαγνωστούν κύστες του μαστού ή αλλοιώσεις που δεν ψηλαφιούνται.

 

 Και τα SOS σημάδια που προειδοποιούν τους άνδρες

–  Αλλαγές στους όρχεις; πιθανόν να πρόκειται για καρκίνο

Όπως οι γυναίκες θα πρέπει πάντα να έχουν επίγνωση της κατάστασης του στήθους τους, το ίδιο και ισχύει για τους όρχεις των αντρών. Αλλαγές στο σχήμα (ενός ή και των δυο όρχεων), αίσθηση ότι έχουν πρηστεί ή έχουν βαρύνει, αλλά και η υφή ενός μικρού όγκου είναι πιθανά σημάδια καρκίνου των όρχεων, ενός από τους πιο συνηθισμένους καρκίνους σε νέους και μέσης ηλικίας άντρες. Είναι, σημαντικό – τονίζουν από την Ελληνική Ουρολογική Εταιρία – κάθε σκληρό ογκίδιο στο όσχεο (στο σάκο δηλαδή που περιέχει τους όρχεις), ακόμη και αν δεν δημιουργεί πόνο ή άλλες ενοχλήσεις, να εξετάζεται το συντομότερο δυνατόν από ουρολόγο. Μπορεί να μη σημαίνει απολύτως τίποτα, να είναι κάποια απλή κύστη ή κάποια φλεγμονή, ή ενδεχομένως κάποια κήλη, όμως μπορεί και να είναι το πρώτο και σημαντικότερο βήμα πλήρους αντιμετώπισης και ίασης από τον συγκεκριμένο καρκίνο. Ο οποίος,   όταν διαγνωστεί σε αρχικό στάδιο, θεραπεύεται.

Τι συνήθως διερευνάται: Εκτός από τη κλινική εξέταση σημαντικό ρόλο παίζουν οι εργαστηριακές εξετάσεις, όπως η μέτρηση κάποιων ειδικών ορμονών, οι οποίες είναι χαρακτηριστικά υψηλές σε ορισμένους τύπους καρκίνου. Επίσης, στο υπερηχογράφημα οσχέου οι όγκοι των όρχεων έχουν χαρακτηριστική εικόνα και είναι δυνατή η διάγνωσή τους και η διάκρισή τους από άλλες καταστάσεις με παρόμοια  συμπτώματα.

– Δυσκολία στην ούρηση; Μπορεί να κρύβει και κακοήθεια! 

O καρκίνος του προστάτη έχει αναγνωριστεί ως ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αφορούν την υγεία του ανδρικού πληθυσμού. Ωστόσο, σε αντίθεση με την καλοήθη υπερτροφία του προστάτη, που έχει αποφρακτικά συμπτώματα (νυκτουρία, συχνουρία, και δυσκολία στην ούρηση) ο πρώιμος καρκίνος του προστάτη, ο οποίος είναι θεραπεύσιμος, σπάνια προκαλεί συμπτώματα. Μόνο ο προχωρημένος καρκίνος μπορεί να προκαλέσει: πόνο, κάψιμο ή δυσκολία στην ούρηση, αίμα στα ούρα ή στο σπέρμα, πόνο στην πλάτη κ.α. Ο προληπτικός έλεγχος  λοιπόν είναι ότι καλύτερο για την έγκαιρη διερεύνηση και επομένως την καλύτερη  θεραπεία πιθανής κακοήθειας.

Τι συνήθως διερευνάται: Η διάγνωση του προστατικού καρκίνου περιλαμβάνει τη δακτυλική εξέταση του προστάτη, τη μέτρηση του PSA και το διορθικό υπερηχογράφημα του προστάτη (γίνεται δια μέσου του ορθού). Το PSA είναι μία απλή αιματολογική εξέταση κατά την οποία μετριέται το ειδικό προστατικό αντιγόνο, ουσία που παράγεται αποκλειστικά από τον προστάτη. Όταν βρίσκεται αυξημένο, είναι αναγκαίο να ακολουθήσει περαιτέρω έλεγχος.

INFO

 

Οι επιπτώσεις από την covid –19  

Ο κορωνοϊός  εξοστρακίζει τις ζωές των καρκινοπαθών, όχι τόσο γιατί τους απειλεί ο ίδιος ο ιός (που είναι αναμφισβήτητα μια σοβαρή απειλή), όσο διότι έχει σχεδόν μετατρέψει τα συστήματα υγείας σε κέντρα περίθαλψης της νόσου (covid –19 ). Η εμπειρία από το πρώτο επιδημικό κύμα και το αρχικό lockdown σε πολλές χώρες οδήγησε σε καθυστερήσεις έγκαιρης θεραπείας, σε αρκετούς καρκινοπαθείς, κάτι που είχε επιπτώσεις σε κάποιους από αυτούς, σύμφωνα με  τα ευρήματα ερευνητών που δημοσιεύτηκαν στο Βρετανικό ιατρικό περιοδικό «British Medical Journal». Το συμπέρασμα της μελέτης είναι ότι στην περίπτωση καθυστέρησης μίας ογκολογικής χειρουργικής επέμβασης κατά έναν μήνα, αυξάνεται ο κίνδυνος θανάτου του ασθενούς κατά 6% ως 8%. Μεγαλύτερη (αύξηση πιθανότητας θανάτου κατά 9% ως 13%) είναι η επίπτωση της καθυστέρησης μερικών ακτινοθεραπειών, χημειοθεραπειών και φαρμακοθεραπειών, ιδίως για επτά είδη καρκίνου, όπως του εντέρου, του μαστού και κεφαλής-τραχήλου (λαιμού). Εάν η καθυστέρηση είναι μεγαλύτερη του ενός μήνα, αυξάνεται κι άλλο ο κίνδυνος θανάτου. Στην περίπτωση π.χ. της αναβολής ενός χειρουργείου για καρκίνο του μαστού κατά δύο μήνες, ο κίνδυνος αυξάνεται κατά 17%, ενώ εάν η καθυστέρηση φθάσει τους τρεις μήνες, ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος κατά 26%.

ΠΗΓΕΣ: Εταιρεία Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ), Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρία, Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία, Ελληνικό Ίδρυμα Γαστρεντερολογίας και Διατροφής (ΕΛ.Ι.ΓΑΣΤ.), Ελληνική Ουρολογική Εταιρία «British Medical Journal».