Μετάφραση: Rose Ausländer – Δύο ποιήματα
Μετάφραση από τα Γερμανικά – Επίμετρο: Θεοδόσης Κοντάκης //
Το Τσέρνοβιτς πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο
[Czernowitz vor dem Zweiten Weltkrieg]
Γαλήνια πόλη του λόφου
τριγυρισμένη από δάση μ’ οξιές
ιτιές κατά μήκος του Προύθου
σχεδίες και κολυμβητές
του Μάη αφθονία από πασχαλιές
γύρω απ’ τα φανάρια
χορεύουν του Μάη σκαθάρια
το θάνατό τους
τέσσερις γλώσσες
κοινωνούν μεταξύ τους
κανακεύουν τον αγέρα
μέχρι που πέσαν οι βόμβες
ανάσαινε ευτυχισμένη
η πόλη
Μητρική γη
[Mutterland]
Η πατρική μου γη είναι νεκρή
τη θάψανε
στη φωτιά
Ζω
στη μητρική μου γη
τη Λέξη
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
Η Rose Ausländer (1901-1988) θεωρείται, μαζί με τη Nelly Sachs και τη Hilde Domin, μια από τις σημαντικότερες, εβραϊκής καταγωγής, γερμανόφωνες «ποιήτριες της εξορίας».
Γεννήθηκε στο Τσέρνοβιτς της Μπουκοβίνα, μια πόλη με πολυτάραχη ιστορία κατά τον 20ό αιώνα. Στην πόλη αυτήν, η ποιήτρια ξεκίνησε σπουδές φιλολογία και φιλοσοφίας. Το 1921 εγκαταστάθηκε στις ΗΠΑ, αλλά επέστρεφε κατά διαστήματα στην «πατρική γη» και τελικά παγιδεύτηκε στο γκέτο του Τσέρνοβιτς στις αρχές της δεκαετίας του 1940. Κατά την εφιαλτική εκείνη εμπειρία γνωρίστηκε με τον, επίσης εβραϊκής καταγωγής, Paul Celan, τον οποίο η ποιήτρια έκτοτε θαύμαζε ως κορυφαίο ποιητή. Τις παραμονές του πολέμου, το 1939, είχε εκδοθεί η πρώτη της συλλογή ποιημάτων.
Μετά την απελευθέρωση, εγκαταστάθηκε στη Ν. Υόρκη για περισσότερο από είκοσι χρόνια. Εκεί έγραψε αρχικά ποίηση στην αγγλική γλώσσα, όμως, με την ενθάρρυνση της φίλης της και σημαντικής ποιήτριας Marianne Moore, επέστρεψε στη «μητρική γη», τη γερμανική γλώσσα[i]. Τελικά, η Ausländer εγκαταστάθηκε στη Γερμανία την τελευταία εικοσαετία της ζωής της.
Τα δραματικά βιώματα σημαδεύουν το μεταπολεμικό ποιητικό έργο της: σε αυτό, επανέρχονται θέματα, όπως τα νεανικά χρόνια στην «πράσινη μητέρα» (έτσι αποκαλεί η ίδια τη γενέτειρά της Μπουκοβίνα), ο πόλεμος και ο εγκλεισμός, η «εξορία» από την πατρίδα. Για την Ausländer, η ποίηση είναι ρητά μια ζωτική ανάγκη. Η γραφή της παραλληλίζεται συχνά με αυτήν του Celan, καθώς γίνεται προσπάθεια για μια απογυμνωμένη όσο και ξεκάθαρη έκφραση, μακριά από οποιαδήποτε ρητορεία που συσκοτίζει την (ποιητική) αλήθεια.
___
[i] Η «μητρική γη» στο τέλος του φερώνυμου ποιήματος ταυτίζεται με τη λέξη Wort, η οποία στα Γερμανικά είναι αμφίσημη: σημαίνει επίσης τον Λόγο. Στην παρούσα μετάφραση προτιμήθηκε η Λέξη (με κεφαλαίο το Λ, ως γενικότερη έννοια), καθώς στη γλώσσα μας ανήκει στο ίδιο γένος με τη Γη. Εξάλλου, η ίδια η Ausländer τονίζει τη σημασία της λέξης στην ποίησή της: «Γιατί οι λέξεις μού υπαγορεύουνε: γράψε μας! Θέλουν να ’ναι ενωμένες, να γίνουν ένα. Λέξη με λέξη με λέξη».
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
Μετάφραση | Joseph Roht, Ο ξεχωριστός μαθητής ( 1916)
30/01/2024, 7:39 μμ -
-
Mετάφραση: “Il dolore”, Irma Kurti
09/01/2024, 8:17 μμ -
Τρία ποιήματα του Κωστή Παλαμά στ’ αγγλικά
12/12/2023, 8:52 μμ -
Δύο ποιήματα του Mosab Abu Toha
12/12/2023, 8:51 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
«Η πραγματική συνείδηση είναι το χάος,…»
Γράφει η Εφη Καλογεροπούλου // * Σάμιουελ Μπέκετ (επιστολή στην Marry Manning Howe) Σάμιουελ Μπέκετ: «Αυτοί που έχουν χαθεί», Μυθιστόρημα, Μετάφραση-επίμετρο: Θωμάς Συμεωνίδης, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2020 Αν υποθέσουμε συνοπτικά, πως ολόκληρο το έργο του Μπέκετ,
Περισσότερα -
Διήγημα: “Το Γιορτινό Τραπέζι”
Γράφει η Αριάνα Ευθυμιάδη // Το Γιορτινό Τραπέζι Ήταν φθινόπωρο. Τα δέντρα είχαν το χρώμα που θυμόταν στα χαλιά του σαλονιού τους όταν ήταν μικρός, ο αέρας όταν έβγαινες το απόγευμα κρύωνε το πρόσωπό
Περισσότερα -
Για ένα προοδευτικό εκπαιδευτικό αφήγημα
Του Νίκου Τσούλια // Η παιδεία και ο πολιτισμός μας είναι το δυναμικό πεδίο για την αναγέννηση και για την πρόοδο της πατρίδας μας. Δεν είναι θέμα κάποιας απλής πολιτικής προτεραιότητας ή μιας συνηθισμένης κοινοτοπίας – είναι ζωτικό
Περισσότερα -
Οι δυο όψεις
Γράφει η Δώρα Τζέμα // Ηώ Αυγέρη «Δύο Κόσμοι», εκδόσεις Αυγέρη Ένα κοινωνικό-αισθηματικό μυθιστόρημα που ψυχογραφεί σε βάθος τους ήρωες, ψάχνοντας για τα αίτια και τα αιτιατά όλων των άτυχων στιγμών, που συναντούν στο διάβα της
Περισσότερα -
«…τελικά, η ιστορία μας διδάσκει, ή δεν μας διδάσκει τίποτα;»
Γράφει ο Μιχάλης Τρούλης // * Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης «Παραδουνάβιες σελίδες», από τις εκδόσεις Οδός Πανός, Αθήνα 2021 Η απάντηση μπορεί να αναζητηθεί στις Παραδουνάβιες σελίδες, όπου, σίγουρα, θα βρεθεί και θα είναι θετική! Ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης,
Περισσότερα -
✩ «Ο μακαρίτης Ματία Πασκάλ» του Πιραντέλο, σε μια εμπνευσμένη παράσταση στο «ΘΕΑΤΡΟ Τ»
Γράφει ο Παύλος Λεμοντζής // Πρόλογος «Ο Ματία Πασκάλ» είναι ένα από τα πιο διάσημα μυθιστορήματα της ιταλικής λογοτεχνίας, μια αλληγορία με μια βαριά δόση φιλοσοφικών συλλογισμών – κυρίως για τη φύση της ταυτότητας – και ένα έργο που
Περισσότερα -
Διήγημα: “Η θυσία”
Του Θεόδωρου Πάλλα // * Ήτανε στο μπάνιο. Καθισμένη στην άκρια της μπανιέρας. Σήκωσε το τσεκούρι κι έκοψε την ουρά της. Απόρησε. Καμία σταγόνα αίματος. Κι όμως, πόνος την κατέκλυσε. Η ουρά της την κοιτούσε αποκομμένη
Περισσότερα