Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Φανερώματα
23/06/2021, 4:59 μμ

Φανερώματα

Γράφει ο Απόστολος Θηβαίος //

 

Σημείωμα για το μυθιστόρημα «Ο Δρόμος με τα χίλια Χρώματα» της Ελένης Γιοβανάκη, από τις εκδόσεις Βακχικόν

 

Στο έργο Τραχίνιες του αρχαίου, τραγικού ποιητή Σοφοκλή αξίζει ιδιαίτερη μνεία στην περιγραφή του ποιητή. Ζωγραφίζοντας το τρομερό πορτραίτο του Αχελώου που σκοτώνει ο μυθολογικός ήρωας Ηρακλής αναφέρεται πως από τα γένια του κυλούσαν βρύσες. Κάπως έτσι και ο Παύλος του Δρόμου με τα χίλια χρώματα της Έλενας Γιοβανάκη και των εκδόσεων Βακχικόν, καθρεφτίζει στο πρόσωπό του τις πηγές της φαντασίας και του πούρου ονείρου.

Η συγγραφέας πλέκει το αληθινό με το εξωπραγματικό και ξεκινά για την μεγάλη πορεία που θέλει τον μύστη να γυρεύει εκείνο το ανάπτυγμα που τραβά από την πτώση ως την αγγελικότητα και ακόμη παραπέρα. Καλοσύνη και ύβρις, πόθοι προσωπικοί, μικρά διαμερίσματα, εφιάλτες και αδιάφορες ζωές. Ο Παύλος, μια πριγκίπισσα, ένα γενναίος πολεμιστής και οι φρουροί τους που τραβούν από έναν άλλον δρόμο, γυρεύοντας το ίδιο ζητούμενο. Αυτό το σημείωμα που αφιερώνεται απόψε στις λαμπερές ιδιαιτερότητες του Δρόμου με τα χίλια χρώματα, αναγνωρίζει πως στο πρώτο μυθιστόρημα της Έλενας Γιοβανάκη συνυπάρχουν ποιητικά και ισορροπημένα  ο μύθος και η αλήθεια. Παραβολές, πλάσματα περιδεή στην αστάθεια του κόσμου και της βιογραφίας τους, μικροί ήρωες βαλμένοι σε ασφυκτικές γκαρσονιέρες με την συνήθεια να φωτογραφίζουν και να ονειρεύονται. Αλήθεια, τι παράδοξα υλικά, τόσο ποιητικά ταιριασμένα.

Από την άλλη πλευρά το μεγάλο ζητούμενο του Ιλ -Ναχίρ που όπως διαβάζω στο οπισθόφυλλο του μυθιστορήματος, συνιστά το μαγικό πετράδι που έχει την ικανότητα να πραγματοποιεί τους ανεκπλήρωτους πόθους. Δυο ιστορίες που συναντιούνται πάνω στην αιχμή της πρόθεσης, δυο παραμύθια γεμάτα με το μεγάλο ζητούμενο της ανθρωπιάς. Πίσω από κάθε σελίδα της Ε. Γιοβανάκη περιμένει ένα είδος θεού για να ανακαλυφθεί. Άλλοτε φέρει το πρόσωπο κάποιας Μαρίνας και άλλοτε παίζει με το μυστικό περίγραμμα των πραγμάτων καθώς αποκαλύπτονται σε δυο πιστούς στρατιώτες και μια θλιμμένη δόξα. Παίρνει τον δρόμο του πολύχρωμου ουρανού όπως αποτυπώνεται στο επιμελημένο από την ίδια την συγγραφέα εξώφυλλο του μυθιστορήματος. Στον πίνακα της Ελένης Γιοβανάκη φέγγει ο δρόμος που γυρεύουν τα πράγματα, ένας δρόμος καμωμένος από χρώμα και κυβιστικά αινίγματα που παριστάνει όσα πρέπει. Που αποτυπώνει όλα τα κλειδιά που περιλαμβάνονται μες στο εξαιρετικό μυθιστόρημα των εκδόσεων Βακχικόν. Σαν κουφό παιδί στην άκρη του νερού ο Παύλος του σήμερα και εκείνη η παραμυθένια διμοιρία που θέλει να βρει την πηγή της ανθρώπινης ευτυχίας τραβούν δυο δρόμους παράλληλους. Πρόκειται για δυο τρυφερές βιογραφίες, γραμμένες για να επιβεβαιώσουν με τον γλυκύτερο τρόπο τον παραμυθένιο τρόπο που εφευρίσκει πάντα η ιδιοφυία της ζωής για να πει το μυστικό της τραγούδι.

 

Ελένη Γιοβανάκη

 

Το πνευματικό στην περίπτωση του Δρόμου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν συνιστά ένα είδος ασκητικού μυστικισμού που τραβά έναν αντίθετο δρόμο από τον σκοτεινό νατουραλισμό που χτυπά σαν χορδή μες στην άδεια ζωή του Παύλου. Ίσως το ίδιο δαιμόνιο που αποκάλυψε στην τέχνη τις χίλιες και μία γλώσσες της ζωής, ίσως αυτό το δαιμόνιο μας επιτρέπει να δούμε μέσα από τις ρωγμές του κόσμου το όνειρο που περιμένει μες σε ένα σκηνικό πολύχρωμο. Τα ανθρώπινα συναισθήματα κρεμασμένα σαν σημαίες και εμπρός η παρέλαση των αστεριών όταν ψάχνουν την θέση τους μες στο στερέωμα. Η Ελένη Γιοβανάκη, παρά την παρθενική της εμφάνιση στον τομέα της μυθιστοριογραφίας, διακρίνεται από την σταθερότητα της ιδέας και την πρωτοτυπία της που επιτρέπει με τρόπο επιδέξιο να αποτυπωθούν τα συμπεράσματα από δύο, φαινομενικά, παράταιρες ιστορίες, τοποθετημένες σε άλλους χρόνους και άλλους κόσμους. Η φαινομενική απόσταση των ιστοριών εξανεμίζεται καθώς η γραφή της Γιοβανάκη καλλιεργεί εξαρχής τις αρχές του Σέλλεϊ, όταν κάνει λόγο για την ομοιότητα των πραγμάτων, προφέροντας την λέξη φαντασία. Και όταν πάλι γυρεύει μες στην λογική της απαρίθμησης των ποσοτήτων έναν τρόπο για να ερμηνευθεί αυτός εδώ ο κόσμος. Οι μικρές ζωές που στριμώχνονται αριστοτεχνικά στο βιβλίο των εκδόσεων Βακχικόν, φαντασιώνουν την μεγάλη, ανθρώπινη φιλοδοξία. Η ορθογραφία της τελευταίας, οι παραβολές που μιλούν εξ ονόματός της, όλα επιστρατεύονται λειτουργικά και επιδέξια σε ένα μυθιστόρημα που ταυτίζεται με το πρώτο φανέρωμα μιας κατά τα άλλα, ώριμης δημιουργού. Εμπρός στην απίστευτη σκληρότητα της εποχής, εγχειρίδια φαντασίας όπως αυτό της δημιουργού του Δρόμου με τα χίλια χρώματα, δεν σμιλεύουν το φανταστικό μα το εικονογραφούν, ανασύροντας τις ανθρώπινες φιγούρες με τα ήθη τους. Στοχεύουν με άλλα λόγια στην ποίηση ενός αυθεντικού ανθρωπισμού  που μπορεί και πορεύεται μυστικά μες στα ανθρώπινα κανάλια, χρησιμοποιώντας πράγματα λεπτά, σαν τα φτερά της ποίησης για να φθάσει στο τέλος του δρόμου. Σαν αυτόν που γυρεύουν οι παράλληλες μυθολογίες της Ελένης Γιοβανάκη.

Πώς διαλέγει κανείς ένα μυθιστόρημα, πώς ερμηνεύει την ιστορία του, ποια μηνύματα ξεχωρίζει, με ποιον τρόπο αυτά εκπορεύονται μέσα από τις σελίδες του για να δηλώσουν ένα κάποιο στίγμα ; Τέτοιες ιστορίες όπως αυτή των εκδόσεων Βακχικόν στηρίζουν την ύπαρξή τους στο αλατόμητο απόθεμα της ανθρωπιάς που οφείλει να τροφοδοτεί με την αίσθηση και τις αρχές της τα σύγχρονα έργα του λόγου. Κλειδιά και αντιλήψεις βγαλμένες από την ζωή, προσωπογραφίες ζωντανές γεμάτες από επιθυμία και αγωνία, βρίσκουν μες στις σελίδες του Δρόμου με τα χίλια χρώματα τον χώρο που χρειάζεται η μεταφυσική για να ανθίσει. Η Ελένη Γιοβανάκη επιβάλλει με το πρώτο της μυθιστόρημα, μια μελλοντική επανεμφάνιση, δίνοντας χώρο και χρώμα στην αρχιτεκτονική της ανθρώπινης ψυχής που τόσο επιδέξια υδατογραφεί στον Δρόμο της, υιοθετώντας χίλια χρώματα, όσα οι εκδοχές μας και το ζητούμενό τους. Από τις εκδόσεις Βακχικόν.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top