Fractal
Home / ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ / Η Πρώιμη Αναγέννηση (Quattrocento, 15ος αιώνας) – Δ’ Μέρος
22/05/2018, 10:48 μμ

Η Πρώιμη Αναγέννηση (Quattrocento, 15ος αιώνας) – Δ’ Μέρος

Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης //

 

 

Διαβάστε το Α’ μέρος >>

Διαβάστε το Β’ μέρος >>

Διαβάστε το Γ’ μέρος >>

 

«Η Πρώιμη Αναγέννηση αναπτύχθηκε σε δυο ιταλικά αστικά κέντρα, τη Φλωρεντία και τη Βενετία δημιουργώντας τις αντίστοιχες Σχολές. Στην Φλωρεντία η αστική τάξη των τραπεζιτών-χαρακτηριστικό παράδειγμα η οικογένεια των Μεδίκων- έγιναν οι μαικήνες των Τεχνών. Οι Φλωρεντίνοι ζωγράφοι εκμεταλλεύτηκαν τις ανακαλύψεις των αρχιτεκτόνων, όπως την κεντρική προοπτική του Brunelleschi, η οποία επέτρεψε την τρισδιάστατη αναπαράσταση των αντικειμένων σε δισδιάστατη επιφάνεια. Ο πρώτος ζωγράφος, ο οποίος χρησιμοποίησε την τρισδιάστατη απεικόνιση ήταν ο Masaccio και ακολούθησαν: ο Sandro Boticelli, ο Paolo Uccello, ο Fra Angelico, κ.ά. Την ίδια περίοδο άνθισε η Σχολή της Βενετίας, η οποία έδωσε έμφαση στο χρώμα σε αντίθεση με τη Σχολή της Φλωρεντίας που έδωσε έμφαση στο σχέδιο. Κυριότεροι εκπρόσωποι είναι ο Andrea Mandegna, ο Giovanni Bellini, κ.ά.»[1]

 

Εικόνα 1. Sandro Boticelli. «Το μαρτύριο του Αγίου Σεβαστιανού» (1474) τέμπερα σε καμβά, 195 Χ 75 εκ., Staatliche Museen, Berlin.

 

Ο Φλωρεντίνος ζωγράφος Sandro Boticelli (1445-1510) φιλοτέχνησε ένα προσφιλές θρησκευτικό θέμα, το μαρτύριο του Αγίου Σεβαστιανού (εικόνα 1). Ο καλλιτέχνης απεικόνισε ένα νέο άνδρα ημίγυμνο με ένα λευκό ύφασμα, το οποίο φέρει πτυχώσεις, γύρω από την λεκάνη. Το κεφάλι με τα σγουρά καστανά μαλλιά γέρνει αριστερά, ενώ η έκφραση του προσώπου φανερώνει καρτερικότητα. Τα σφιγμένα λεπτά χείλη  και η ρυτίδα έκφρασης γύρω από το στόμα «κρύβει» τον πόνο που προκαλούν τα έξι βέλη, τα οποία προεξέχουν από το σώμα. Τα τέσσερα βρίσκονται στον κορμό (ένα στο αριστερό ημιθωράκιο, τρία στην κοιλιακή χώρα) ένα στην δεξιά περιοχή της λεκάνης κι ένα στο εσωτερικό του αριστερού μηρού. Το αίμα από την πληγή, την οποία έχει προκαλέσει το βέλος στην δεξιά κοιλιακή χώρα έχει ραντίσει το λευκό ύφασμα που σκεπάζει την λεκάνη. Οι ανατομικές λεπτομέρειες των μυών του κορμού και των άκρων είναι ακριβείς, καθώς ο θεατής μπορεί να διακρίνει την μυϊκή γράμμωση των κοιλιακών, των θωρακικών μυών, καθώς τους λεπτούς μυς των άνω και κάτω άκρων. Το σώμα του αγίου βρίσκεται τοποθετημένο πάνω σε ένα ξύλινο πάσαλο με τα χέρια δεμένα πισθάγκωνα, ενώ στο βάθος του πίνακα φαίνεται μια πομπή στρατιωτών, η οποία πορεύεται εν μέσω βραχώδους τοπίου με κατεύθυνση ένα μεσαιωνικό χωριό. Το φόντο στο πάνω μέρος του κορμού και της κεφαλής είναι γαλάζιο, ενώ στη βάση των ποδιών είναι σκουρόχρωμα καφέ. Μια αλληγορική προσέγγιση με βάση αυτούς τους χρωματισμούς είναι η ουράνια κατάσταση του πνεύματος, το οποίο ετοιμάζεται για τον θάνατο, ενώ τα πόδια πατούν ακόμα στο ξύλο, δηλαδή στη γη.

Τεχνοτροπικά ο Boticelli χρησιμοποίησε την τεχνική contraposto (χιαστί θέση του σώματος, προτεταμένο και λυγισμένο το γόνατο το αριστερό κάτω άκρο και τον αριστερό ώμο ψηλότερα από τον δεξί) για να αποδώσει σωστά τη στάση και την κεντρική προοπτική για την τρισδιάστατη απεικόνιση του σώματος.  Η ζωγραφική τεχνική έγινε με τη χρήση της τέμπερας σε καμβά.

 

Εικόνα 2. Giovanni Bellini. «Πορτρέτο νεαρού Βενετού» (1480 περίπου), λάδι σε καμβά 32 Χ 26 εκ., Staatliche Museen, Berlin.

 

Ο Βενετσιάνος ζωγράφος Giovanni Bellini (1426-1516) φιλοτέχνησε το πορτρέτο ενός άγνωστου νεαρού Βενετού (εικόνα 2). Ο καλλιτέχνης χρησιμοποιεί μαύρο φόντο, το οποίο οριοθετείται από την μετωπιαία απεικόνιση των μαλλιών. Το πρόσωπο είναι σε θέση ¾ αριστερά και έχει προτεταμένη κάτω γνάθο, μαύρα μάτια με σοβαρή έκφραση, μαύρα λεπτά φρύδια, λεπτή μύτη και καλοσχηματισμένα χείλη. Η ελαφριά ρυτίδα έκφρασης γύρω από τα χείλη και η μικρή φλέβα γύρω από το αριστερό μάτι τονίζουν τη σοβαρή έκφραση του προσώπου. Οι ανοιχτόχρωμες καφέ πανάδες στα μάγουλα και τα φρεσκοξυρισμένα γένια φανερώνουν τη νεανικότητα του μοντέλου. Η εικόνα συμπληρώνεται με την εικόνα του μπούστου, το οποίο καλύπτεται από ένα κόκκινο πολυτελές πολύπτυχο ρούχο με κλειστό κολάρο που επιτρέπει να φανεί μια λεπτή άσπρη λωρίδα ύφασμα από το υποκείμενο πουκάμισο.

Τεχνοτροπικά φαίνεται η χρήση της προοπτικής με την τρισδιάστατη απεικόνιση, ενώ τα ζωηρά χρώματα- κόκκινο. μαύρο, άσπρο- φανερώνουν τη Βενετσιάνικη Σχολή του χρώματος, ενώ η τεχνική της ελαιογραφίας επέτρεψε μεγάλη πιστότητα στην αποτύπωση των χαρακτηριστικών του προσώπου σε σχέση με την τέμπερα του Boticelli.

 

 

Βιβλιογραφία

  1. Τ. Αλμπάνη, Μ. Κασιμάτη, Η Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη, τόμος Α, Εικαστικές τέχνες στην Ευρώπη από τον Μεσαίωνα ως τον 19ο αιώνα, Πάτρα 2

 

Διαδικτυακές πηγές

  1. www.webgallery art. com, 22/3/2018.

 

[1]Τ. Αλμπάνη, Μ. Κασιμάτη, Η Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη, τόμος Α, Εικαστικές τέχνες στην Ευρώπη από τον Μεσαίωνα ως τον 19ο αιώνα, Πάτρα 22008, σ. 74-99.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top