Fractal

Φυλετικές ανισότητες στην Αμερική

Γράφει ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης //

 

 

 

Οι κοινωνίες δεν είναι επ’ ουδενί αμάλγαμα άσχετων και ασυνάρτητων μεταξύ τους ατόμων που δημιουργούνται από το μηδέν, σε κάθε γενιά. Ένα πολύπλοκο πλέγμα δεσμών και μια μακρά σειρά ιστορικών επιρροών αλληλοεπιδρούν για να διαμορφώσουν τις ευκαιρίες και τις προοπτικές των ατόμων. Φυσικά, η ατομική προσπάθεια είναι όπως πάντα άλλωστε σημαντική, όπως και το έμφυτο ταλέντο και η καθαρή τύχη, για να καθορίσει πόσο καλά ή άσχημα θα πορευτεί ένα άτομο στη ζωή. Αλλά το κοινωνικό υπόβαθρο, οι πολιτιστικές συγγένειες και η κοινοτική επιρροή έχουν επίσης μεγάλη σημασία. Αυτός είναι ο κόκκος της αλήθειας στην επιμονή των συντηρητικών ότι οι πολιτισμικές διαφορές βρίσκονται στη ρίζα της φυλετικής ανισότητας στην Αμερική. Αλλά η γυμνή και βαθύτερη αλήθεια, εν προκειμένω, είναι ότι, εδώ και περίπου τρεις αιώνες, η κοινοτική εμπειρία των σκλάβων και των απογόνων τους έχει διαμορφωθεί από πολιτικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς θεσμούς που θεωρούνται καταπιεστικοί.

 

 

Όταν εξετάζουμε την κουλτούρα της κατώτερης τάξης στις σημερινές αμερικανικές πόλεις, βλέπουμε ένα από τα προϊόντα αυτής της καταπιεστικής ιστορίας. Είναι επιστημονικά αφελές να υποθέσει κάποιος ότι μπροστά στην απελπισία, τη βία και την αυτοκαταστροφική συμπεριφορά αυτών των ανθρώπων, αν βελτιώνονταν οι οικονομικές τους συνθήκες όπως οι φτωχοί Ασιάτες μετανάστες, τότε δεν θα υπήρχε τόσο οξύ πρόβλημα στις πόλεις. Η μόνη αξιοπρεπής απάντηση μπροστά στην παθολογική συμπεριφορά των χαμένων της αμερικανικής ιστορίας είναι να συμπεράνουμε ότι, ενώ δεν μπορεί να αλλάξει το ατιμωτικό παρελθόν, δεν πρέπει να αδιαφορούμε για τα σύγχρονα δεινά που συνδέονται με αυτό το παρελθόν. Τα πρότυπα συμπεριφοράς μεταξύ των φτωχών μαύρων, είναι προϊόν κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών πρακτικών βαθιά ριζωμένων στην αμερικανική ιστορία. Πρόκειται για μια αμερικανική τραγωδία, στην οποία θα πρέπει να αντιδράσει η κοινωνία αγκαλιάζοντας και όχι δαιμονοποιώντας τα θύματα. Το πρόβλημα στη συζήτηση για τη μαύρη κουλτούρα, τη μαύρη εγκληματικότητα και τη μαύρη παρανομία, είναι ότι μετατρέπεται σε μέσο αποφυγής της συζήτησης για την όποια αμοιβαία υποχρέωση.

Είναι ηθικά και διανοητικά εξαιρετικά επιφανειακό να ξεκινάει και να τελειώνει κανείς την επιχειρηματολογία του με την παρατήρηση ότι τα προβλήματα της κατώτερης τάξης οφείλονται στα υψηλά ποσοστά εγκληματικής συμπεριφοράς και γεννήσεων εκτός γάμου και όχι στον συχνά παρατηρούμενο ρατσισμό των λευκών. Διότι, ενώ μπορεί να είναι αλήθεια ότι τα πιο εξουθενωτικά εμπόδια για την πρόοδο της κατώτερης τάξης προέρχονται από τα πρότυπα συμπεριφοράς τους, είναι επίσης εξ’ ίσου αληθές ότι η ιστορία τους έχει φερθεί πολύ άσχημα και άπονα, και πρέπει να υπάρξει αλλαγή σε αυτές τις συμπεριφορές αν όλοι επιθυμούν να σημειωθεί, επιτέλους, κάποια πρόοδος. Αλλά θα απαιτηθεί επίσης δέσμευση υποστήριξης από την ευρύτερη κοινωνία για να βοηθηθούν αυτοί οι άνθρωποι ώστε να μπορέσουν να βοηθήσουν τον εαυτό τους.

Οι συντηρητικοί το αρνούνται αυτό, εκλογικεύοντας την άσχημη, βάναυση και σύντομη ζωή μιας σημαντικής μειοψηφίας του μαύρου πληθυσμού ως αντανάκλαση των πολλαπλών ελλείψεων των μαύρων, παρά ως αποκάλυψη οποιουδήποτε ελαττώματος στον τρόπο ζωής τους. Πουθενά δεν αποκαλύπτεται ο ιδεολογικός χαρακτήρας αυτής της στάσης πιο καθαρά από ό,τι στον πανηγυρισμό της επιτυχίας των μεταναστών από τους συντηρητικούς, έναντι της αποτυχίας των ντόπιων μαύρων. Η επιτυχία των μη λευκών μεταναστών θεωρείται ως δικαίωση του αμερικανικού συστήματος, ενώ η αποτυχία των μαύρων λέγεται ότι οφείλεται αποκλειστικά στις δικές τους ανεπάρκειες. Αυτό είναι βεβαίως ανιστόρητο. Τα προγράμματα του αμερικανικού στρατού για την ανάθεση καθηκόντων σε περισσότερους μαύρους αξιωματικούς, η δημόσια χρηματοδότηση των προσπαθειών για την εισαγωγή μαύρων στις επιστήμες και τη μηχανική και ο στόχος των δημόσιων πανεπιστημίων να διατηρήσουν κάποια φυλετική ποικιλομορφία στα φοιτητικά τους σώματα, είναι όλες δικαιολογημένες και γνωστές πρακτικές. Η θετική δράση, όσο συνετά και αν εφαρμόζεται, δεν μπορεί φυσικά να είναι κάτι περισσότερο από ένα αδύναμο περιθωριακό μέσο για την αντιμετώπιση των οξύαιχμων εκκρεμών φυλετικών προβλημάτων του αμερικανικού έθνους. Όμως οι υποστηρικτές της πολιτικής των όχι φυλετικών προτιμήσεων (colorblind), οι οποίοι χαρακτηρίζουν τη σταυροφορία τους κατά των προτιμήσεων ως την καινούργια έλευση του κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα, επιδεικνύουν μια αστεία αίσθηση λανθασμένων προτεραιοτήτων. Κάνουν ιερό σύμβολο την αγνόηση της φυλής, ακόμη και όταν η κοινωνική απομόνωση των μαύρων φτωχών των πόλεων αποκαλύπτει πόσο σημαντικό στοιχείο εξακολουθεί να είναι η έννοια του χρώματος στην αμερικανική κοινωνία, αν κρίνουμε από τον αριθμό των μαύρων γυναικών με λευκούς συζύγους, συγκριτικά με τις Ασιάτισσες ή τις ισπανόφωνες. Οι μαύροι έφηβοι των γκέτο, σήμερα, είναι πολιτισμικά τόσο απομονωμένοι που οι γλωσσολόγοι διαπιστώνουν ότι τα πρότυπα ομιλίας τους γίνονται όλο και πιο ανόμοια με την ομιλία ακόμα και των φτωχών λευκών που ζουν λίγα χιλιόμετρα πιο μακρυά. Μεγάλος αριθμός από άτεκνα λευκά ζευγάρια ταξιδεύουν στην Κίνα σε αναζήτηση βρεφών για υιοθεσία, ενώ πολλά ορφανά που γεννιούνται στο γκέτο μένουν χωρίς γονείς. Αυτό δεν σημαίνει ότι η αμερικανική κοινωνία είναι ανεπανόρθωτα ρατσιστική, αλλά απλώς δείχνει πόσο βαθιά ριζωμένη στην κοινωνική συνείδηση του έθνους, είναι η φυλετική ετερότητα των μαύρων. Ο στρατός είναι, ίσως, το μόνο μέρος στην αμερικανική κοινωνία όπου μεγάλος αριθμός λευκών δέχεται συστηματικά διαταγές από μαύρους αξιωματικούς!

Ας δούμε τώρα τι ισχύει για τη δική μας περίπτωση, στον ελληνικό χώρο, γνωστού όντος ότι η χώρα μας έχει ανάγκη εκατοντάδων χιλιάδων εργατικών χεριών σε διάφορες δουλειές. Οι δικοί μας μετανάστες, μουσουλμάνοι, κατά κύριο λόγο, δεν επιθυμούν ομογενοποίηση, αλλά θέλουν να κρατήσουν τις ρίζες

τους με τη χώρα τους. Δεν πρόκειται ποτέ να ζήσουν σε αγαστή συνύπαρξη με τις κοινωνίες μας, όπως δείχνει η πείρα μέχρι τώρα αλλά και η διεθνής ιστορία. Ούτε πρόκειται να παντρευτούν με τα μέλη των δικών μας κοινωνιών. Και όχι μόνο αυτό. Οι κοινωνίες τους γίνονται ηθελημένα ή όχι έρμαια των χωρών τους οι οποίοι τους εκμεταλλεύονται για τους γνωστούς πολιτικούς λόγους! Μια συζήτηση η οποία αναμφίβολα θα έρθει στο προσκήνιο κάποτε και μάλιστα με δραματικό τρόπο!

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top