Fractal

☆ Βαβυλώνα (Babylon). Μια ταινία για τις τεχνολογικές ανατροπές στον χώρο του θεάματος.

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μπούρας //

 

 

Στην κρίσιμη μεταβατική μεταιχμιακή εποχή που ζούμε, τής μετάβασης από την ψηφιακή Τεχνολογία στην Κβαντική, αναμένεται ότι οι αλλαγές στον χώρο των παραστατικών τεχνών θα είναι τόσο δραστικές όσο και η μετάβαση από τον βωβό στον ομιλούντα κινηματογράφο που διαπραγματεύεται αυτή η ταινία.

Και μόνον ο τίτλος της, που παραπέμπει στην μυθική πόρνη Βαβυλώνα, δείχνει το ανεστραμμένο ενοχικό και αντισωματικό προτεσταντικό υπόβαθρό της.

 

 

 

Η εποχή τού Μεσοπολέμου ήταν για την Αμερική κάτι περισσότερο από την ανάλογη εποχή στην Ευρώπη: ήταν το απόλυτο ξεσάλωμα. Ενόψει τής φτώχειας και του θανάτου (οι δύο μεγάλοι φόβοι τού ανθρώπου) το πανάρχαιο αίτημα τού σώματος για ηδονή και του μυαλού για διασκέδαση, αν όχι και ψυχαγωγία, επανέρχεται δριμύτερο κι απαιτεί επειγόντως τα προπατορικά δικαιώματά του.

Το χολυγουντιανό όργιο που παριστάνεται στην ταινία θυμίζει το «Σαλό» τού Παζολίνι, θυμίζει το καρναβάλι τής Βενετίας, θυμίζει τις φαντασιώσεις τού Μαρκήσιου ντε Σαντ, θυμίζει τις πανάρχαιες γονιμολατρικές τελετές παγανιστικού-διονυσιακού τύπου.

Όμως η βακχεία είναι το βασικό στοιχείο τού ξεφαντώματος των κατακτητών τής Άγριας Δύσης, όσο κι αν πανταχού παρών καιροφυλακτών κι επικρατήσας πουριτανισμός τύλιξε όλη αυτή την αυτοδικία με ένα πέπλο πολιτικοκοινωνικής ορθότητας και χρηστών ηθών.

Οι κατακτημένοι αυτόχθονες «Ινδιάνοι» ήταν περισσότερο πνευματικοί από τους επερχόμενους πειρατές, εισβολείς, χρυσοθήρες, τυχοδιώκτες και τυχάρπαστους φυγάδες πάσης φύσεως.

Ο πολιτισμός που προέκυψε ως εκ τούτοις ήταν ένα ορθώς παγκοσμιοποιημένο αμάλγαμα με πολλές εσωτερικές φυγόκεντρες δυνάμεις, όμως οι κεντρομόλες ήταν – ως φαίνεται – πολλαπλάσιος.

Με μοναδικό σκοπό το κέρδος κι απώτατο θεό το Χρήμα, η βιομηχανία τού αμερικανικού κινηματογράφου, όπως και όλες οι άλλες άλλωστε, χωνεύει τις όποιες ιδεολογικές, θρησκευτικές διαφορές (φαίνεται αυτό σαφέστατα στην ταινία) κι απευθύνεται στα πλήθη προσφέροντάς τους ένα λαϊκό σχολείο αναχαράξεως και πρωτογενούς καθιερώσεως μύθων, ειδώλων, φετίχ… ό,τι γίνεται δηλαδή σε όλες τις λατρείες.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο μπορεί κανείς να δει αυτή την παραβολική, συμβολική, αλλά ιστορικώς αναληθή εξπρεσιονιστική αυτή ταινία, που το μόνο που κάνει είναι να θέλξει τις αισθήσεις μας αλλά όχι και να μας προβληματίσει, αφού τα διαπραγματευόμενα νοήματα κινούνται στον χώρο τού πασίγνωστου.

Η σκηνή τής λεκτικής (και σωματικής) σύγκρουσης των διανοούμενων με ένα παρωχημένο κινηματογραφικό είδωλο είναι χαρακτηριστική και καθοριστική τού όλου δράματος. Θυμίζει τον περίφημο δοκησίσοφο «Ζέλιγκ» (1983) τού Γούντυ Άλλεν, από την ανάποδη όμως, ως παρωδία και απόλυτη καρικατούρα.

Τελικά, και αυτή η ταινία απευθύνεται στην μικρομεσαία οικογένεια των μη προνομιούχων που κολακεύονται και παρασύρονται από τους πάσης φύσεως λαϊκιστές.

 

 

 

 

Η λεγομένη «χρυσή μετριότης» στο απόγειό της. Μόνο που εδώ βλέπουμε και πώς δημιουργούνται τα λαϊκά είδωλα. Ο ρόλος τής κριτικής δευτερεύων αλλά καθοριστικός…

Χαρακτηριστική η σκηνή τής επισήμου κινηματογραφικής κριτικού και του ξεπερασμένου ειδώλου (Ροδόλφο Βαλεντίνο;).

Το θέμα είναι πόση αυτογνωσία αποκτά κανείς, πόση συνείδηση των ορίων διαθέτει ή διδάσκεται από τη ζωή μέσα από τα χαστούκια που του/της επιφυλάσσει.

Δεν θα την έλεγα πληκτική αυτή την ταινία. Είναι συναρπαστική. Γοργός ρυθμός και εξέχουσες ηθοποιίες. Εντάξει, το Χόλυγουντ ξέρει να φτιάχνει ταινίες, όπως όλες οι βιομηχανίες που σέβονται το όνομά τους.

Από διασκεδαστικής πλευράς θα την βαθμολογούσα με λίαν καλώς, από ιστορικής πλευράς κάτω από την βάση, μετεξεταστέοι οι εμπνευστές της. Ακόμα και το ίδιο το Χόλυγουντ φρικάρισε με αυτόν τον απρόβλεπτο παραμορφωτικό καθρέφτη. Κακά τα ψέματα, οι ωραιοποιήσεις/αγιοποιήσεις κολακεύουν τους πάντες και δεν ενοχλούν κανέναν. Εκτός ίσως μόνον τους ενδοσυντεχνιακούς ανταγωνιστές, αλλά αυτό δεν μετράει στην πανοραμική διάσταση…

 

 

 

 

Info:

 

Βαβυλώνα, 2022, Έγχρ., Διάρκεια: 189′, Δραματική, Aμερικανική

Στο Χόλιγουντ του 1926, οι ζωές ενός Μεξικανού μετανάστη, μιας φερέλπιδος ηθοποιού και ενός διάσημου σταρ ανακατεύονται σουρεαλιστικά, καθώς ο κινηματογράφος βιώνει σαρωτικές τεχνολογικές αλλαγές.

 

Σκηνοθεσία:

Ντάμιεν Σαζέλ

 

Με τους:

Μπραντ Πιτ

Ντιέγκο Κάλβα

Μάργκο Ρόμπι

Τζιν Σμαρτ

 

 

* Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας https://konstantinosbouras.gr

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top