Fractal
Home / ΣΙΝΕΜΑ / ☆ Είναι ο τρόπος του περιφέρεσθαι και του συμπεριφέρεσθαι. Για την ταινία «Η Τροτέζα» του Μπίλι Γουάϊλντερ
22/09/2021, 12:07 πμ

☆ Είναι ο τρόπος του περιφέρεσθαι και του συμπεριφέρεσθαι. Για την ταινία «Η Τροτέζα» του Μπίλι Γουάϊλντερ

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μπούρας //

 

 

«Η Τροτέζα», μια ταινία του Μπίλι Γουάϊλντερ που βασίζεται στο ομώνυμο θεατρικό έργο (Irma la Douce) των Αλεξάντρ Μπρεφόρ και Μαργκερίτ Μονό, ένα μυθοπλαστικό αριστούργημα με υποδόριες συμβουλές αυτογνωσίας και αυτοβελτίωσης. Η εφαρμοσμένη μεταφυσική έξι δεκαετίες μετά.

Ξαναβλέποντας στην έκτη δεκαετία της επίγειας ζωής μου την αθάνατη «Τροτέζα» (Irma la Douce) του 1963, με τους αξεπέραστους Τζάκ Λέμον και Σίρλεϊ Μακ Λέϊν, σκέφτομαι πως εκείνη η κβαντική νύξη του τέλους, όπου συνυπάρχουν στον ίδιο διευρυμένο κινηματογραφικό/μυθοπλαστικό χώρο και το «πραγματικός» νεόνυμφος ήρωας και το πεποιημένο εκτόπλασμά του, αποδεικνύει για άλλη μια φορά του λόγου του αληθές: πως πίσω από τα λαοφιλή έργα τέχνης κρύβονται υποσυνείδητα μηνύματα που μας θυμίζουν την επανασύνδεσή μας με άλλες πραγματικότητες και παράλληλα σύμπαντα, εκείνα που αναθυμάται η Συλλογική Ανθρώπινη Ψυχή μας ως Εδέμ, Παράδεισο, Λεμουρία, Μου, Ατλαντίδα ακόμα…

 

 

Το σενάριο δεν είναι αναχρονιστικό, παρ’ όλη την ελαφρολαϊκή κωμική του διάσταση, αλλά ξαναθέτει το θέμα του έρωτα μέσα από το παιχνίδι ρόλων, τα όρια μεταξύ ιδεατού και απτού, το τι είναι τελικά φυσικό και τι μεταφυσικό.

Δεν ξέρω κατά πόσον οι συνεργοί σε αυτό το αριστοτεχνικό σενάριο κατείχαν τα μυστικά της Θεωρητικής Φυσικής, της Θεωρίας της Σχετικότητας, αν επιδίδονταν σε μεταφυσικά πειράματα ή πνευματιστικά τραπεζάκια, το σίγουρο όμως είναι πως ακόμα κι αν δεν καλούσαν πνεύματα ήταν τόσο εμπνευσμένοι που απέδωσαν ένα έργο που όχι μόνον αντέχει στις μυλόπετρες του Χρόνου αλλά είναι σαν να έχει γραφτεί σήμερα και μοιάζει κατά πολύ απολαυστικότερο από τα σύγχρονα τερατουργήματα των υψηλών προϋπολογισμών και του πλαστικοποιημένου “life-style”.

Η ιστορία είναι απλή. Τόσο απλή που δεν επιδέχεται αναλύσεως. Η αθώα πόρνη που μόνον αγαθιάρα δεν είναι, παραμυθιάζεται όμως ευκόλως από το παραμύθι του αιώνιου έρωτα και του δεσμού που μόνον ο θάνατος καταλύει (μήτε καν), για τον απλούστατο λόγο πως εικονοποιεί την αρχέγονη λαχτάρα της ανθρώπινης ψυχής για το αληθινό, το αιώνιο, το αναλλοίωτο, το άφθαρτο εν τέλει. Και δεν εννοώ τις πλαστικές διορθωτικές επεμβάσεις, αλλά για εκείνη την καταφυγή στον τόπο όπου δεν υπάρχει αρρώστεια, πόνος, θάνατος, στέρηση…

Η Σίρλεϊ Μακ Λέϊν, όπως απέδειξε αργότερα με το συγγραφικό και πνευματικό της έργο ασχολήθηκε με το «ιερό ιόχρουν πυρ» (“violet flame”) κι αυτές οι επικλήσεις την μεταμόρφωσαν στο παγκόσμιο σύμβολο της απόλυτης εσωτερικής Ελευθερίας που είναι σήμερα και φωτοβολεί στην αιωνιότητα. Και να σκεφτείς πως στην ταινία δεν είναι καν ωραία. Η Καρέζη θα ήταν κατά πολύ ομορφότερη.

Όμως, το μυστικό εδώ φαίνεται να είναι η εσωτερικότητα. Εκτός από τις επιταγές του συστήματος Στανισλάβσκι, όπως αμερικανοποιήθηκε από το Actors’ Studio, σημασία έχει τι ακτινοβολεί το σώμα (και ειδικά τα μάτια) όταν δεν υπάρχει κανείς αποχρών λόγος να υπάρχεις επί σκηνής. Η σιωπή στον θέατρο και στον κινηματογράφο είναι απαιτητική. Η ακινησία επίσης. Μία τροτέζα λέει περισσότερα με το σώμα παρά με τα λόγια της. Οι ατάκες της είναι περιορισμένες, τυποποιημένες, αναμενόμενες, αναμασημένες. Όμως το σεξ-απήλ δεν περιορίζεται σε πλαστικά στήθη και γοφούς. Είναι ο τρόπος του περιφέρεσθαι και του συμπεριφέρεσθαι, είναι ο τρόπος των αστών να επιβιώνουν, να συναλλάσσονται, να επικοινωνούν με την γλώσσα του σώματος ειδικά στα μεγάλα λιμάνια και στις πολυπολιτισμικές κοινωνίες, στο πέρασμα και στο σμίξιμο αλλόγλωσσων, αλλόφυλων, αλλόθρησκων ατόμων και ομάδων…

 

 

Δείτε αυτή την ταινία διαλογιζόμενοι και βγάλτε τα δικά σας συμπεράσματα. Διαλογιστείτε και δεν θα χάσετε.

 

 

 

* O Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας είναι Επισκέπτης Καθηγητής Θεατρικής Κριτικής στο ΕΚΠΑ (www.konstantinosbouras.gr)

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top