Fractal

✩ “Η Μητέρα του Ψεύδους” (Τhe mother of all lies ) στις Νύχτες Πρεμιέρας 2023

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μπούρας //

 

 

 

“Η Μητέρα του Ψεύδους” (Τhe mother of all lies ) στις Νύχτες Πρεμιέρας 2023

 

Το εμβόλιμο κουκλοθέατρο δημιουργεί μία απαραίτητη αποστασιοποίηση σε πολιτισμούς που δεν ευνοούν την φωτογραφική απεικόνιση τού ατόμου και την αληθοφανή αναπαραστατικότητα εν γένει.

Οι σύγχρονοι απόγονοι τών παραμυθάδων τής Ανατολής και των καλλιτεχνών τού πανάρχαιου θεάτρου σκιών ξέρουν τρόπους και κατέχουν τεχνάσματα πώς να παρακάμπτουν και να ξεγελούν την όποια εσωτερική ή εξωγενή λογοκρισία.

 

 

Οι τωρινοί αφηγητές κλείνουν το μάτι στον επαγρυπνούντα συνδημιουργικό επαρκή θεατή/αναγνώστη, ενόσω οι άλλοι, οι αμύητοι περί τα καλλιτεχνικά επίπεδα και λογοτεχνικά υποστρώματα δεν μπορούν να πουν τίποτε, όταν προτάσσεται το παιχνίδι ως σύμβαση ανώδυνη και μη ανατρεπτική.

Κάτω όμως από αυτόν τον μανδύα ο παραδοσιακός Καραγκιόζης διατήρησε ζωντανή την Αντίσταση στην Οθωμανική Κατοχή και η λογοτεχνική αντιστροφή τού μισοκακόμοιρου ραγιά καρπαζοεισπράχτορα τόνιζε και υπέθαλπε εξ αντιθέτου τα επαναστατικά κινήματα.

Έτσι κι εδώ, σε αυτή την ταινία, η σφαγή που επακολούθησε μία απεργία τού 1981, γίνεται – μέσω της «Νοσταλγίας τής ανάμνησης», κατά Ευάγγελον Παπανούτσον – μια καρναβαλική εκδοχή ενός παραμυθιού που δεν διεκδικεί καμία ιστορική, κοινωνιολογική ή πολιτική αξιοπιστία, αφού περιορίζεται στην λαογραφικότητα ενός “couleur locale” τουριστικού (ωφελιμιστικού) τύπου.

Το Μαρόκο, που επλήγη δυστυχώς εφέτος από τον καταστροφικό σεισμό, υπέστη μεγάλη οικονομική ζημία, αφού οι τρεις μεγάλες πόλεις τού λεγόμενου «Αυτοκρατορικού Μαρόκου» σχεδόν ισοπεδώθηκαν. Όμως παραμένει ο μύθος τής μακρινής Ανατολής, η χίλιες και μία νύχτες, ο προμονοθεϊστικός άδολος ή εμπορευματοποιημένος (επαγγελματικός) ερωτισμός, μα πάνω απ’ όλα η περιήγηση μέσα στον μυθικό χωρόχρονο τού τωρινού μεσοαστού των δυτικού τύπου κοινωνιών.

Έτσι λοιπόν η πρόσφατη αναμάγευση ενός όχι και τόσο μακρινού παρελθόντος (1981) ακολουθεί την ομοιοπαθητική μαγεία τού κινηματογραφικού «Τσάι στη Σαχάρα» (1990) που εξέθρεψε πολλές στρατιές πελατών τού σεξουαλικού τουρισμού σε δήθεν ερωτικούς παραδείσους, εξιδανικευμένης ελευθεριότητος. Έτσι είχε λειτουργήσει ήδη η Ελλάδα πολύ νωρίτερα.

Η αλήθεια είναι πως με κούρασε τόση στυλιζαρισμένη (χοντροκομμένη) αφαιρετικότητα. Βαρέθηκα. Έπαιξα με το κινητό μου, παρ’ όλο που το εναρκτήριο βίντεο με προειδοποιούσε απειλητικά πως «αρκεί μόνον μία φωτεινή οθόνη στην αίθουσα!!!». Μα εγώ διέθετα και το ξυρισμένο κεφάλι μου (κοινώς «κουρούπα»).

Μόνον το τελικό απογειωτικό πλάνο με ανακούφισε κάπως, αφού συνέδεσε τον πλαστό κόσμο τού κουκλοθεάτρου με την κινηματογραφική «πραγματικότητα» μιας πόλης, που θα μπορούσε να είναι κι αυτή τεχνητή, ή – έστω – αποτέλεσμα των συνήθων συμπεριληπτικών δυνατοτήτων τής ψηφιακής Τεχνολογίας.

Με άλλα λόγια, θα ήθελα να δω περισσότερη «πόλη», ό,τι κι αν σημαίνει αυτό.

Αλλιώς, ας το διασκεύαζαν για θεατρικό έργο…

 

 

Info:  https://www.aiff.gr/diethnes_diagonistiko_ntokimanter_2023

 

 

 

 

Η ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ ΨΕΥΔΟΥΣ | THE MOTHER OF ALL LIES

ΜΑΡΟΚΟ, ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ, ΚΑΤΑΡ, ΑΙΓΥΠΤΟΣ | 2023 | ΕΓΧΡΩΜΟ | DCP | 97’ | ΑΡΑΒΙΚΑ

 

Στην Καζαμπλάνκα του σήμερα, η γιαγιά Χάτζα είναι ο φόβος και ο τρόμος της οικογένειάς της, αλλά και ολόκληρου του φτωχομαχαλά. Κατασκοπεύει τους πάντες και τα πάντα, όμως απαγορεύει ρητά στους δικούς της να βγάζουν ή να ποζάρουν σε φωτογραφίες. Η σκηνοθέτιδα, μην έχοντας άλλο τρόπο να διαφυλάξει τις μνήμες εκείνης της εποχής, αναγκάζεται να ανασυνθέσει την παιδική της ηλικία με μια χούφτα μαριονέτες και να στήσει μια απροσδόκητη αναπαράσταση της μοιραίας επανάστασης που έγινε στο Μαρόκο το 1981 και κόστισε τη ζωή σε 600 άτομα. Η μικρή Φάτιμα, η οσιομάρτυρας της γειτονιάς που εκτελέστηκε χωρίς λόγο, γίνεται το φάντασμα που θα στοιχειώσει τη ζωή τους για πάντα. Ωστόσο, μήπως η πανούργα γιαγιά Χάτζα είδε ποιος σκότωσε τη Φάτιμα και απλά αρνείται τόσα χρόνια να το αποκαλύψει; Βραβείο σκηνοθεσίας και καλύτερου ντοκιμαντέρ στο τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα του Φεστιβάλ Καννών και επίσημη υποβολή του Μαρόκου για το Όσκαρ Καλύτερης Διεθνούς Ταινίας.

 

  • ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Asmae El Moudir
  • ΣΕΝΑΡΙΟ: Asmae El Moudir
  • DoP: Hatem Nechi
  • ΜΟΥΣΙΚΗ: Nass El Ghiwane
  • ΜΟΝΤΑΖ: Asmae El Moudir

 

ΑΣΜΕ ΕΛ ΜΟΥΝΤΙΡ

Μαροκινή δημιουργός, γεννημένη το 1990. Οι σπουδές της στον Κινηματογράφο και την Παραγωγή έλαβαν χώρα τόσο στην πατρίδα της, όσο και στο διάσημο La Fémis του Παρισιού. Έχει υπογράψει ντοκιμαντέρ για το BBC και το Al Jazeera, ενώ το παρόν αποτελεί το ντεμπούτο της στο μεγάλο μήκος και τιμήθηκε στο πρόσφατο φεστιβάλ Καννών με βραβεία Καλύτερου Ντοκιμαντέρ καθώς και Καλύτερης Σκηνοθεσίας στο τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα.

 

ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ

2023 The Mother of All Lies

 

 

*Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας, ποιητής, θεατρολόγος, μεταφρασιολόγος και κριτικός,  https://konstantinosbouras.gr

 

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top