Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / «κάθε μέρα που ξυπνά / ένας κάποιος εαυτός πεθαίνει»
07/05/2024, 9:37 μμ

«κάθε μέρα που ξυπνά / ένας κάποιος εαυτός πεθαίνει»

Γράφει ο Θεοχάρης Παπαδόπουλος //

 

 

 

Ιωάννα Καραμαλή, «Να γεννηθώ χρώματα», Εκδ. Μετρονόμος

 

Υπάρχουν ορισμένα βιβλία ποίησης, που θυμίζουν πίνακες ζωγραφικής. Ας φανταστούμε την κάθε σελίδα σαν καμβά και τις λέξεις σαν πινελιές. Κάθε λέξη έχει τον δικό της ήχο, άρα και το δικό της χρώμα. Όλα τα χρώματα, που χρησιμοποιούνται σχηματίζουν μια ποιητική αρμονία για να φτάσουν στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Αυτή η χρωματική αρμονία έρχεται σε μια εποχή, που κυριαρχεί το γκρίζο και προσπαθεί να το αλλάξει με την ανατρεπτική πολυχρωμία της. Η πολυχρωμία εκφράζεται σαν επιθυμία για την ανατροπή του μονοχρωματικού στερεότυπου. Κι έτσι έχουμε την έκφραση αυτής της επιθυμίας: «Να γεννηθώ χρώματα», όπως είναι ο τίτλος της ποιητικής συλλογής της Ιωάννας Καραμαλή, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μετρονόμος».

Πρόκειται για ένα βιβλίο, που είναι πολύχρωμο, όσον αφορά την ποικιλομορφία της ποιητικής του τεχνοτροπίας. Η ποιήτρια γράφει άλλοτε σε ελεύθερο και άλλοτε σε παραδοσιακό στίχο. Πολλές φορές συναντάμε ποιήματα, που οι πρώτοι στίχοι τους είναι σε ελεύθερη φόρμα, αλλά οι καταληκτικοί τους στίχοι έχουν μέτρο και ρίμα. Έτσι, τα ποιήματα της Ιωάννας Καραμαλή αποκτούν έναν εσωτερικό ρυθμό, που τα κάνει να διαβάζονται αβίαστα. Οι στίχοι της είναι λιτοί και απέριττοι, καταφέρνοντας πάντα τον στόχο να ταρακουνήσουν τον αναγνώστη.

Η ποιητική συλλογή της Ιωάννας Καραμαλή χωρίζεται σε δύο μέρη.

Το πρώτο μέρος έχει τίτλο: «Περιπλάνηση στο σώμα». Τα ποιήματα αυτής της πρώτης ενότητας είναι κυρίως απαισιόδοξα και θα έλεγε κανείς θλιβερά. Η ποιήτρια αναζητεί το φθινόπωρο ως την εποχή, που φέρνοντας τα πρωτοβρόχια θα δροσίσει μια συναισθηματική έρημο, όμως: «Δεν ήρθαν ποτέ τα πρωτοβρόχια / ούτε και τ’ ουρανού η συμπόνια / τα μόνα που πλησίασαν / ήταν κάτι ξεχασμένα χρόνια.» Τα σύννεφα είναι όμορφα, όταν τα βλέπουμε, όμως, μπορούν να γεννήσουν καταιγίδες. Η Ιωάννα Καραμαλή γράφει: «κι εγώ έβρισκα όμορφο / κάθε σύννεφο που μου έδινες. / Θαρρούσα πως ήταν αγάπης μυστικό / και κρυφά το φύλαγα μέσα στην καρδιά μου / ώσπου καταιγίδα γέννησαν τα σωθικά μου.» Οι συναισθηματικές καταιγίδες φέρνουν την διάλυση και την κατάρρευση. Η ποιήτρια μας αφηγείται μια κατάσταση, όπου: «πονάς και δεν πονάς / ζεις και δεν ζεις.» Οι αναμνήσεις παρομοιάζονται ως ωχρές γυναικείες μορφές, που σαν άλλες Ερινύες την κυνηγούν. Η ζωή καταρρέει και μόνο κάτω από τα συντρίμμια της υπάρχει λίγη θέρμη παρηγοριάς. Η μόνη διέξοδος είναι να αφήσουμε πίσω το παρελθόν. Να φύγει η νύχτα και να χαράξει η νέα μέρα γιατί: «κάθε μέρα που ξυπνά / ένας κάποιος εαυτός πεθαίνει.»

 

Ιωάννα Καραμαλή

 

Το δεύτερο μέρος της συλλογής έχει τίτλο: «Αποπλάνηση στο χρώμα». Εδώ η Ιωάννα Καραμαλή αναφέρεται στα χρώματα και τα βάζει να αναμετρηθούν μεταξύ τους. Κι εδώ υπάρχει μια πεσιμιστική διάθεση γιατί το γκρίζο κυριαρχεί: «Ύπουλη μάχη / σιωπηλή η εξάπλωση του γκρίζου· / δειλό και μετέωρο χρώμα, / αποδυνάμωσες ότι αγάπησα / και δεν έχω πια παρά μολύβια / στο θηκάρι.» Το λευκό χρώμα παρουσιάζεται άλλοτε ως καλό, που συμβολίζει την αγνότητα και άλλοτε ως κακό, που συμβολίζει την μονοτονία και θυμίζει λίγο την Κατερίνα Γώγου. Έτσι, έχουμε την λευκή μούσα της ποιήτριας, που είναι η αγνή και ανόθευτη έμπνευση. Έχουμε, όμως και τις λευκές σελίδες, που συμβολίζουν το κενό, όπως και τις λευκές πληγές, που προσπαθούμε να τις καλύψουμε για να μην φαίνονται. Μέσα από την αδυσώπητη κυριαρχία του γκρίζου και την κενότητα του λευκού, η Ιωάννα Καραμαλή έχει μια επιθυμία. Να γεννηθεί χρώματα. Να γεννηθεί και όχι να γεννήσει. Να έχει ήδη μέσα της την πολυχρωμία και όχι να χρειαστεί να την κατασκευάσει. Της το ευχόμαστε ολόψυχα.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top