Fractal

✩ “Μόνο Αίμα”, ένα αθάνατο αριστούργημα τού Τζόελ Κοέν. Υπόδειγμα δομημένης δραματουργίας

Γράφει ο  Κωνσταντίνος Μπούρας // *

 

 

 

“Μόνο Αίμα”, ένα αθάνατο αριστούργημα τού Τζόελ Κοέν, ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΔΟΜΗΜΕΝΗΣ ΔΡΑΜΑΤΟΥΡΓΙΑΣ.

 

 

Το φαινόμενο να ξαναβλέπουμε στους θερινούς κινηματογράφους ψηφιακές κόπιες παλαιών καλογυρισμένων ταινιών με εξαίρετες ερμηνείες ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΣΤΟ ΚΑΛΟΧΤΙΣΜΕΝΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΤΟΥΣ, αυτό που τις τελευταίες τρεις δεκαετίες οι πάσης φύσεως αποδομητές έβαλαν σε δεύτερη μοίρα, προκρίνοντας το χάος και την παραισθητική αύξηση τής εντροπίας του κλειστού συστήματος ΓΗ, που δεν του έφτανε η πλανητική υπερθέρμανση πρέπει τώρα να αντιμετωπίσει και τα καμένα από τη Χημεία μυαλά δήθεν λογοτεχνών και καλλιτεχνών που ζήλεψαν την δόξα τού Ηρόστρατου, αγνοούν όμως τις συμπαντικές αρμονικές που μελετάει ο Πυθαγόρας.

Ξέρουμε «ποιος είναι ο δολοφόνος» σε αυτές τις παλαιές ταινίες. Όπως ξέρουμε και στον «Οιδίποδα Τύραννο» του Σοφοκλή, και στον «Άμλετ» τού Σαίξπηρ, και στο «Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές» της Αγκάθα Κρίστι. Γυρίζουμε όμως ξανά και ξανά στην απόλαυση αυτών των αριστουργημάτων γιατί έχουν δομή, λειτουργούν άψογα ως αφηγηματικός μηχανισμός με την ακρίβεια παραδοσιακού ελβετικού ρολογιού. Ναι, μην υποτιμάτε την παράδοση. Είναι η συσσωρευμένη σοφία αιώνων, κωδικοποιημένη γνώση, αποτυπωμένη εμπειρία…

Ξαναείδα την αιμόφυρτη αυτή ταινία τού Τζόελ Κοέν (παλαιότερα δεν εκτιμούσα την πολλή αιματοχυσία στην Τέχνη) και εθαύμασα: την ανέλιξη τής πλοκής, την ιδιοφυή χρήση τού ονείρου, τις ανατροπές, το σασπένς, την συμπαντική νομοτέλεια τού αντιπεπονθότος.

Δεν μπορώ βέβαια – ως κριτικός – παρά να προβώ σε μερικές κοινωνιολογικές-θρησκειολογικές-εθνολογικές παρατηρήσεις:

1. Η παραστρατημένη γυναίκα, που απατά τον άνδρα της έχει ένοχη συνείδηση μέχρι τέλους

2. Ο ανενδοίαστος φονιάς δεν πιστεύει στην μετά θάνατον ζωή

3. Η ρωμαϊκή αρένα και το ελισαβετιανό θέατρο “Globe” απαιτούν διαρκώς βία-σεξ-αίμα προκειμένου να τραβήξουν και να κρατήσουν την προσοχή τού αμύητου κοινού.

4. Η όποια εσωτερική υπονόμευση των πατροπαράδοτων κλισέ δεν εκδηλώνεται ως σαφής ειρωνεία ή αυτοσαρκασμός.

5. Το υπολανθάνον πολιτικό σχόλιο είναι μικροαστικού-πουριτανικού τύπου: «εάν δεν θέλετε να βρεθείτε στο μάτι τού κυκλώνα και να προκαλέσετε χάος καθήστε ήσυχα κι όμορφα στα αυγά σας». Όμως η

Τέχνη που προορίζεται για ευρεία κατανάλωση ενέχει αναγκαστικά αυτή την ηθικοπλαστική πολιτική ορθότητα.

6. Η γυναίκα, αν και αμυνόμενη, γίνεται αρχετυπική Μήδεια-Κλυταιμνήστρα τιμωρός κι είναι η μόνη που επιβιώνει από αυτόν τον καταστροφικό μηχανισμό που πυροδοτήθηκε από την μανία τής εκδίκησης. Η στάση της είναι πέρα και έξω από κάθε φεμινιστική ερμηνεία. Το μόνο που ταιριάζει είναι η ελευθερία τής ερωτικής, σωματικής αυτοδιάθεσης ανεξαρτήτως φύλου. Αυτό όμως εμπεριέχεται στην Χάρτα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και είναι ένα από τα βασικά μοτίβα τού διαφωτιστικού Ουμανισμού. Η Ελευθερία (με την γενικότερη φιλοσοφική της έννοια) είναι εδώ το ζητούμενο. Και το διακύβευμα.

7. Η αναρχική απαίτηση τού εσωτερικού παιδιού, ή του αιωνίως ανένταχτου κι αδέσμευτου εφήβου μέσα μας να βιώσει (για δύο ώρες) μέσα από την θεατρική σύμβαση την ψευδαίσθηση τής απελευθέρωσης από τις συμβάσεις που ο ίδιος / η ίδια / το ίδιο έχουν συνυπογράψει εντάσσεται στην ομαδική ομοιοπαθητική (ή μη) δραματοθεραπεία δια της Τέχνης.

8. Η Τέχνη κι η Λογοτεχνία είναι «ένα αθώο ψέμα» σύμφωνα με τον ιατροφιλόσοφο δραματουργό κι οξυδερκέστατο διηγηματογράφο Άντον Τσέχωφ. Για να μας πείσει όμως πρέπει να είναι ΈΝΤΕΧΝΗ. Όπως ακριβώς αυτή η καλογυρισμένη ταινία με το υποδειγματικό σενάριο, που βλέπεται ξανά και ξανά δίχως κορεσμό εκ μέρους τού καταναλωτή.

Περιμένω κάθε καλοκαίρι στους θερινούς κινηματογράφους με τις ασήμαντες κι εφετζίδικες (στην πλειοψηφία τους) νέες ταινίες να απολαύσω τα αριστουργήματα τού προηγούμενου αιώνα, όχι γιατί νοσταλγώ τη νιότη μου (κάθε άλλο – απολαμβάνω την ωριμότητα), αλλά γιατί θέλω κι εγώ να ξεχαστώ μέσα από ένα πειστικό αφήγημα, έργο μεγάλων μαστόρων, που δεν υποτιμούν την νοημοσύνη και την αισθητική μου…

Αυτά για την ώρα.

 

Info: https://www.athinorama.gr/cinema/movie/mono_aima-1006204/

 

 

Μόνο Αίμα (Blood Simple), 1984, Έγχρ., Διάρκεια: 99′ 4, Θρίλερ, Αμερικανική

Όταν ο Μάρτι μαθαίνει πως η γυναίκα του Άμπι τον απατά, βάζει έναν διεφθαρμένο ντετέκτιβ να τη σκοτώσει μαζί με τον εραστή της Ρέι, αλλά δολοφονείται από τον εκτελεστή που προσέλαβε. Όταν ο Ρέι ανακαλύπτει το πτώμα του Μάρτι προσπαθεί να το εξαφανίσει, νομίζοντας ότι τον σκότωσε η Άμπι, ενώ ο πραγματικός δολοφόνος παρακολουθεί τις κινήσεις του παράνομου ζευγαριού.

 

Σκηνοθεσία:

  • Τζόελ Κοέν

 

Με τους:

  • Φράνσις Μακ Ντόρμαντ
  • Νταν Χεντάγια
  • Έμετ Γουόλς
  • Τζον Γκετζ

 

 

*Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας https://konstantinosbouras.gr

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top