Fractal
Home / ΣΙΝΕΜΑ / ☆ Κι όμως το Κακό υπάρχει!!! Όταν το δαιμονοποιούμε. Σκέψεις με αφορμή την ιρανική ταινία «Δεν Υπάρχει Κακό»
17/11/2021, 9:47 πμ

☆ Κι όμως το Κακό υπάρχει!!! Όταν το δαιμονοποιούμε. Σκέψεις με αφορμή την ιρανική ταινία «Δεν Υπάρχει Κακό»

Από τον Κωνσταντίνο Μπούρα // *

 

 

 

Κινηματογραφικός διαλογισμός που δοκιμάζει τα όρια του Διαφωτισμού και της σύγχρονης έννοιας περί Ελευθερίας, καταχρήσεως εξουσίας και λοιπών δαιμονίων.

Οι μανιχαϊστικές θρησκείες της αρχαίας Ανατολής αναζωπυρώνονται σε σύγχρονους νεοπαγανισμούς. Ο Διαφωτισμός κατήργησε την παντοκρατορία του Θεού πάνω στην ανθρώπινη σκέψη και προέταξε την επιστημονική γνώση που αποδεικνύεται με λογικά επιχειρήματα.

 

 

Όμως και η Λογική έχει τα όριά της όπως δείχνει ο εικοστός αιώνας με τις πυρηνικές βόμβες, τα κρεματόρια και τις μαζικές εξοντώσεις ανθρώπων. Δύο παγκόσμιοι πόλεμοι, τέσσερις βιομηχανικές επαναστάσεις, το λεγόμενο «θέατρο του Παράλογου», η Σχετικότητα, η Κβαντική αντίληψη της πραγματικότητας, ο σουρεαλισμός, η νεωτερικότητα, η μετανεωτερικότητα, η μετά το μεταμοντέρνο εποχή και ούτω καθ’ εξής.

Στην σύγχρονη Ασία τα ανθρώπινα δικαιώματα βάλλονται σε πολλές περιοχές κι από ποικίλα απολυταρχικά καθεστώτα. Η κοινωνική καταγγελία είναι και επιβεβλημένη και ζωτικής σημασίας για την Δημοκρατία, την Ισότητα και την Ελευθερία του ατόμου, όπως την αντιλαμβανόμαστε μετά την Γαλλική Επανάσταση.

Υπάρχει όμως σήμερα; Δοκιμάζεται; Εφαρμόζεται; Κι αν ναι, σε ποιο βαθμό;

Ερωτήματα που περνούν από το κεφάλι του επαρκούς αναγνώστη που παρακολουθεί σκεπτικός την συγκεκριμένη ταινία χωρίς να παρασύρεται από τον σχεδόν μελοδραματικό συναισθηματισμό που προβάλλει και υποθάλπει.

Η κρίσεις συνειδήσεως των κατ’ εντολήν εκτελεστών που δεν είναι φονιάδες καθώς και η αποστροφή των απλών ανθρώπων απέναντι στους δημίους διεκτραγωδούνται εδώ με αποτελεσματικό κι εν πολλοίς δημαγωγικό τρόπο.

Η υπερβολή είναι συστατικό στοιχείο της Τέχνης, όταν όμως διαπερνά εθνικά, θρησκευτικά και γλωσσικά όρια χάνει πολλές φορές την όποια επιδραστική της ισχύ.

Ο «ξένος» σε μια συγκεκριμένη πολιτισμική περιρρέουσα ατμόσφαιρα βλέπει περισσότερο κριτικά μια αφήγηση, πόσω μάλλον αν έχει γίνει μια αντιμετάθεση και ο αφηγητής έχει αφήσει τα ιδεώδη του κοινού του να καθρεφτιστούν στην δική του συνείδηση.

Τα διαφωτιστικά ιδεώδη δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο της Δύσης και μαζί με τον ρασιοναλισμό έχουν διαπιδύσει την μυστικιστική θεοκρατική Ανατολή επηρεάζοντας ένα μεγάλο μέρους του πληθυσμού, κυρίως μέσω της Λογοτεχνίας και της Τέχνης.

Εδώ βλέπουμε έναν Ιρανό σκηνοθέτη που βλέπει σαν σύγχρονος «Δυτικός» τα οικεία κακά της χώρας του και δείχνει με αμιγώς κινηματογραφική γλώσσα τον έμπρακτο αποτροπιασμό του προς την θανατική ποινή, η οποία έχει ήδη καταργηθεί στο μεγαλύτερο μέρος των πολιτισμένων χωρών του ελεύθερου κόσμου, εκεί δηλαδή όπου κυριαρχεί η φιλελεύθερη αντίληψη για την Οικονομία (γενικώς).

Φαίνεται όμως πως ζούμε σε έναν πλανήτη πολλών επιπέδων και ταχυτήτων. Η Τεχνολογία είναι εκείνη που θα κρίνει – όπως πάντα – το τελικό αποτέλεσμα.

Κάτι θετικό κινείται στην Ανατολή. Προς μια εξομοίωση με την Δύση με πλήρη αφομοίωση των αξιωμάτων, των αρχών και των αξιών όπως εκφράστηκαν στις δημοκρατικές χώρες τους προηγούμενους δύο αιώνες.

Μην την χάσετε, ακόμα κι αν κάπου ξεφεύγει προς το ξεπερασμένο μελό. Είπαμε: κάθε χωροχρονική πραγματικότητα έχει τις αισθητικές ιδιαιτερότητές της. Κι εμείς είμαστε εδώ για να εξασκούμεθα διαρκώς στην αποδοχή της ετερότητας, της διαφορετικότητας προκειμένου να προοδεύσουμε όλοι μαζί («ίνα εν ομονοία ομολογήσωμεν»).

Δικαίως βραβεύτηκε γιατί αποτελεί ένα σταθερό και κρίσιμο βήμα φωτισμένων ανθρώπων προς την παγκόσμια απελευθέρωση από δεινά κι από δυνάστες.

 

 

info: https://www.athinorama.gr/cinema/movie/den_uparxei_kako-10072603.html

 

Δεν Υπάρχει Κακό Sheytan Vojud Nadarad / There Is No Evil  –  3 / 5

 

Δραματική 2020 | Έγχρ. | Διάρκεια: 150′ Γερμανο-ιρανο-τσέχικη ταινία, σκηνοθεσία Μοχάμαντ Ρασούλοφ με τους: Μπαράν Ρασούλοφ, Μοχάμαντ Σεντιγκιμέχρ, Ζχίλα Σχάχι

Στο σύγχρονο Ιράν τέσσερις ιστορίες γύρω από τη θανατική ποινή φέρνουν μια χούφτα χαρακτήρες αντιμέτωπους με σκληρά ηθικά διλήμματα.

 

 

 

 

 

 

*Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας, Επισκέπτης Καθηγητής στο ΕΚΠΑ

https://konstantinosbouras.gr

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top