Fractal

Ποίηση των καιρών μας

Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη //

 

Θεοχάρης Παπαδόπουλος «Ζηλεύω τα βράχια», εκδ. Μανδραγόρας, σελ. 48

 

O Θεοχάρης Παπαδόπουλος είναι ένας ποιητής αναγνωρίσιμος από τον τρόπο της γραφής του. Απλός, λιτός και στοχαστικός με μια απαισιόδοξη συνήθως διάθεση. Καταγράφει αλήθειες της ζωής με έναν τρόπο που δεν χαρακτηρίζεται καθόλου σαν μοντέρνος ή μεταμοντέρνος. Όμως αγγίζει τον σύγχρονο αναγνώστη.

Κοινωνικά στιγμιότυπα, μια κουβέντα, ένα βλέμμα, μια λεπτομέρεια, γίνονται τα ερεθίσματα για την δημιουργία. Ο άνθρωπος που δεν είναι αριβίστας ή που χαρακτηρίζεται από ευγενικά αισθήματα, συχνά πέφτει θύμα μιας αστοχίας, μιας κακοτυχίας ή της ίδιας του της μιζέριας. Οι άνθρωποι που κατέληξαν να γίνουν σκιές, μια καταστροφική κουβέντα που πληγώνει, λέξεις που οδηγούν στον θάνατο, η πόλη  που όλο κοιμάται και δεν λέει να ξυπνήσει, ο άνθρωπος ο μόνιμα διωγμένος κι από το ίδιο του το σπίτι ακόμα, η αναμονή ενός μάταιου ονείρου, όλα αυτά αποτελούν στοιχεία που περιλαμβάνονται στα ποιήματα του Παπαδόπουλου. Κάπου μακριά αχνοφέγγει μια ελπίδα, αλλά δύσκολα ο άνθρωπος έχει αισιοδοξία. Κρύβει συνήθως τρικυμία στην καρδιά του και ποτέ δεν ησυχάζει.

Όλο κάτι θα λείπει ή θα απουσιάζει. Όλο και κάποιο ζητούμενο θα βασανίζει τον αφηγητή. Η ατελείωτη αναμονή, η περιπλανώμενη θλίψη, η μοναξιά του υποκειμένου, η τραγικότητα ενός ανθρώπου ματαιωμένου και ξεχασμένου από όλους και από όλα υπάρχουν μέσα στο έργο του. Και συνυπάρχουν με μια επαναστατική διάθεση στα σημεία. Στο τέλος του ποιήματος «Φυλακή» διαβάζω: «Μη σκύβεις/Κράτα ψηλά το κεφάλι./Να σηκωθούνε κι άλλοι/να γκρεμιστούν,/οι φυλακές του κόσμου.», σελ.18

Η μνήμη, ο χρόνος, ο θάνατος, η μοναξιά, το όνειρο, ο ανανταπόδοτος έρωτας, το προσωπικό χάος επανέρχονται και δίνουν το στίγμα στη θεματολογία, αλλά και το ύφος του ποιητή. Στο ποίημα «Καθρέφτες» γίνεται αυτοαναφορικός, χαρακτηρίζει «θλιβερούς» τους στίχους του: «[..]κι εσύ για ακόμα μια φορά/ θα γράψεις στίχους θλιβερούς/ η ώρα να περάσει»(σελ.41)

Δεν προσπαθεί με εξυπνακίστικα κόλπα να επιβληθεί, αλλά με μια ειλικρινή διάθεση καταδεικνύει την ουσία των πραγμάτων. Σχεδόν στο τέλος κάθε ποιήματος υπάρχει μια πικρή διατύπωση και μια διαπίστωση που σε αφοπλίζει. Γράφει έμμετρα, αλλά και σε ελεύθερο στίχο, όμως με μια καθαρότητα και διαύγεια τέτοια που φέρνει τον αναγνώστη αντιμέτωπο με τον ίδιο του τον εαυτό, με τις ίδιες του τις πληγές, με τα ίδια του τα σακατιλίκια.

 

Θεοχάρης Παπαδόπουλος

 

Στο τελευταίο του ποίημα «Τα βράχια» γράφει:

 

Τεράστια βράχια,

ορθώνονται με θάρρος.

Δεν τα τρομάζουν κεραυνοί,

βροχές δεν τα φοβίζουν.

Χίλιες ρωγμές,

βαθιές πληγές,

άνοιξε ο χρόνος στο κορμί τους.

Στέκουν ορθά

κι ακόμα πολεμάνε

να μην πέσουν.

Τα ζηλεύω.

 

 

Προσωποποιεί αυτά που ζηλεύει. Θα ‘θελε να μοιάζει στα βράχια. Θα ‘θελε να ήταν και ο ίδιος βράχος, να στέκεται αγέρωχος, να μην τον αγγίζει τίποτα. Να μην έχει συναισθηματικές μεταπτώσεις.

Ιδιαίτερη η προτίμηση για το ποίημα που φέρει τον τίτλο «Σαχζάτ Λουκμάν». Ο Σαχζάτ Λουκμάν είναι ένας Πακιστανός μετανάστης που δολοφονήθηκε το 13 από χρυσαυγίτες στα Πετράλωνα. Τιμής ένεκεν λοιπόν. Σαν μνημόσυνο. Ο ποιητής δεν θέλει να λησμονήσει καμιά αδικία, κανένα φθοροποιό συναίσθημα. Αλλά τα μεταφέρει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο μέσα στο έργο του. Τα κάνει ποιήματα για να τα ξορκίσει, για να παρηγορηθεί ή για να νιώθει πως είναι ζωντανός;

 

Σαχζάτ Λουκμάν

 

Σαχζάτ Λουκμάν.

Χέρια οπλισμένα

χτυπάνε χέρια ορφανά,

χέρια  κυνηγημένα,

που δεν σηκώθηκαν ψηλά,

δεν παραδόθηκαν.

Βγήκαν μαχαίρια

κι ένα νήμα ζωής

έκοψαν στα δυο.

Σαχζάτ Λουκμάν.

Έχει όνομα και επώνυμο

η θλίψη.

 

***

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top