Fractal

Άσκηση στον παραλογισμό της ζωής

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

Έρση Σωτηροπούλου «Ζιγκ ζαγκ στις νεραντζιές», Εκδόσεις Πατάκη, 2020, σελ. 264

 

Το βιβλίο έχει ήδη τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος [2000], το Βραβείο Μυθιστορήματος – Περιοδικό «Διαβάζω» [2000], αποτελεί το περισσότερο μεταφρασμένο βιβλίο της Έρσης Σωτηροπούλου και κυκλοφορεί στα καθ’ ημάς για τρίτη φορά: Το 1999 από τον Κέδρο. Το 2012 από το Μεταίχμιο. Το 2020 από τον Πατάκη. Η συγγραφέας του, που γεννήθηκε στην Πάτρα το 1953 και ζει στην Αθήνα, σπούδασε φιλοσοφία και πολιτιστική ανθρωπολογία στη Φλωρεντία και εργάστηκε ως μορφωτική σύμβουλος στην ελληνική πρεσβεία στη Ρώμη, έχει γράψει ποιήματα, νουβέλες και μυθιστορήματα, τιμήθηκε με το Βραβείο “Μεσόγειος” (Prix Mediterranee Etranger 2017) για το βιβλίο της «Τι μένει από τη νύχτα» (γαλλικός τίτλος “Ce qui reste de la nuit”, εκδ. Stock, μετάφραση Gilles Decorvet), ένα βιβλίο που ακολουθεί τον νεαρό Κωνσταντίνο Καβάφη στο Παρίσι του 1897, με το «Ζιγκ ζαγκ στις νεραντζιές» μας έβαζε στον 21 αιώνα, στη νέα εποχή.

«Ήταν ένα καλοκαίρι ουρανοκατέβατο. Οι λέξεις είχαν χάσει το νόηµά τους. Όλα πήγαιναν στραβά».  Στην πνιγηρή ατμόσφαιρα του αθηναϊκού καύσωνα και στο κατώφλι του καινούργιου αιώνα, ο άνεργος Ισίδωρος (άλλως Σιντ, παραπέμποντας στον Vicious των Sex Pistols) που αρέσκεται να φτύνει πάνω στην τηλεόραση, η αδελφή του, η Λία, που έχει προσβληθεί από τον θανατηφόρο ιό Hcnvmb και νοσηλεύεται, ο νοσοκόμος της, Σωτήρης, που ζει μόνος αλλά επισκέπτεται συχνά τους γονείς του στο χωριό, αναζητώντας απεγνωσμένα τον έρωτα, τον άλλον και τη ζωή, διασταυρώνονται, αλληλεπιδρούν, αλλάζουν διαδρομή.

Ο Σιντ και ο Σωτήρης γνωρίζονται μέσα από μια φάρσα, μοιράζονται ένα κορίτσι, την Τζούλια, και ανεπιτυχώς επιχειρούν να αφανίσουν τη δωδεκάχρονη Νίνα. Όλα αυτά με υπόκρουση τη φωνή της μάινας που επαναλαμβάνει “γεια σου, Μαρία”.
Τέσσερις νέοι άνθρωποι, λοιπόν,  και ένα παιδί, λίγο πριν από τον ερχοµό του 21ου αιώνα, προσπαθούν να υπερβούν τον εαυτό τους και να ζήσουν σ’ έναν παράλογο κόσµο: Η Νίνα που επαναστατεί, η Λία που πεθαίνει, ο Σωτήρης που ερωτεύεται, ο Σιντ που ακροβατεί, το μαύρο πουλί που μιλάει. Τα πρόσωπα που κινούνται ακτινωτά και ανεπαίσθητα, μπλέκονται μέσα από τη λυσσασμένη αναζήτηση της αγάπης, τη διάψευση, την αποδοχή και την προδοσία, αποτελούν τα κομμάτια ενός  παζλ που απεικονίζει την παράλογη, οδυνηρή και κωμικοτραγική εποχή που προηγήθηκε, «έναν κόσμο βίαιο και τρυφερό, που περπατάει “ζιγκ-ζαγκ στις νεραντζιές”» και τελικά μας οδηγεί εδώ: στη νέα εποχή.

«Ένα μυθιστόρημα – όπως αναγνωρίζει η συγγραφέας του- που έχει συνοδεύσει τα τελευταία δέκα χρόνια της ζωής μου με καλές και κακές στιγμές: το Κρατικό βραβείο μυθιστορήματος και το βραβείο του περιοδικού “Διαβάζω”, τις συκοφαντίες και τη δίωξη με την κατηγορία της πορνογραφίας, τις μεταφράσεις και την επιτυχία στο εξωτερικό. Αυτό που με ξαφνιάζει περισσότερο είναι η ζωτική και αναπάντεχη ενέργεια που έχει αναπτύξει από μόνο του στο πέρασμα του χρόνου».

Υπενθυμίζουμε ότι το βραβευµένο και πολυµεταφρασµένο µυθιστόρηµα της Έρσης Σωτηροπούλου ήρθε αντιµέτωπο µε τη λογοκρισία και κατηγορήθηκε για “χυδαιότητα, βωµολοχία και πορνογραφία”, όταν το 2008 ζητήθηκε µε δικαστική απόφαση η απόσυρσή του από τις σχολικές βιβλιοθήκες.

 

Έρση Σωτηροπούλου

 

Κινήσεις εξισορρόπησης, φυγόκεντρες δυνάμεις, ακυβέρνητες ζωές, απεγνωσμένη αναζήτηση αγάπης, άκρατος ερωτισμός αντιμέτωπος στο αμετάκλητο του θανάτου, μυστήριο, το νουάρ και η μεταφυσική της καθημερινής μας ζωής, μια ελεύθερη άσκηση στον παραλογισμό, που παραπέμπει στον Μπέκετ και τον Ιονέσκο, με μια ιδιαίτερη γλώσσα λιτή, σκληρή και ταυτοχρόνως λυρική, με αφηγηματική ματιά λοξή όσον αφορά την ανθρώπινη συνθήκη, καθιστούν το «Ζιγκ Ζαγκ στις νεραντζιές», ένα από τα καλύτερα μυθιστορήματα της εποχής. Η Έρση Σωτηροπούλου, είναι αναμφίβολα η συγγραφέας της επόμενης μέρας.

 

 

Δημοσιεύθηκε στον Φιλελεύθερο

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top