Fractal
Home / ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ / Το εργαστήρι του συγγραφέα / Ο Χάρης Βλαβιανός στο Εργαστήρι του συγγραφέα
21/10/2015, 1:09 μμ

Ο Χάρης Βλαβιανός στο Εργαστήρι του συγγραφέα

Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα //
Φωτό: Τάκης Σπυρόπουλος //

 

Τα «Σονέτα της συμφοράς» υπήρξαν ό,τι πιο επώδυνο, «Η ιστορία της δυτικής φιλοσοφίας σε 100 χαϊκού» ό,τι πιο γόνιμο και το περιοδικό «Ποίηση» που γίνεται «Ποιητική» μέσα στον χρόνο, έργο ζωής για τον Χάρη Βλαβιανό, για τον οποίο όλα είναι ποίηση.

 

vlavianos_ch

 

Με την Ποίηση πάντοτε σε κεντρικό άξονα, είτε για ποίημα είτε για μετάφραση ή για δοκίμιο πρόκειται, και έχοντας εκείνο το περιοδικό -βιβλίο «Ποιητική» σε καιρούς δύσκολους, βασική μέριμνα στο ενεργητικό του, ο Χάρης Βλαβιανός, παρά το τεράστιο έργο του, επιμένει να λέει: «Γράφω αργά και δύσκολα. Εξάλλου, συγγραφέας, αντίθετα απ’ ό,τι πιστεύουν πολλοί, είναι κάποιος για τον οποίο το γράψιμο είναι επώδυνη διαδικασία. Δεν είναι εύκολο να αποτυπώνεις σκέψεις και συναισθήματα σε μια γλώσσα που προσπαθεί να πετύχει τη μέγιστη δυνατή διαύγεια καθώς ταυτόχρονα μετατρέπει ένα κείμενο σε έργο Τέχνης».

Οι συγγραφείς και οι εμμονές τους αλλάζουν και εναλλάσσονται μέσα στον χρόνο: «Αυτό είναι αναπόφευκτο καθώς αλλάζει και ο ίδιος ο συγγραφέας και ο τρόπος που βλέπει το έργο του», ισχυρίζεται. «Κάποιες φορές όμως «επιστρέφει» ξαφνικά σε παλιές του αγάπες: «Πριν από μερικούς μήνες ολοκλήρωσα τη μετάφραση των “Τεσσάρων Κουαρτέτων” του Τ.Σ. Έλιοτ, έργο το οποίο με έχει απασχολήσει περισσότερο από δύο δεκαετίες. Ανέβαλα διαρκώς να καταπιαστώ συστηματικά μαζί του, καθώς άλλοι ποιητές, Αμερικανοί κυρίως, διεκδικούσαν την προσοχή μου και δοκίμαζαν τις μεταφραστικές αντοχές μου. Τα χρόνια πέρασαν και η φωνή του Έλιοτ, που κάποτε έμοιαζε κάπως απόμακρη, έγινε πιο γνώριμη κι αγαπημένη. Στα χρόνια που μεσολάβησαν και η δική μου ποίηση πήρε άλλους δρόμους, πιο δύσβατους, και οι ποιητικές μου αναζητήσεις με έφεραν ξανά κοντά του».

Η τελευταία του ποιητική συλλογή, «Τα Σονέτα της συμφοράς» (εκδ. Πατάκης), αναγνωρίζει ότι γράφτηκε με το πλέον επώδυνο τρόπο: «Τα χρόνια που το έγραφα έχασα σε μικρό διάστημα και τους δύο μου γονείς. Ζούσαν και οι δύο μακριά μου (η μητέρα μου στη Ρώμη, ο πατέρας μου στο Σάο Πάολο) κι έτσι δεν ήμουν κοντά τους όταν έφυγαν. Επίσης χώρισα, έχασα δύο- τρεις στενούς φίλους, και βίωσα πολλές ανατροπές. Η ζωή, φαίνεται, ήθελε να «τροφοδοτήσει» την ποίησή μου και να ελέγξει τις αντοχές μου, τις ανθρώπινες αλλά και τις ποιητικές».

Όσον αφορά εκείνο το ποιητικό σύμπαν απ’ όπου ένα ποίημα έρχεται, εξηγεί: «Είναι μια στιγμή μαγική όταν ξαφνικά νιώσεις ότι δεν μπορείς παρά να βάλεις στο χαρτί (ή στην οθόνη) ό,τι σε βασανίζει. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι θα προκύψει ένα άρτιο ποίημα. Μπορεί η στιγμή της “εκφόρτισης” να μην οδηγήσει πουθενά. Να είναι μια λάθος εκκίνηση, μια “επίσκεψη” στη λάθος στιγμή. Aν ανατρέξουμε στην ιστορία της λογοτεχνίας, θα δούμε με ποιους τρόπους πολλοί συγγραφείς “καλούσαν” ή “εκβίαζαν” το έργο να τους επισκεφθεί. Φυσικά, υπάρχουν οι συγγραφείς που γράφουν γράφοντας “στους οποίους ανήκω κι εγώ. Οι συγγραφείς που εκμαιεύουν από τις ίδιες τους τις λέξεις τη συνέχεια. Γιατί, τελικά, πιστεύω αυτό είναι ο μέγας καθοδηγητής. Τα υπόλοιπα είναι απλώς μικρές ψευδαισθήσεις αρωγής στη δύστροπη, όπως είπα, διαδικασία».

Για να γραφτεί ένα ποίημα… «Χρειάζεται μια δυνατή σκέψη πάνω στην εμπειρία. Η σκέψη και το συναίσθημα είναι η άμεση αντίδραση στο εξωτερικό ερέθισμα. Από κει και πέρα, η ποίηση είναι τέχνη. Το ποίημα είναι αρχιτεκτόνημα. Άρα ο ποιητής στοχάζεται πάνω σε αυτό που σιγά- σιγά κατασκευάζει. Χρειάζεται επομένως και μια δεύτερη σκέψη. Εμένα με ενδιαφέρει αυτή η δευτερογενής εμπειρία. Το πώς φιλτράρεται δηλαδή μέσα μου μια συγκεκριμένη εμπειρία και γίνεται ποίημα. Η ποίηση είναι μια διαρκής πάλη ανάμεσα στην εμπειρία, από τη μία πλευρά, και τη γλώσσα στην οποία καταφεύγει ο ποιητής για να την εκφράσει, από την άλλη».

 

vlavianos-2

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top