Fractal

Ιστορία, τέχνη και ποίηση

Γράφει ο Φίλιππος Φιλίππου //

 

Κωνσταντίνος Νικολάου: “Βιογραφία ενός χεριού” Εκδόσεις Περισπωμένη, 2022, σελ. 88

 

Με λόγια του Επίκουρου από το Εγχειρίδιον και του Zbigniew Herbert ξεκινάει η ποιητική συλλογή του Κωνσταντίνου Νικολάου, γιατρού το επάγγελμα, που τιτλοφορείται Βιογραφία ενός χεριού (εκδ. Περισπωμένη).

Ο Επίκουρος λέει:

 

Ταράσσει τους ανθρώπους ου τα πράγματα ,

αλλά τα περί των πραγμάτων δόγματα.

 

Η συλλογή αποτελείται από τέσσερις ενότητες όπου υμνούνται ή αποδοκιμάζονται ή λοιδορούνται ιστορικά πρόσωπα, τα οποία έχουν αποτυπωθεί στα βιβλία Ιστορίας και Τέχνης και είτε συνεχίζουν να υπάρχουν στη μνήμη των σύγχρονων ανθρώπων, παγκοσμίως, είτε έχουν πια ξεχαστεί. Η πρώτη ενότητα, η «Υστεροφημία για κλάματα», αρχίζει με το ποίημα «Το μαρτύριο του στοχαστή» και πραγματεύεται θέματα τέχνης, ειδικά της γλυπτικής, που απασχολούν τον ποιητή. Οι στίχοι εκφράζουν τις σκέψεις ενός αγάλματος, έργου του Ροντέν, που μιλάει για τον εαυτό του:

 

Αν πάρετε τη θέση μου πάνω στην πέτρα

ακόμα και για λίγα λεπτά

θα συμφωνήσετε πως ο Ροντέν

μου έδωσε μια άβολη στάση.

Η επιρροή του Μικελάντζελο είναι αισθητή.

 

Το δεύτερο ποίημα, το «Βιογραφία ενός χεριού», διαβάζουμε στίχους για τον σπουδαίο Ισπανό, τον Θερβάντες, τον συγγραφέα του Δον Κιχώτη, που αφορούν το έργο και τη ζωή του:

 

Η ποινή για το αδίκημα

ήταν δέκα χρόνια εξορίας

και ακρωτηριασμό του δεξιού χεριού.

Για να γλιτώσει διέφυγε στην Ιταλία.

Υπηρέτησε στις ισπανικές δυνάμεις

και στη Ναυμαχία της Ναυπάκτου

έχασε ως γνωστόν το άλλο του χέρι.

 

Ιδιαίτερη προσοχή δείχνει ο ποιητής στην περίπτωση του Αλέξανδρου, εκείνου που αργότερα επονομάστηκε Μέγας. Μολονότι δεν  κατονομάζεται, στο ποίημα «Αύγουστος 335 π. Χ.» διαβάζουμε για την ισοπέδωση της Θήβας τη συγκεκριμένη χρονολογία, το μικρό του ανάστημα, την ετεροχρωμία των ματιών του, τη μητέρα του την Ολυμπιάδα που του έλεγε πως είναι Θεός, προορισμένος για αιώνια δόξα, τον πατέρα του τον Φίλιππο, που μεθοκοπούσε σε συμπόσια και γλεντούσε με παρθένες:

 

Η διάγνωση των γιατρών: μανιοκατάθλιψη.

Ωστόσο, αρνείται πεισματικά να πάρει φάρμακα.

Αυτό το βράδυ θέλει να μείνει με την Ολυμπιάδα.

Μόνος.

Να της γράψει για τη σημερινή του επιτυχία.

Να της αφηγηθεί με λεπτομέρειες

πως  έκανε δική του μια ολόκληρη πόλη…

 

Δεν υπάρχουν όμως μόνο στίχοι που αφορούν πρόσωπα. Σε ένα ποίημα, στο «Ποικίλοθρον’ αθάνατ’ Αφροδίτα», ο ποιητής απευθύνεται προς την Αφροδίτη  –τα λόγια του αποτελούν ένα είδος επιστολής:

 

Σ’ ένα μουσείο στο Παρίσι

εκτίθεσαι τώρα ακρωτηριασμένη∙

Δείγμα υψηλού πολιτισμού.

Οι ειδήμονες ερίζουν

για την αληθινή καταγωγή σου.

Εσύ, πάλι, υπογραμμίζεις σιωπηλά

πως η αρτιμέλεια

δεν αποτελεί προϋπόθεσε ομορφιάς.

 

Κωνσταντίνος Νικολάου

 

Υπάρχει κι ένα έμμετρο ποίημα, το «Σονέτο απόγνωσης» που αναφέρεται στον Ηρακλή, στη ζωή και τους άθλους του, γραμμένο με ανάλαφρο ή σκωπτικό τόνο:

 

Εσπερίδων μήλα χρυσά μου ζήτησε.

Ας όψεται που είναι έγκυος στον έκτο μήνα.

Με πορτοκάλια γύρισα, λεμόνια φίνα.

Τι τα θέλεις, τον μανάβη μήνυσε.

Απ’ τις ορμόνες κλαίγοντας υστερικά

ούρλιαζε «Της Ιππολύτης φέρε μου τη ζώνη».

Φάνηκε, προς στιγμή, ελκυστική η αγχόνη

με τον κόμπο της δεμένο ευλαβικά.

 

Ανάμεσα στα ποιήματα υπάρχουν και μερικά, ελάχιστα, κάπως τολμηρά, όπως το «Ο Μπουκόφσκυ στο κεφάλι μου». Σε αυτό, ο ποιητής βρίσκει την ευκαιρία να μιλήσει για ορισμένους ομοτέχνους του:

 

Fuck them!

Ποιος ο λόγος να τους βλέπεις

να επαίρονται ότι πηδάνε την ποίηση

όταν στην πραγματικότητα

το μόνο που κάνουν

είναι ν’ αυνανίζονται;

 

Συμπερασματικά, τα ποιήματα του Κωνσταντίνου Νικολάου έχουν είτε επιδοκιμαστικό είτε αρνητικό χαρακτήρα, ενίοτε ή συχνά έχουν ειρωνική χροιά, όλα όμως έχουν κάτι να δηλώσουν και σίγουρα προβληματίζουν τον αναγνώστη.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top