Fractal

Βαλκανικές ιστορίες από την Ελλάδα

Γράφει η Μαρία Βρέντζου //

 

«Βατσ’νιές, πυκνές καρτ-ποστάλ από τα Βαλκάνια» του Στέργιου Χατζηκυριακίδη, εκδόσεις Δίαυλος, 2021, σελ. 150

 

Η συλλογή διηγημάτων «Βατσ’νιές, πυκνές καρτ-ποστάλ από τα Βαλκάνια» του Στέργιου Χατζηκυριακίδη είναι μία συλλογή διηγημάτων που με χιουμοριστικό τρόπο προσπαθεί να δώσει απάντηση στο αν η σύγχρονη Ελλάδα ανήκει σε μία δυτικοευρωπαϊκή κοινότητα ή ταυτίζεται περισσότερο με ένα νοτιοβαλκανικό μόρφωμα.  Έτσι οι πρωταγωνιστές αυτών των ζωντανών στιγμιοτύπων περιδιαβαίνουν σε χωριά, κωμοπόλεις, μικρές επαρχιακές πόλεις της Μακεδονίας, για να φτάσουν κάποια στιγμή και στην ξεχωριστή Θεσσαλονίκη.

Οι ήρωες εμπλέκονται σε κωμικοτραγικές, ακόμη και σουρεαλιστικές περιπέτειες που αποτελούν αναγνωρίσιμες καταστάσεις της νεοελληνικής πραγματικότητας που ο συγγραφέας με διάθεση παιγνιώδη και καθόλου σοβαροφανή εξιστορεί σε έναν αναγνώστη που μπορεί κάλλιστα να αναγνωρίσει τον εαυτό του, αρκεί να μην τον παίρνει και πολύ στα σοβαρά.

Ένας αγρότης ερωτευμένος με ένα αυτοκίνητο Ισούζου. Ένας μπαρόβιος επαρχιώτης εθισμένος στις ψυχότροπες ουσίες. Ένας χεβιμεταλάς μαθητής λυκείου που ψάχνει τον εαυτό του. Μια αντισυμβατική εικαστικός που δεν μασάει στον αντρικό σεξισμό. Δύο μονοζυγωτικές δίδυμες με το όνομα Μαρία. Ένας σαραντατριάχρονος μουσικός της τζαζ που επιστρέφει στην Ελλάδα για να πάει φαντάρος. Ένας ηλεκτρολόγος με χόμπι να δέρνει μπάτσους. Δυο πορτιέρηδες που επιστρέφουν στο χωριό για να θάψουν τον παππού τους. Ένας κλεπτομανής έφηβος με τρελή αγάπη στα ποντιακά όργανα. Δυο ηλίθιοι κολλητοί που θέλουν διακαώς να γίνουν μπατζανάκια.

Και ποια είναι τελικά αυτή η ελληνική συνθήκη που εξιστορείται μέσα από τα κείμενα; Πολλά όσα μνημονεύονται. Το κόμπλεξ του Έλληνα που θέλει πάση θυσία να παραστήσει τον αστό. Ο ρατσισμός για τους ξένους. Το στείρο εκπαιδευτικό σύστημαπου διώχνει μακριά τους μαθητές και δεν παράγει αληθινά μορφωμένους ανθρώπους. Η υποκρισία και φαιδρότητα των κουλτουριάρηδων που δεν έχουν καμία επαφή με τον αληθινό κόσμο. Η μονοτονία και η επαναλαμβανόμενη ρουτίνα των κλειστών κοινωνιών, που συνοδεύεται πάντοτε από κουτσομπολιά, χυδαιότητα και άφθονες μικρότητες. Ο μισογυνισμός αντρών και γυναικών. Τα θρυλικά τσιμπούσια και τα διονυσιακά γλέντια της ελληνικής επαρχίας. Το λούμπεν περιθώριο αλλά και οι νεόπλουτοι Έλληνες που ευδοκίμησαν την περίοδο της φούσκας με το χρηματιστήριο, το δυτικότροπο lifestyle και την μετατροπή της δραχμής σε ευρώ.

Ο λόγος του Στέργιου Χατζηκυριακίδη είναι άμεσος, προφορικός, ένα κράμα νεοελληνικής γλώσσας με κάποια στοιχεία ντοπιολαλιάς. Ο αφηγητής διαρκώς σαρκάζει και αυτοσαρκάζεται, παρωδεί, λέει διασκεδαστικές εξυπνάδες, σχολιάζει, στοχάζεται, κάνει κοινωνική ανάλυση, χρησιμοποιεί λογοπαίγνια, κλείνει το μάτι στον αναγνώστη, όπου του απευθύνεται σε πρώτο πρόσωπο, διακόπτοντας τη γραμμικότητα της ιστορίας με εγκιβωτισμένες ιστορίες και μεγάλες παρενθέσεις.

 

Στέργιος Χατζηκυριακίδης

 

Το βιβλίο συγκαταλέγεται σε μία κατηγορία πεζογραφημάτων των τελευταίων χρόνων όπου οι συγγραφείς επιδιώκουν να προσδιορίσουν την ταυτότητα του ατόμου ή και της κοινότητας, μέσα από τον ιδιαίτερο τόπο καταγωγής, ακόμη και αν αυτός σκιαγραφείται με αρνητικό τρόπο. Ίσως αυτό να είναι μία απάντηση στην παγκοσμιοποίηση, όπου διεθνώς τα έθνη μοιάζουν να αφομοιώνονται. Έτσι, αντί να μιλάμε πια για την χώρα, μιλάμε για το μικρό πλαίσιο ενός χωριού φερ’ ειπείν.

Εν κατακλείδι, στις «Βατσ’νιές, πυκνές καρτ-ποστάλ από τα Βαλκάνια» παρουσιάζονται δέκα ευφυή κείμενα που μας ψυχαγωγούν, μας προβληματίζουν και μας κάνουν να σκεφτούμε έντονα πάνω στο ποιοι είμαστε σήμερα ως Έλληνες.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top