Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / To τραμ των απόκληρων
14/07/2020, 2:54 μμ

To τραμ των απόκληρων

Γράφει ο Δημήτρης Καρύδας //

 

Φιστόν Μουαντζά Μουζιλά «Τραμ 83», Μετάφραση: Ρίτα Κολαΐτη, εκδ. Καστανιώτη, σελ. 224

 

Η σειρά των εκδόσεων Καστανιώτη ‘’Συγγραφείς από όλο τον κόσμο’’ μας έχει δώσει ην ευκαιρία να γνωρίσουμε λογοτεχνικούς εκπροσώπους από πολλές χώρες και κυρίως από χώρες που δεν φημίζονται, ούτε διαφημίζονται για τη λογοτεχνική παραγωγή τους. Αρκετές επιλογές από τη συγκεκριμένη σειρά ενδεχόμενα να θεωρηθούν πολύ εξεζητημένες, ορισμένες άλλες όμως παρουσιάζουν πραγματικό ενδιαφέρον. Στη δεύτερη, αυτή, κατηγορία εντάσσεται το μυθιστόρημα του  Φιστόν Μουαντζά Μουζιλά «Τραμ 83». Ο Μουζιλά είναι γεννημένος στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, ζει όμως στην Αυστρία και το «Τραμ 83» αποτέλεσε την πρώτη ολοκληρωμένη προσπάθεια του στη μυθιστοριογραφία. Το βιβλίο απέσπασε δικαίως πολλά βραβεία και μεταφράστηκε σε αρκετές χώρες.

Από πλευράς θεματολογίας ο Μουζιλά τοποθετεί όλη του η δράση στην κατεχόμενη από τους αντάρτες περιοχή του Κονγκό. Μια περιοχή που όπως χαρακτηριστικά, μας πληροφορεί από το ξεκίνημα δεν έχει τίποτε άλλο παρά μόνο ένα παμπάλαιο σιδηροδρομικό σταθμό, κάποια ορυχεία και ένα ναό ακραίων απολαύσεων το Τραμ 83. Το Τραμ 83 είναι ένα μέρος που εύκολα μπορεί να βρει κάποιος φτηνό ποτό, άθλιας ποιότητας φαγητό, ναρκωτικά και μεγάλη προσφορά φτηνής γυναικείας σάρκας. Καταφύγιο και ‘’λιμάνι’’ πολλών διαφορετικών κοινωνικών ομάδων όπως οι ‘’σκαφτιάδες’’, οι ‘’φοιτητές’’ και πορνών που χαρακτηρίζονται ως ‘’μάνες’’, ‘’πιτσούνια’’ κλπ. ανάλογα ηλικίας και στιλ. Σε αυτό το θλιβερό καταγώγιο καταφτάνει κυνηγημένος από την κυβέρνηση της χώρας ο αντιστασιακός συγγραφέας Λισιέν που ασχολείται κυρίως με θεατρικά έργα. Και εκεί συναντάει ένα καπάτσο τύπο, ολίγον κλέφτη, πολύ εκβιαστή και νταβατζή, ονόματι Ρέκβιεμ. Από κει και πέρα ξετυλίγονται διάφορες σκηνές, χωρισμένες σε μικρά κεφάλαια του βιβλίου από την κοινή πορεία των δύο ανθρώπων που η ζωή τους ενώνεται σε βαθμό που ο Ρέκβιεμ είτε εκβιάζοντας, είτε απαιτώντας να θέλει μερίδιο από το υπό έκδοση βιβλίο του Λισιέν. Σε μια σπαρταριστή εκδοχή λογοτεχνικού νταβατζή! Φυσικά, οι σκηνές που κάνουν τον αναγνώστη να χαμογελάσει είναι ελάχιστες. Ο Μουζιλά ασχολείται με τον πάτο του βαρελιού της ανθρώπινης ύπαρξης, οι εικόνες του είναι απίστευτα δυνατές και η γραφή αιχμηρή, σκληρή, εικονοκλαστική, πρόστυχη χωρίς όμως ποτέ να γίνεται ενοχλητική για τον αναγνώστη του, τον οποίο βάζει πολύ γρήγορα, πολύ άνετα και με μεγάλη επιτυχία στο κλίμα του Τραμ 83. Οτιδήποτε λιγότερο ή περισσότερο θα έκανε την προσπάθεια του να φαντάζει υποκριτική ή αδύναμη. Η γραφή του Μουζιλά είναι ιδιότυπη αλλά η μεταφράστρια Ρίτα Κολαϊτη (η μετάφραση έγινε από τα Γαλλικά αφού ο συγγραφέας προτιμάει τη μητρική του γλώσσα) όχι μόνο τη σεβάστηκε αλλά την απέδωσε με υποδειγματικό τρόπο. Στις περιγραφές του παρεμβάλλονται, ενίοτε εγκιβωτίζονται, διάλογοι ή ατάκες χωρίς την παραμικρή διευκρίνιση ή αναφορά στο ποιος μιλάει, κάτι που αρχικά θα ξενίσει αλλά στην πορεία υπηρετεί άριστα το πνεύμα του βιβλίου. Και μετά την επανάληψη κάποιων συγκεκριμένων φράσεων γίνεται εύκολα αντιληπτό από τον αναγνώστη ποιος μιλάει και σε ποιόν. Τόσο από πλευράς θεματολογίας, όσο και από πλευράς ύφους το Τραμ 83 είναι ένα πολύ ξεχωριστό (και ενδιαφέρον) βιβλίο. Άλλωστε, τα αντίστοιχα στέκια των χαμένων ψυχών του πλανήτη δεν είναι ανάγκη να έχουν έδρα μια κουκίδα στον χάρτη του Κονγκό. Υπάρχουν και βρίσκονται παντού όπου υπάρχουν απόκληροι της κοινωνίας και κυνηγοί της ευκαιρίας.

 

Φιστόν Μουαντζά Μουζιλά

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top