Fractal

Το άγνωστο πρόσωπο της Ιστορίας

Γράφει ο Γιάννης Παπαγιάννης //

 

Παναγιώτης Χατζημωυσιάδης: «Το χιόνι των αγράφων», Εκδόσεις Κίχλη.

 

Σπονδυλωτό μυθιστόρημα χαρακτηρίζει το βιβλίο του ο συγγραφέας αλλά θα μπορούσε επίσης να θεωρηθεί ως συλλογή διηγημάτων με κοινό αντικείμενο και θέση. Το κείμενο αποτελείται από έξι κείμενα – διηγήματα – κεφάλαια που επεξεργάζονται και φωτίζουν από πολλαπλές οπτικές το ίδιο θέμα. Πρόκειται για ένα ιστορικό γεγονός, ιστορική λεπτομέρεια θα μπορούσε να τη χαρακτηρίσει κανείς, που όμως έχει ευρύτερες ιστορικές, πολιτικές και κοινωνικές διαστάσεις και μέσα από την εξιστόρηση μπορεί να καταλάβει κανείς πολλά για τον ελληνικό εμφύλιο, για τον πόλεμο γενικά, για την Ελλάδα των μέσων του 20 αιώνα αλλά και για την Ελλάδα του σήμερα. Τον χειμώνα του 1948 η ταξιαρχία αόπλων Ρούμελης του Δημοκρατικού στρατού ξεκινάει μια βασανιστική πορεία μεταφοράς εφεδρειών προς την Μακεδονία. Αρχηγός ο Γιώργος Γούσιας, ηγέτης ο οποίος χαρακτηρίζεται με έντονα αρνητικά χρώματα στη διάρκεια της αφήγησης. Στο πρόσωπό του μπορούμε να δούμε αρκετά από τα προβληματικά στοιχεία των κομμουνιστών ηγετών της περιόδου: θεωρητική και πρακτική ανεπάρκεια, μικρή επαφή με τα πραγματικά δεδομένα, άγνοια, ανυπαρξία ενσυναίσθησης, φόβο για οποιαδήποτε αμφισβήτηση της εξουσίας του, ανεύρεση ανύπαρκτων προδοτών, εκτελέσεις κομμουνιστών. Παρ’ όλο που πρωταγωνιστεί, δεν γίνεται σε κανένα σημείο κεντρικός ήρωας, αφού αυτό που φαίνεται να ενδιαφέρει περισσότερο τον συγγραφέα είναι οι υπό, οι ταπεινοί, τα απλά μέλη αυτής της ταξιαρχίας που δεν έχει όπλα. Άλλοι από αυτούς στρατολογήθηκαν βίαια, άλλοι πίστεψαν στο κομμουνιστικό ιδεώδες. Όλοι απογοητεύτηκαν, πόνεσαν, υπέφεραν, έχασαν τα πάντα και πολλοί έχασαν και τη ζωή τους. Από σφάλματα των ανωτέρων, οι οποίοι ποτέ δεν παραδέχονται σφάλμα, από τις συνθήκες, από τις περιττές, ανούσιες κι όμως πραγματικές αντιμαχίες των ανθρώπων. Ο συγγραφέας φαίνεται να έχει μελετήσει εμπεριστατωμένα το ιστορικό αυτό περιστατικό, να έχει διαβάσει ή ακούσει αφηγήσεις και μας μεταφέρει, άλλοτε με την ακρίβεια ενός ντοκιμαντέρ, άλλοτε με τη συγκινησιακή φόρτιση ενός ενεργά συμμετέχοντος αφηγητή, αποφεύγοντας τη φλυαρία, με γλώσσα πλούσια κι ακριβή, την ατμόσφαιρα, τα πάθη των ανθρώπων και την πολιτική κατάσταση μιας εποχής ή κάθε εποχής.

 

 

Παναγιώτης Χατζημωυσιάδης

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top