Με τη σφραγίδα του κλασσικού
Γράφει η Ελένη Χωρεάνθη //
Σέλμα Λάγκερλεφ: «Το βιβλίο των Χριστουγέννων», Μετάφραση και εισαγωγή: Κώστας Κριτσίνης, Εκδόσεις: Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος
Ένα βιβλίο με την υπογραφή της πρώτης παγκοσμίως γυναίκας που χρήστηκε ακαδημαϊκός και πήρε Νόμπελ Λογοτεχνίας εν έτει 1909, οπωσδήποτε, έχει ενδιαφέρον, έστω κι αν έχουν περάσει 113 χρόνια. Έχει τη σφραγίδα του κλασικού, είναι διαχρονικό και πάντα επίκαιρο, κυρίως, όσον αφορά το πνεύμα, το ύφος και το ήθος της γραφής της. Για την εποχή της, κυρίως, η Σέλμα Λάγκερλεφ, ήταν πρωτοποριακή συγγραφέας, μολονότι τα θέματά της αντλεί από τους μύθους και τις παραδόσεις της χώρας της.
«Το βιβλίο των Χριστουγέννων» περιέχει 13 καλογραμμένες ιστορίες των οποίων οι τίτλοι παραπέμπουν σε κείμενα, άμεσα ή έμμεσα, σχετικά με τα Χριστούγεννα. Η πρώτη, που έχει δώσει και τον τίτλο του βιβλίου, πολύ έξυπνα και διακριτικά, με πολλή μαεστρία φέρνει στο προσκήνιο ένα πολύ σημαντικό κοινωνικό πρόβλημα που αφορά αποκλειστικά τον προορισμό και τη θέση της γυναίκας στην οικογένεια, με τη μόρφωσή της και τους ρόλους για τους οποίους έως τότε την είχαν ορίσει οι ανδροκρατούμενες κοινωνίες. Αυτό δεν μπορούσε να μην είχε απασχολήσει σοβαρά μια συγγραφέα του βεληνεκούς της Σουηδής Σέλμα Λάγκερλεφ, αφού όπως φαίνεται, αντιμετώπιζε από παιδί το πρόβλημα αυτό. Όμως οι καιροί για καινοτομίες και για τολμηρές κινήσεις ήταν – και εξακολουθούν να είναι – πολύ δύσκολοι και οι δρόμοι εξαιρετικά δύσβατοι. Περιόριζαν τη θέση, τις υποχρεώσεις/ καθήκοντα και τις δραστηριότητες της γυναίκας από γεννησιμιού της αποκλειστικά μέσα στο σπίτι, στα οικιακά. Και όσα από τα κορίτσια ανήκαν σε ανώτερη τάξη, έπαιρναν κάποια μόρφωση, για να γίνονται καλές σύζυγοι και καλές μητέρες, Κυρίες, για να υπηρετούν αξιοπρεπώς κάθε προβεβλημένο κοινωνικά Κύριο, αφέντη της.
Δεν είναι διόλου τυχαίο που, ένα φωτεινό και γυναικείο μυαλό αντιμετώπισε προσωπικά το πρόβλημα της σχέσης των κοριτσιών και, κατ’ επέκταση, της γυναίκας με το βιβλίο, με τη σπουδή, την Εκπαίδευση και την παιδεία, με την πνευματική καλλιέργεια εν γένει του θηλυκού πληθυσμού της χώρας της, ξεκινώντας από τον εαυτό της και τη δική της παιδική ηλικία, εκμεταλλευόμενη προφανώς μια δική της εμπειρία.
Πριν 113 και βάλε χρόνια η σπουδαία Σουηδή συγγραφέας με αφορμή μια συνήθεια του χωριού της, γράφει χαρακτηριστικά: «Σε κανένα άλλο μέρος της περιοχής δεν γίνεται αυτό. Μόνο στη Μορμπάκα μοιράζουν τα Δώρα των Χριστουγέννων, αφού πια φάνε το παραδοσιακό ρυζόγαλο, κι αυτό επειδή επιμένουμε να διατηρούμε τα παλιά έθιμά μας. Τίποτα δεν μπορεί να συγκριθεί μ’ αυτή την αναμονή που κρατάει όλη την παραμονή των Χριστουγέννων, χωρίς όμως να παραπονείται κανείς, επειδή όλοι ξέρουν πόσο όμορφα θα καταλήξει».
Όταν την ευλογημένη ώρα ήρθαν τα δώρα κι άρχισε το μοίρασμα, καθένας έπαιρνε τα δώρα του. Η ηρωίδα της ιστορίας περίμενε να πάρει το δώρο που επιθυμούσε. Αλλά φευ! «Το πρώτο δώρο ήταν ένα κουτί με σύνεργα της ραπτικής […], περιείχε διάφορες θήκες όπου βρίσκονταν βελόνες, ένα κουβάρι μαύρη μεταξωτή κλωστή, άλλες κλωστές, ύφασμα για μαντάρισμα, ένα μαξιλαράκι για καρφίτσες, μια ασημένια δακτυλήθρα… Το δώρο του πατέρα ήταν ένα τελάρο κεντήματος…» Και το αναμενόμενο δώρο πουθενά. Η μητέρα τότε είπε: «Με τόσα όμορφα δώρα που πήρες, θα γίνεις μια πολύ καλή κεντήστρα» και να μην έχει το νου της στα βιβλία. Ωστόσο, κάποια στιγμή πήρε στα χέρια της το πολυπόθητο δώρο, ένα βιβλίο με πολύ όμορφες εικόνες, αλλά γραμμένο στα γαλλικά! Τι απογοήτευση. Όμως εκείνη με το να το ξεφυλλίζει συνέχεια, διαβάζοντας τις ζωγραφιές, έμαθε και γαλλικά, πιο εύκολα και καλύτερα από ό, τι με τη δασκάλα των γαλλικών της.
Σέλμα Λάγκερλεφ
Με αυτόν τον πολύ έξυπνο τρόπο η Σέλμα Λάγκερλεφ προβάλλει την προτίμησή της στο βιβλίο. Ενδιαφέρον έχουν και οι άλλες ιστορίες: Το θαύμα της αγίας Λουκίας, η πριγκίπισσα της Βαβυλώνας, Η ποντικοπαγίδα, Στη Ναζαρέτ όπου ο μικρός Ιησούς φτιάχνει με πηλό πουλάκια που πετούν, ενώ του Ιούδα δεν πετούν… Ο κοκκινολαίμης, Το κρανίο, Η πρωτοχρονιά των ζώων, Τα χριστουγεννιάτικα τριαντάφυλλα, Η φωλιά, Γιατί ο Πάπας έζησε τόσα πολλά χρόνια και τέλος Η γριά Αγνή, μια ηλικιωμένη γυναίκα που δεν είχε κανέναν στον κόσμο κι από ένα κήρυγμα του παπά που άκουσε στην εκκλησία μια Κυριακή, για τους αμαρτωλούς και τη σωτηρία της ψυχής τους, εκείνη από τότε άναβε κεράκια για τους αμαρτωλούς. Και όταν ήρθε η ώρα της και τη δεχόταν η γη στην αγκαλιά της, είδαν έκπληκτοι όσοι τη συνόδευαν στην τελευταία της κατοικία «ότι ολόκληρη η βουνοσειρά είχε ντυθεί στο ομορφότερο ρόδινο χρώμα, σαν να φεγγοβολούσε από χαρά, κι ακριβώς από πάνω της ανεμόπαιζαν μια σειρά από μικρές, κιτρινωπές φλόγες, σαν από κεράκια εκκλησίας. Και τα κεράκια ήταν τόσα, όσα η μακαρίτισσα είχε ανάψει για τους αμαρτωλούς».
Όλες οι ιστορίες είναι χαριτωμένες, ηθοπλαστικές, όμορφες, με ουσιαστικό περιεχόμενο και απολαυστικές.
Στην ίδια σειρά των εκδόσεων Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος «Κλασική λογοτεχνία», κυκλοφορεί σε ολοκαίνουργια έκδοση το θαυμάσιο έργο του Ονορέ Ντε Μπαλζάκ «Το καταραμένο παιδί» σε μετάφραση Γιώργου Σημηριώτη. Και από τη σειρά: «Σύγχρονη λογοτεχνία», των ίδιων εκδόσεων, κυκλοφορεί σε ολόφρεσκη έκδοση «Ο αφισοκολλητής» του Μισέλ Ντελ Καστίγιο, στην ωραία με μετάφραση της Τασώς Καββαδία.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ένα νέο λογοτεχνικό «τοπίο»;
16/04/2024, 9:09 μμ -
Παρακείμενα: «Το παρήγορο συναίσθημα της εσωτερικής έκλαμψης»
16/04/2024, 9:08 μμ -
Η δύναμη του πεπρωμένου
16/04/2024, 9:06 μμ -
Παραμύθια από ζάχαρη, μέλι και ποίηση
16/04/2024, 9:05 μμ -
Ψυχολογικά περάσματα προς τη βιολογική ολοκλήρωση
16/04/2024, 9:00 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
✩ ΠΟΛήΤΕΧΝΗ – Αστικές Εντυπώσεις της Ελεάννας Μαρτίνου-
Γράφει ο Απόστολος Ζιώγας // * «Δεν ξεμένουν όλες οι απορίες της ζωής που ζήσαμε σαν ένα φύλλωμα ζωγραφιστό, που μας κρύβει τη θέα; Να το ξεριζώσουμε, ή απλώς να το αραιώσουμε, ούτε καν το σκεφτόμαστε. Προχωρούμε,
Περισσότερα -
«Ένα δυνατό μήνυμα για την αρμονική ισότιμη σχέση των αντιθέτων»
Γράφει η Αριστούλα Δάλλη // Λίλια Τσούβα, «Γοβάκια από πάγο», εκδόσεις Κουκκίδα, 2023, Αθήνα. Η Λίλια Τσούβα με το πρόσφατο βιβλίο της «Γοβάκια από πάγο», και τα δύο προηγούμενα βιβλία, «Το τραγούδι των Ινουίτ» και «Εγκέφαλος
Περισσότερα -
Το «δεύτερο φύλο»
Γράφει η Λίλια Τσούβα // Έλενα Ακανθιάς «Το δόντι του καρχαρία», εκδ. Γαβριηλίδης, σελ. 88 Η Έλενα Ακανθιάς στη νουβέλα της «Το δόντι του καρχαρία» θίγει το πρόβλημα της κοινωνικής ανισότητας των γυναικών. Το διαχρονικό αυτό θέμα έχει
Περισσότερα -
Ύβρις και τιμωρία
Γράφει η Κατερίνα Λιβιτσάνου // Χάινριχ Μπελ «H χαμένη τιμή της Καταρίνα Μπλουμ», Μετάφραση: Δημήτρης Δημοκίδης, εκδ. Μεταίχμιο Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο κυκλοφορεί η σειρά «ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ», υπεύθυνος της οποίας είναι ο Δημήτρης Στεφανάκης. Στη σειρά αυτή «εντάσσονται
Περισσότερα -
Ποίημα: “Νέα Πομπηία”
Γράφει ο Δημήτριος Καρπέτης // Νέα Πομπηία Ζούμε σε ζώνη εκρηξιγενής, σκυλιά αδέσποτα γλύφουν τα παπούτσια, λερωμένα απ’ τις λάσπες καταιγίδων προηγούμενων χρόνων. Μια ζωή να περνά από μπροστά φιλμ αμοντάριστο. Προχωράω προς την έξοδο κινδύνου
Περισσότερα -
“ΖΗΝΟΒΙΑ Η ΘΕΑΤΡΙΝΑ” στο πάντα ποιοτικό, ποιητικό, ανυπότακτο “Studio Κυψέλης”
Από τον Κωνσταντίνο Μπούρα // * Οι θεατρίνοι αποκτούν μία επαγγελματική «έξιν» (για να μην πω «διαστροφή»): φέρονται υπερβολικά, ομιλούν επιτηδευμένα, μεγεθύνουν τη λεπτομέρεια και βάζουν κάτω από το μικροσκόπιο τις ανθρώπινες σχέσεις. Κάτι παρόμοιο ποιούν και οι
Περισσότερα -
Ιστορία αγάπης και αυτοπροσδιορισμού
Γράφει η Τζούλια Γκανάσου // Βαγγέλης Ραπτόπουλος «Λεσβία», Εκδόσεις Κέδρος, σελ. 216 Το τελευταίο βιβλίο του πολυγραφότατου Βαγγέλη Ραπτόπουλου είναι προκλητικό και ιδιαίτερο. Σε μια ιστορία αγάπης και αυτοπροσδιορισμού η οποία κυλάει αβίαστα, αντιπαρατίθενται ένας λεσβιακός έρωτας με
Περισσότερα
