Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Οικογενειακό δίκαιο
29/09/2020, 9:36 μμ

Οικογενειακό δίκαιο

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

Jo Nesbo «Το βασίλειο», Μετάφραση: Σωτήρης Σουλιώτης, εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 704

 

“ «Η ομορφιά του παραμορφωμένου» είπε. «Το μισοκατεστραμμένο αρχαιοελληνικό άγαλμα είναι πιο όμορφο επειδή βλέπουμε απ’ αυτό που δεν καταστράφηκε πόσο όμορφο θα μπορούσε να είναι, έπρεπε να είναι και εντέλει ήταν. Και τότε πλάθουμε μια ομορφιά που δεν θα μπορούσε ποτέ να την συναγωνιστεί η πραγματικότητα».”

Ο καινούργιος Νέσμπο είναι ένας άλλος Νέσμπο.

Μας είχε προϊδεάσει κάπως με το «Μάκβεθ» του, ένα θρίλερ όπου αναδείκνυε έναν συγκλονιστικό χαρακτήρα, βασισμένο στο ομότιτλο σαιξπηρικό έργο (ας μη ξεχνάμε εξάλλου και τον Χάρι Χόλε, όπου ο αμφιλεγόμενος και αντιφατικός ντετέκτιβ σε όλα τα αστυνομικά μυθιστορήματα κατ’ ουσίαν εκείνος ήταν ο πρωταγωνιστής).

Στο «Βασίλειο» είναι τα δυο αδέλφια, Ρόι και Καρλ Οπγκαρτ, που είναι το κέντρο του βιβλίου και το κέντρο της γης (τους).

Διαδραματίζεται σε ένα ορεινό χωριό της Νορβηγίας, όπου ακόμα και τα γειτονικά κτήματα και τα «διπλανά» σπίτια, απέχουν μεταξύ τους πολύ και τα αδέλφια Οπγκαρτ βρίσκονται στο πιο απομονωμένο σημείο αλλά και στο πιο πλεονεκτικό, στη βουνοκορφή. Όπου η οικογένεια και τα κτήματα αποτελούν αυταξία, οι οικογένειες εντός του οίκου τους νοιώθουν, αισθάνονται ως βασιλείς (με ό,τι αυτό συνεπάγεται, εμπόλεμη κατάσταση με όλους τους ξένους, αιμομιξίες ακόμα και γάμους ή σχέσεις μεταξύ τους για να μη μοιραστεί η περιουσία), το χερσοχώραφό τους είναι το κράτος τους και η ύψιστη αρετή, το απόλυτο χρέος τους είναι να το υπερασπιστούν, ακόμα κι όταν χρειάζεται ο ένας να δουλεύει σε βενζινάδικο κι ο άλλος να ξενιτευτεί για να βιοποριστούν.

Από τα δεκάξι του, που χάθηκαν ξαφνικά οι γονείς τους, ο Ρόι ανέλαβε τη φροντίδα του μικρού του αδελφού, του Καρλ. Αλλά και πριν, ήταν πάντα ο φύλακας άγγελός του, ο Μεγάλος του Αδελφός.

Μεγαλώνοντας, όμως, οι δρόμοι τους χωρίστηκαν. Ο Καρλ αποφάσισε να περιπλανηθεί στον κόσμο αναζητώντας μια καλύτερη τύχη, τουλάχιστον αυτό επικαλέστηκε. Ο Ρόι έμεινε πίσω, στο οικογενειακό κτήμα, στο απομονωμένο βασίλειό τους, ικανοποιημένος με μια ήσυχη ζωή, μοναχική, σχεδόν μοναστική, καθημερινή.

Μέχρι εκείνη τη στιγμή, 18 χρόνια μετά, που ο Καρλ αποφασίζει να γυρίσει. Με τη χαρισματική νέα του σύζυγο, την αρχιτέκτονα Σάνον στο πλευρό του κι ένα σωρό συναρπαστικά σχέδια, όνειρα,  να χτίσουν ένα ξενοδοχείο στο κτήμα και να πνιγούν στα πλούτη τόσο τα αδέρφια όσο και όλο το χωριό.

Εξάλλου ο Καρλ το έχει το χάρισμα, αυτό το «κοκαλάκι της νυχτερίδας» που λένε, να κερδίζει και να πείθει τους πάντες, να τον ερωτεύονται όλοι, έχει την δύναμη να οδηγήσει τον άλλον ακόμα και ως τον χαμό.

Όσοι έχουν συνηθίσει τον καταιγιστικό ρυθμό του Νέσμπο, στην αρχή θα εκπλαγούν. Αυτός ο Νέσμπο αποφασίζει να βάλει το μαχαιράκι καθέτως και να μην ακολουθήσει την συνηθισμένη του ασθματική, καταιγιστική οριζόντια διαδρομή. Τα ευρήματα, τα μυστικά και οι μεγάλες αλήθειες «κοιμούνται» στο παρελθόν και η αφήγηση τρέχει διπλά: σε ένα αποκαλυπτικό κι ανατρεπτικό, απρόσμενο χθες που κρατά τα κλειδιά και εξηγεί πολλά και σ’ ένα παρόν σκληρό που παρ’ ότι είναι, τελικά, αμυντικό, περιλαμβάνει νεκρούς, αναπόφευκτους φόνους, αυτοκινητιστικά ατυχήματα κι έναν αστυνόμο κληρονομικώ δικαίω (ήταν και ο πατέρας του που χάθηκε ξαφνικά) ο οποίος ωστόσο, μπροστά στο άστρο των Ρόλι και Καρλ Όπγκαρντ αποδεικνύεται ανίσχυρος και θαμπός.

Στο μεταξύ ο Νέσμπο και μέχρι να φτάσει στη δράση σε μυεί «στο βασίλειό τους», στην καθημερινότητά τους και σε ένα απίστευτο παρελθόν με διαρκείς ανατροπές (που προχωρούν αργά ωστόσο, άλλα πιστεύεις μέχρι τη μέση του βιβλίου και άλλα διαπιστώνεις στην συνέχεια), σου συστήνει τα δυο αδέλφια αξιολάτρευτα και εγκληματικά μέσα στη δική τους αποκλειστική αρετή και το ολοδικό τους κώδικα αξιών, αλλά και όλο το χωριό, το οποίο εξίσου πρωταγωνιστεί.

 

Jo Nesbo

 

Η πρώτη αντίδρασή μου, στις πρώτες 200 σελίδες ήταν «μα τι νομίζει ο Νέσμπο; Ότι είναι ο Ντοστογιέφσκι και γράφει τους αδελφούς Καραμάζοφ;» Αλλά στη συνέχεια ναι, είναι ο Νορβηγός Ντοστογιέφσκι- Νέσμπο και γράφει τους δικούς του Καραμάζοφ- Όπγκαρντ, ένας καινούργιος ώριμος μεγάλος συγγραφέας Νέσμπο που κάνει θαύματα, είτε περιγράφει εγκληματικές, είτε ερωτικές σκηνές.

Γι’ αυτό κι εσείς όταν πιάσετε στα χέρια σας «Το βασίλειο» ξεχάστε τη «Νυχερίδα», ξεχάστε τον «Κοκκινολαίμη» και τις «κατσαρίδες (ωστόσο κι εδώ ο Ρόι έχει μεγάλη αδυναμία στα πτηνά και όλους τους βλέπει ως πουλιά), τον «Χιονάνθρωπο», τον «Λυτρωτή» και τη «Νέμεσι» και θυμηθείτε τη ζωή του: από ποδοσφαιριστής που τραυματίστηκε στο πόδι, χρηματιστής, κατόπιν δημοσιογράφος και συνθέτης και τραγουδιστής σε ροκ συγκρότημα, και επιτρέψατέ του, όπως εκείνος μοναδικά ξέρει, συνεχώς να ρισκάρει, να προχωρά μέσα από διαρκείς μεγάλες αλλαγές, να μην επαναπαύεται ποτέ στις δάφνες του, επιτρέψατέ του να εξελιχθεί.

Διότι στο «Βασίλειο», σίγουρα, θα συναντήσετε αναγνωστικά έναν διαφορετικό Νέσμπο, πιο βαθύ και Φροϋδικό, να αποδεικνύει διαρκώς την άβυσσο της ανθρώπινης ψυχής. Να αποδεικνύει ότι αγαπάμε παραμορφωμένα το παραμορφωμένο, αγνοώντας ουσιαστικό το όλον του άλλου, να αγαπάμε και να πορευόμαστε με τον άλλον ή με τους άλλους όπως στον έρωτα, ερωτευόμενοι κάποιον για ό,τι δεν είναι και για εκείνα που δεν υπάρχουν.

Το μεγάλος κέρδος; Αυτή ειδικά τη φορά έχει τόσα πολλά να σας πει για την ανθρώπινη ψυχή. Και για τους δεσμούς, τους θεσμούς και τις σχέσεις: πατέρας και γιοί, αδέλφια, κουνιάδοι και νύφες, ζευγάρια, για τη σχέση των ανθρώπων με την οικογένεια και με τον νόμο, με τους άλλους, με το τι επιτρέπεται και τι δεν επιτρέπεται, δηλαδή με τον άγραφο νόμο, την ηθική, την αρετή.

Διότι εκεί επάνω στα ορεινά χωριά και στα χερσοχώραφα, να το ξέρετε, γραπτός και άγραφος νόμος, αρετή και ηθική είναι διαφορετικοί.

Διαβάστε τον για να τον απολαύσετε όπως του αξίζει, σα να τον διαβάζετε για πρώτη φορά. Μόνο κερδισμένοι θα βγείτε.

 

 

 

Δημοσιεύθηκε στον Φιλελεύθερο

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top