Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Η απώλεια και ο χρόνος
25/05/2022, 10:00 πμ

Η απώλεια και ο χρόνος

Γράφει η Κική Παπαδάτου // *

 

Ιφιγένεια Θεοδώρου «Το λίγο που τελειώνει», εκδ. Πατάκη 2021

 

Όλοι κάποια στιγμή ερχόμαστε αντιμέτωποι με την Απώλεια. Όχι αποκλειστικά και μόνο με τον θάνατο. Βιώνουμε πολλές διαφορετικές απώλειες, μικρές, μεγαλύτερες ή και τραγικές. Η ζωή μας είναι στιγματισμένη από αυτές. Αν δεν έχουμε το κουράγιο και την δύναμη να τις αντιμετωπίσουμε, τότε σαν την στρουθοκάμηλο κρύβουμε το κεφάλι μας στο χώμα και ζούμε την «χρυσή» μας καθημερινότητα. Την ώρα της απώλειας ερχόμαστε αντιμέτωποι με τον εαυτό μας, είναι η στιγμή της αναμέτρησης μαζί του, μια μάχη καθοριστική από την οποία θα βρεθούμε κερδισμένοι, είτε χαμένοι.

Κερδισμένοι μέσα στον λαβύρινθο της Απώλειας; Είναι δυνατόν; Ναι είναι! Όταν η απώλεια γίνεται αφορμή να μάθουμε τον εαυτό μας, να αναγνωρίσουμε τα λάθη και τα πάθη μας, τότε η κάθε απώλεια, πέρα από τον πόνο που μας δίνει, μας χαρίζει τη μεγάλη αλήθεια μας. Η αλήθεια δεν είναι εύκολη υπόθεση, σε καταρρακώνει ή μπορεί και να σε συντρίψει. Μα είναι αναγκαία αν θες να πεις ότι έζησες με συνείδηση, σε αγαστή σχέση με τον εαυτό σου αλλά και με τους άλλους.

Στο βιβλίο «Το λίγο που τελειώνει» εκδ. Πατάκη 2021, η αλήθεια είναι ο βασικός άξονας στον οποίο κινεί η Ιφιγένεια Θεοδώρου τις πρωταγωνίστριες της ιστορίας. Η αλήθεια που διέπει τη ζωή τους και ο χρόνος, αυτός ο απόλυτος κυρίαρχος της ζωής όλων μας.

Οι τρείς ηρωίδες με διαφορετικούς χαρακτήρες και διαφορετικές καταβολές, με κοινή συνισταμένη τη μακροχρόνια φιλία τους από τα μαθητικά θρανία ακόμα, καλούνται να συνδράμουν, στο μεγάλο πένθος της, την Δέσποινα που χάνει μετά από σύντομη αρρώστια την άντρα της.  Οι τρείς γυναίκες, έρχονται αντιμέτωπες με την απουσία του Μάνου, την απώλεια του συζύγου, του φίλου τους και μέσα στο κλειστό χώρο του εξοχικού σπιτιού στο Πήλιο, παρόλη την ζωντανή φύση που τους περιβάλλει, η πένθιμη ατμόσφαιρα αναδύει αντιθέσεις, για χρόνια εν υπνώσει και πυροδοτεί συγκρούσεις που αναπόφευκτα επηρεάζουν και  αλλάζουν τη δυναμική στις σχέσεις τους. Με ζωντανές σκηνές της καθημερινότητας τους, με πισωγυρίσματα (flash back) στο χρόνο και με δυνατούς μονολόγους ο αναγνώστης γίνεται κοινωνός της ζωής των τριών γυναικών. Τα παιδικά τους χρόνια, οι οικογενειακές σχέσεις τους, τα όνειρα οι φιλοδοξίες και οι έρωτές τους. Σιγά σιγά όμως κάτω από την πίεση του πρόσφατου θανάτου η σχέση των τριών φιληνάδων αποδομείται. Γιατί πολλές  φορές η ζωή που έχουμε φτιάξει και που παρουσιάζουμε προς τα έξω σαν μια όμορφη θεατρική παράσταση, είναι ένα σαθρό οικοδόμημα. Νομίζουμε ότι αυτό που ζούμε είναι αυτό για το οποίο είμαστε προορισμένοι, αυτό που αξίζουμε. Συντηρούμε με ακριβά ψυχικά αποθέματα αυτό το παραμύθι, επενδύουμε στα προσωπεία που φοράμε. Είναι όμως αυτή η αλήθεια μας; Αυτή είναι η ζωή που ονειρευτήκαμε, που θέλουμε πραγματικά; Ή μήπως παγιδευόμαστε σε συμβάσεις, ψευδαισθήσεις, αυταπάτες;

Με όλα αυτά τα τραγικά ερωτήματα αναμετρούνται οι ηρωίδες. Δεν είναι πλέον κοριτσάκια, ώστε απλά να διαγράψουν το παρελθόν και να  αρχίσουν από την αρχή χωρίς να κοιτούν πίσω. Τις κρατά σφιχτά το παρελθόν με υποχρεώσεις σε παιδιά, σε γονείς, σε συντρόφους, επαγγελματικές και οικονομικές ανάγκες. Κρύβουν μυστικά, ψέματα, ματαιώσεις, προδοσίες.

 

Ιφιγένεια Θεοδώρου

 

Η συγγραφέας, χτίζει λιθαράκι- λιθαράκι το οικοδόμημά της, με λιτό τρόπο, χωρίς επαναλήψεις, χωρίς να καταφεύγει σε συναισθηματικές υπερβολές, συνήθως υπαινικτικά, με διαλόγους μεστούς από πληροφορίες και υπονοούμενα. Μας οδηγεί με μαεστρία στους δρόμους της αφήγησής της και παρακολουθούμε τις τρεις γυναίκες να ακροβατούν, σε θεατρικό χρόνο, πάνω από το συναισθηματικό τους κενό, να ζουν επώδυνα το παρόν αναμασώντας το παρελθόν από το οποίο προσπαθούν να αντλήσουν τα τελευταία ψήγματα της ταλαιπωρημένης σχέσης τους.

Σταδιακά, η εξέλιξη κορυφώνεται σαν ψυχολογικό θρίλερ, όπου ο ρόλος θύτη και θύματος δύσκολα διακρίνεται, αφού όλοι μπορεί να είναι θύτες και θύματα ταυτόχρονα. Ένοχοι και αθώοι, απέναντι στον εαυτό τους και στους άλλους, ανάλογα με το πώς διαχειρίστηκαν τις καταστάσεις της ζωής τους. Η πλοκή ακολουθεί ένα μοτίβο αρχαίας τραγωδίας με μια κορύφωση που αποδίδεται αριστοτεχνικά μέσα σε λίγες μόνο γραμμές. Ο αναγνώστης ασυνείδητα ταυτισμένος ήδη με τους χαρακτήρες, συγκλονίζεται από το ανέλπιστο τέλος, λυτρώνεται.

Όσο για τον ευφάνταστο τίτλο «Το λίγο που τελειώνει», τι μπορεί να είναι αυτό «το λίγο»; Μπορεί να είναι η ζωή. Ναι, αν κοιτάξει κανείς πίσω του, πόσο λίγο του φαίνεται να έχει ζήσει! Αν δει μπροστά, αναλογίζεται το λίγο που έχει απομείνει. Ο χρόνος που τρέχει ισοδυναμεί με απώλεια. Ο χρόνος δυνάστης. Σίγουρα σ’ αυτόν αναφέρεται ο τίτλος. Μπορεί όμως στον απολογισμό που κάνει κάποιος, «το λίγο» να είναι κι αυτό που έχει πάρει ή αυτό που έχει δώσει. Το δούναι και λαβείν της πορείας μας. Οι μετρημένες γενναιοδωρίες και οι τσιγγούνικες παραχωρήσεις μας. Εντέλει, οι προσωπικές σχέσεις που καθορίζουν τις ζωές μας. Εκεί είναι η αλήθεια του βιβλίου. Οι άλλοι και ο πολύτιμος χρόνος που τους αφιερώνουμε. Εμείς και ο χρόνος που χάνουμε… Ο χρόνος.

Ένα σύντομο αλλά μεστό μυθιστόρημα, αφορμή για σκέψη και περισυλλογή.

 

 

* Η Κική Παπαδάτου γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Προγραμματισμό και Ανάλυση Η/Υ. Εργάστηκε στο αντικείμενο των σπουδών της για 34 χρόνια. Πρόσφατα κυκλοφόρησε βιβλίο με διηγήματά της από τις εκδόσεις ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ-Δ.ΒΙΤΣΟΣ, με τίτλο «Μικρές στιγμές… μικρές ζωές». Φανατική αναγνώστρια, λατρεύει τη Λογοτεχνία. Ασχολείται επίσης με ζωγραφική, decoupage, κόσμημα, πλέξιμο.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top