Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / “Ας μη το κρύβουμε/ διψάμε για ουρανό” [1]
16/02/2021, 9:10 μμ

“Ας μη το κρύβουμε/ διψάμε για ουρανό” [1]

Γράφει ο Βαγγέλης Κοκκάρης // *

 

Ingrid Chabbert «Τη μέρα που μεταμορφώθηκα σε πουλί», Μετάφραση: Μαρία Παπαγιάννη, Εικονογράφηση Guridi, εκδ. Πατάκης, 2017

 

Το Τη μέρα που μεταμορφώθηκα σε πουλί (εκδ. Πατάκης, 2017) αποτελεί ένα εικονογραφημένο βιβλίο σε κείμενο της Ingrid Chabbert (μεταφρασμένο από τη Μαρία Παπαγιάννη) και εικονογράφηση του Guridi, το οποίο περιστρέφεται γύρω από τις προσπάθειες ενός μαθητή (ο οποίος είναι και ο αφηγητής) να κατακτήσει την καρδιά της κοπέλας που κάθεται στο μπροστινό του θρανίο και δεν έχουν κοιταχτεί ποτέ. Η συγκεκριμένη κοπέλα είναι μανιώδης λάτρισσα των πουλιών και έτσι ο αφηγητής μας αποφασίζει προκειμένου να της τραβήξει την προσοχή να γίνει και ο ίδιος πουλί. Τι κάνει λοιπόν; ντύνεται πουλί! Μολονότι, όμως, αρχικά «αισθάνεται όμορφα στο κουστούμι» του, εντούτοις, σταδιακά αρχίζει να ασφυκτιά μέσα σε αυτό, μιας και αυτό τον εμποδίζει σε αρκετά πράγματα της καθημερινότητάς του (όπως π.χ. να παίζει ποδόσφαιρο). Εχούσης, λοιπόν, αυτής της κατάστασης ένα απόγευμα μετά από μια καταιγίδα που του διέλυσε σχεδόν τη στολή, συναντάει την κοπέλα που αγαπάει, κοιτάζονται για πρώτη φορά στα μάτια και η Φωτεινή (αυτό είναι το όνομα της κοπέλας) αφού του βγάζει τη στολή, τον παίρνει αγκαλιά, με αποτέλεσμα ο αφηγητής αν και παύει να είναι πουλί να πετάει για πρώτη φορά. The end.

Το παραπάνω έργο, αν και θα το κατέτασσε κανείς στην «παιδική λογοτεχνία», εντούτοις, ανοίγει τον δρόμο και στην πρόσληψή του σαν ένα πεζό ποίημα πάνω στον έρωτα, καθώς υπάρχει σε αυτό, τόσο πυκνότητα στη γλώσσα, όσο και φορτισμένες συμβολικά λέξεις, με αποτέλεσμα να ανοίγουν αρκετά επίπεδα αυτο-αναφορικότητας, αλλά και μη δηλωτικής χρήσης της γλώσσας. Αναλυτικότερα, παρατηρεί κανείς πως πέρα από το αφηγηματικό επίπεδο, χαρακτηριστική είναι η ύπαρξη λέξεων που έχουν φορτισμένο συμβολικό χαρακτήρα. Ενδεικτικά, θα μπορούσε να αναφέρει κανείς λέξεις όπως «κουστούμι» ή «πουλιά», λέξεις οι οποίες σε συνδυασμό με την πλοκή καθώς και με το πως χτίζεται η όλη ιστορία στήνουν ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο ο αφηγητής επιχειρεί να πάψει να είναι αυτό που είναι προκειμένου να κερδίσει την καρδιά της αγαπημένης του και να φτάσουμε στο happy end (από άλλο δρόμο, ωστόσο, από αυτόν που περίμενε). Ακόμη, αξίζει να σημειωθεί και πως σε επίπεδο σχημάτων λόγου υπάρχει αντίστοιχος πλούτος, μιας και παρατηρούνται μια σειρά από σχήματα λόγου, όπως π.χ. προσωποποιήσεις.

 

Ingrid Chabbert

 

Πέραν, ωστόσο, των παραπάνω τα οποία και περιορίζονται σε ένα πιο τεχνικό επίπεδο, αξίζει να μιλήσει κανείς και για αυτή καθαυτή την πλοκή μέσα από την οποία αναδεικνύεται ο έρωτας και οι προϋποθέσεις του. Τι σημαίνει, όμως, αυτό; Σημαίνει πως ενώ έχουμε έναν αφηγητή, ο οποίος  σε όλη την ιστορία είναι ντυμένος με μια στολή πουλιού στο τέλος κερδίζει την κοπέλα που αγαπάει ως ο εαυτός του, μιας και αυτή είναι που του βγάζει την στολή, η οποία μάλιστα αν και στην αρχή του άρεσε, εντούτοις, όσο περνούσε ο καιρός του δημιουργούσε πολλά προβλήματα στην καθημερινότητα και στις ασχολίες του μέχρις ότου την καταστρέψει η βροχή. Παρατηρεί, επομένως, κανείς πως υπάρχει ενδεχομένως μια σύνδεση του έρωτα και της ταυτότητας. Στην ουσία, δηλαδή, έχουμε το εξής σχήμα: αφηγητής  ̶ > αφηγητής-πουλί  ̶ > αφηγητής. Με άλλα λόγια, εντοπίζεται ένας αφηγητής ο οποίος προκειμένου να επιτύχει τον σκοπό του αλλάζει την εξωτερική του εμφάνιση, σταδιακά, όμως, μη μπορώντας να ικανοποιήσει ορισμένες (απόλυτα) προσωπικές του ανάγκες αρχίζει να δυσφορεί μέχρι να έρθει βροχή αρχικά και η Φωτεινή έπειτα και να του βγάλουν τη στολή, έτσι ώστε να καταλάβει πως μπορεί -αν και όχι πουλί- να πετάξει.

Τέλος, συμπεραίνει κανείς πως το έργο τη μέρα που μεταμορφώθηκα σε πουλί (ας δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη χρήση του όρου «μεταμορφώθηκα») αποτελεί ένα έργο το οποίο μιλάει τόσο για τον έρωτα, όσο και για το ποιοί πραγματικά είμαστε, την ίδια στιγμή που φλερτάρει με τον πεζό ποιητικό λόγο κάνοντάς μας να σκεφτούμε για άλλη μια φορά που εντέλει εντοπίζονται, αλλά και πόσο τελικώς υπαρκτά είναι τα όρια ανάμεσα σε είδη και κατηγορίες λογοτεχνικών έργων.

 

 

* Ο Βαγγέλης Κοκκάρης είναι μεταπτυχιακός φοιτητής της νεοελληνικής φιλολογίας στο τμήμα φιλολογίας του Α.Π.Θ. Ποιήματα και κείμενά του έχουν δημοσιευθεί ηλεκτρονικά σε Θράκα, Αδέσποτα, Bibliothèque, Μονόκλ, Χάρτη, Φρέαρ, Fractalart κ.α.

 

_______________

 

[1] Μίλτος Σαχτούρης, «Το ψωμί» στο Τα φάσματα ή η χαρά στον άλλο δρόμο, ιδιωτική έκδοση, 1958.

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top