Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Παιδαγωγικό το έργο της
15/06/2021, 11:55 μμ

Παιδαγωγικό το έργο της

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μπούρας // *

 

Αγαθή Δημητρούκα, «τα ηδονικά». 18 τραγούδια βασισμένα σε ερωτικά επιγράμματα, Εκδόσεις Πατάκης, Αθήνα 2021, σελ.64

 

Μέσα στον θόρυβο της τυπογραφιολαγνείας [δική μου η λέξη] και της άμετρης ηλεκτρονικής ασυδοσίας, η γεννημένη στο Μεσολόγγι Αγαθή Δημητρούκα επιμένει σεμνά και ταπεινά, αλλά προπάντων ποιοτικά, με πλήρη γνώση της ενιαίας και αδιαίρετης ελληνικής γλώσσας στην αξιοθαύμαστη διαχρονία της. Αντίθετα από πολλούς (και πολλές) αργυρωνήτους συγχρόνους της, αυτή επιμένει ελληνικά και παγκόσμια ταυτοχρόνως. Δεν μεμψιμοιρεί, δεν ολιγωρεί, δεν αντιγράφει, ορρωδεί όμως προ πάσης αδήλου, εκδήλου ή προδήλου κρυπτομνησίας. Τιμά το έργο των άλλων και τιμάει τον εαυτό της δηλώνοντας πως «εργάζεται ως στιχουργός, συγγραφέας και μεταφράστρια». Εκτός όμως από το να «είναι κληρονόμος του ποιητή Νίκου Γκάτσου και να επιμελείται εκδοτικά το έργο του» είναι η ίδια πρωτότυπος παραγωγός ενός πολιτισμού αρχέγονου που τείνει να εκλείψει στη λαίλαπα της τεχνολογικής υπεροψίας, αφού ακόμα και το Πανεπιστήμιο του Princeton έβγαλε τα αρχαία ελληνικά από την επίσημη διδακτέα ύλη του, κατηγορώντας αμέσως πλην σαφώς – συλλήβδην με τα λατινικά – πως εξέθρεψαν αποικιοκρατίες παντός είδους. Μα έλεος!!! Εκτός κι αν είναι ο έρωτας επεκτατικός, στα ποιήματα αυτής της προσεγμένης ανθολογίας, η προσεκτική ερευνήτρια αναδεικνύει ακριβώς το αντίθετο: τη δημοκρατικότητα της Πανδήμου Αφροδίτης, την ισότητα των ερωμένων ανεξαρτήτως χρώματος, φύλου, θρησκεύματος, γλώσσας και φυλής.

Είναι ο Έρωτας τυφλός. Κι η Δικαιοσύνη επίσης. Όμως ο Χρόνος έχει ένα δικό του άγραφο δίκαιο και επιμένει στο αυθεντικό, εκείνο που σε σώμα εδράζεται και το συναίσθημα θρέφει με την υγρασία της ψυχής που αρνείται να συμβιβαστεί με το διαζύγιό της από το Πνεύμα.

Αυτή η ολιστική αντιμετώπιση του ανθρώπου είναι προχριστιανική και προ-αποικιακή και ξένη σε κάθε ρατσισμό. Στο ερωτικό κρεβάτι ακυρώνονται όλοι οι ρατσισμοί, όταν η Αγάπη εμφιλοχωρεί και ηρεμούν τα πνεύματα σε ένα παιχνίδι που δεν ενέχει την Εξουσία και δεν μοιράζεται σε ρόλους άνισους.

Θεματολογία και αισθητική συμβαδίζουν σε αυτή την λογοτεχνική-φιλοσοφική απόπειρα να επαναδιευθετήσουμε τις ερωτικές μας πραγματώσεις έτσι ώστε να μην υλοποιούν σαδομαζοχιστικές ονειρώξεις, αλλά την αθώα εκείνη και φιλοπαίγμονα ερωτική διάθεση αρχαιοελληνικής κοπής, όπου όλα ήταν επιτρεπτά και η ελευθεριότητα επιτρεπτή σε κάποια πλαίσια κοινωνικώς αποδεκτά.

Μετά από την ποινικοποίηση της σαρκικής ηδονής, οι παντοειδείς απωθήσεις περιέπλεξαν τόσο πολύ τον μίτο της Αριάδνης που δεν οδηγεί πλέον έξω από τον λαβύρινθο του Συλλογικού Μυαλού μας.

Κακά τα ψέματα, ο λεγόμενος «Δυτικός» Πολιτισμός παρακμάζει, αποκόπηκε από τις ελληνορωμαϊκές του ρίζες και φθίνει τώρα αιχμαλωτισμένος στα δίχτυα μονοθεϊστικών προκαταλήψεων και δαιδαλωδών ενοχοποιήσεων. Ακόμα και η Ψυχανάλυση (η παραδοσιακή, τουλάχιστον) διαστρέφει την ερωτική επιθυμία και την μετατρέπει σε εμμονή.

Τα ζώα, ακόμα και τα έντομα συμμετέχουν στην ερωτική μυθολογία των αρχαίων, που γνώριζαν καλύτερα από κάθε άλλον πως χωρίς την Αρμονία της ένωσης με το Όλον δεν νοείται επιμέρους ευτυχία, μήτε καν πρόσκαιρος.

Η Αγαθή Δημητρούκα αξίζει λογοτεχνικό βραβείο μετάφρασης γιατί – ένεκα της τελειοθηρίας της – μεταφράζει τα αρχαία σπαράγματα (κάτι που θα ήταν αρκετό για έναν άλλον / μία άλλα), όμως εκείνη πηγαίνει πιο πέρα: μεταπλάθει το μετείκασμα των αναγνώσεών της σε πρωτογενή ερωτογόνο λεκτική περιοχή υψηλής δυναμικής και ευδιάκριτου μεγαλείου.

Στην απλότητα η μεγαλοσύνη.

 

Αγαθή Δημητρούκα

 

Αυτοί οι στίχοι παρέμειναν «αθάνατοι» γιατί: αφ’ ενός μεν εδράζονταν γερά στην αυθεντική ανθρώπινη εμπειρία, και αφ’ ετέρου γιατί χαρακτηρίζονταν από τεχνική επάρκεια και σοφή δομή, έχουν στέρεα δραματουργία και αποφεύγουν την απολύτως συγγνωστή αφέλεια με μυθοπλαστικά ευρήματα (όπως το κουνούπι-Ηρακλής-Ερμής-προξενητής)…

Παιδαγωγικό το έργο της: η Αγαθή Δημητρούκα διδάσκει εμμέσως ήθος και αμέσως γλώσσα. Πολλοί από τους σύγχρονους «φιλολόγους» (με πτυχία και περγαμηνές) ξέρουν λιγότερα από την μελετήτρια που αφιέρωσε τη ζωή της στη ρυθμολογία της ζωντανής ανθρώπινης λαλιάς. Ας μην υποτιμάμε την στιχουργία. Ποιητικογραφία χωρίς ρυθμό και μέλος, άμουσος φληναφηματολογία εστί. Όπως πήξαμε στους δοκησισόφους και πρέπει να αξιοποιήσουμε κάποια πονήματα ως χρηστικά εργαλεία και βιβλία αναφοράς προκειμένου να αποκαταστήσουμε την χαμένη μας αξιοπιστία ως γραφικοί αποικιοκράτες Ευρώπης, Βρετανίας, Αμερικής και άλλων πολιτιστικών κολοσσών.

Μεταπράτες δεν είμαστε όταν μεταφράζουμε τους αρχαίους ερωτικούς, γιατί είναι σάρκα μας, αίμα μας και κληρονομιά μας.

Μεταπράτες γινόμαστε κάθε που αναπαραγάγουμε δουλικά «ξένα» πρότυπα και αδόκιμες (συχνά ληγμένες) πρωτοπορίες και γελοίους πειραματισμούς.

Η Αγαθή Δημητρούκα ανήκει στον εσωτερικό, στενό κύκλο της Ελληνικής Διανόησης (που αριθμεί μέλη λιγότερα και από τα δάχτυλα των δύο χειρών). Οι άλλες και οι άλλοι υπακούουν στυγνά (και στεγνά) στις επιταγές ενός ιδιότυπου, τριτοκοσμικού στάρ-σύστεμ, που μόνον ανθυπομειδιάματα μπορεί να προκαλέσει στους γνωρίζοντες, στους κατέχοντας την Αρχαία Σοφία.

Μελετήστε προσεκτικά αυτά τα λεξοπαγήματα [ας μου συγχωρεθεί ο νεολογισμός – υποπίπτω συχνά σε αυτό το αμάρτημα εσχάτως]. Ειδικά οι νέοι. Ως αφετηρία εκκίνησης και αφορμή για να εξωθήσουμε τα όριά μας πέρα από τα εσκαμμένα (και τα εσκεμμένα, βεβαίως).

 

 

* O Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας , ποιητής, θεατρολόγος και κριτικός (www.konstantinosbouras.gr)

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top