Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Ένας κινηματογραφικός 5ος όροφος
29/06/2022, 12:33 πμ

Ένας κινηματογραφικός 5ος όροφος

Γράφει ο Απόστολος Θηβαίος //

 

Σημείωμα για το αστυνομικό μυθιστόρημα «Στον 5ο όροφο της Νομικής» του Χρήστου Μαρκογιαννάκη από τις εκδόσεις Μίνωας

 

Το ηλεκτρονικό λεξικό Merriam – Webster δίνει μια σύντομη αλλά συνάμα εξαιρετικά κατατοπιστική ερμηνεία του όρου whodunit. Η έμπνευσή του αποδίδεται στον Ντόναλντ Γκρόουν, αναφέρει η παραπομπή του λεξικού, έναν κριτικό της περιόδου που έπρεπε να εφεύρει τον πλέον κατάλληλο όρο για να περιγράψει τον χαρακτήρα μιας σπουδαίας επιτυχίας του καιρού εκείνου.  Η νουβέλα Half – Mast Murder, φάνταζε στα αλήθεια μια απολαυστική δημιουργία και ο Γκρόουν καλούταν να σχολιάσει ένα ολοκαίνουριο είδος αστυνομικού μυθιστορήματος. Πολλοί έσπευσαν να επισημάνουν την λανθασμένη ορθογραφία, ορισμένες παραλλαγές που εμφανίστηκαν κρίθηκαν πως δεν είχαν τίποτε να προσφέρουν έναντι του περιεκτικού εκείνου όρου που τόσο εύστοχα έδινε μια ατόφια περιγραφή του νέου, συναρπαστικού είδους περιπέτειας. Ο όρος παρέμεινε στην πρώτη γραμμή ως το 1939, όταν πια είχε μεταβληθεί σε μια πολυφορεμένη διατύπωση, έτοιμη να καταχωρηθεί στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. «Σε λίγο καιρό αυτή η πολυφορεμένη ορολογία θα πεταχτεί στον κάλαθο των αχρήστων» έγραφαν οι αρθρογράφοι της εποχής προβλέποντας πως ο καιρός θα ξεπεράσει αυτήν την έξοχη διατύπωση. Ωστόσο, όπως επισημαίνει το λεξικό οι προφητείες αποδείχτηκαν λανθασμένες και η ιστορία θέλει τον όρο whodunit να παραμένει μια ιδανική και πυκνή οριοθέτηση αυτού του είδους της αστυνομικής λογοτεχνίας. Τίποτε πιο συναρπαστικό θα προσθέσει αυτό το σημείωμα, από μια νουβέλα με αστυνομικό ενδιαφέρον που ρίχνει τα πέπλα της μονάχα στο τέλος, δείχνοντας τον ένοχο, όταν πια δεν υπάρχει άλλος δρόμος για ήρωες και εγκληματίες.

Όμως αρκετά με το περίφημο λεξικό και τις ορολογίες. Τα μυθιστορήματα whodunit δεν χρειάζονται καμία ιστορική αναδρομή. Εξακολουθούν και γράφονται από ξεχωριστούς και επιδέξιους συγγραφείς, ικανούς να γοητεύσουν με την αγωνία, τα παρατεταμένα ερωτήματα, τους πολύπλευρους χαρακτήρες, τους πιθανούς ενόχους που κυκλοφορούν γύρω από κάποιον άξιο λειτουργό του νόμου, έτοιμο να αποκαλύψει τις πιο σκοτεινές πτυχές μιας δολοφονίας.

 Σαν το καινούριο μυθιστόρημα του Χρήστου Μαρκογιαννάκη που για την ακρίβεια παραμένει αρκετά παλιό, δοσμένο σήμερα στην πιο ολοκληρωμένη και ώριμη εκδοχή του. Αυτήν που περιβάλλει με την εκλεκτή, εκδοτική του επιμέλεια ο Μίνωας, επαναφέροντας στο προσκήνιο έναν συγγραφέα με φανατικό κοινό, ικανό να διαμορφώσει μέσα από μεμονωμένες στιγμές και εν δυνάμει ενόχους την κατάλληλη ατμόσφαιρα για τα noir μυθιστορήματά του. Στον 5ο όροφο της Νομικής είναι ο τίτλος που κοσμεί το εξώφυλλο της έκδοσης του Μίνωα. Au 5e etage de la faculte de droit ήταν ο τίτλος που το 2018 συνόδευε την ίδια ιστορία, αυτήν που σήμερα επανέρχεται από έναν αξιοπρόσεκτο συγγραφέα, με σταθερή παρουσία στον χώρο του καλού, ελληνικού βιβλίου.  Συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας και δοκιμιακών βιβλίων για την αισθητική του εγκλήματος, εμπνευστής της έννοιας criminart και μέλος της Crime Writer’s Association ο δημιουργός με καταγωγή από την Κρήτη και με σπουδές στην Νομική και την Εγκληματολογία δικαιούται σήμερα να συγκαταλέγεται στις πιο αξιόλογες φωνές του είδους. Με ξεχωριστή μαεστρία και με αμείωτη την συγκίνηση που κρατά τον αναγνώστη δέσμιο της ιστορίας του ο Χρήστος Μαρκογιαννάκης που τα τελευταία χρόνια κατοικεί στην γαλλική πρωτεύουσα, όπως γράφει το λιτό βιογραφικό σημείωμα στον μέσα κόσμο του εξωφύλλου, υφαίνει την πλοκή ενός συναρπαστικού βιβλίου. Το 2018 στέκει ήδη αρκετά μακριά, όχι όμως και η ένταση, η αγωνία, οι σκοτεινές συναλλαγές που συνθέτουν έναν αληθινά ατμοσφαιρικό 5ο όροφο.

Ο Χ. Μαρκογιάννακης που είχε συστηθεί σε αυτό εδώ το σημείωμα με το έργο του 2021 Μυθιστόρημα με κλειδί επανέρχεται με μια δεξιοτεχνικά δοσμένη ιστορία. Μια ασυνήθιστη αφήγηση κακοδιαχείρισης και μυστικών, μια υπόθεση που εξελίσσεται στους ορόφους του Τομέα Εγκληματολογίας της Νομικής Σχολής και βρίσκει τα υλικά που απαιτούνται για να ειπωθεί μια ξεχωριστή ιστορία.

Προορισμός : Θάνατος, Δευτέρα, 16 Φεβρουαρίου, 23:12, Κτίριο Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών. Και το κεφάλαιο που συνιστά την εισαγωγή του ξεχωριστού μυθιστορήματος των εκδόσεων Μίνωα προσθέτει με μέτρο και οικονομία θαυμάσια, όσο σκοτάδι απαιτεί μια ιστορία για να λάμψει. Προσπαθούσε να ξαναβρεί την ισορροπία του για να μην σωριαστεί στο πάτωμα – ή ακόμη χειρότερα, πάνω στο πτώμα της καθηγήτριας -, όταν άκουσε δίπλα του έναν ήχο σαν τρίξιμο από σόλες παπουτσιών. Ήταν τόσο κοντά που αν και σχεδόν ανεπαίσθητος, έσπασε με τρόπο εκκωφαντικό την ησυχία του χώρου. Κάπως έτσι ο αναγνώστης αφού στρέψει το βλέμμα του προς τα πίσω, ξεχωρίζοντας έναν θόρυβο σαν αυτό που τόσο παραστατικά κάνει να ακουστεί ο Χρήστος Μαρκογιαννάκης , αφήνεται σε αυτήν την μικρογραφία που μπορεί και χωρά εντός της το αναπάντεχο μυστικό και την πολυπόθητη κάθαρση.

Υπεύθυνος για αυτήν την τελευταία ο αστυνόμος Μάρκου, ένας χαρισματικός λειτουργός του νόμου που καλείται να φωτίσει τις ύποπτες και υπόγειες συναλλαγές ανάμεσα στα σεβαστά μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας. Φίλοι και εχθροί, τραπεζικοί λογαριασμοί και ασυνήθιστες συμπεριφορές ρίχνουν την σκιά τους σε αυτήν την ιστορία. Όμως ο κόσμος διαθέτει μερικούς γενναίους, ικανούς να αντιστρέψουν την σκοτεινιά στα κόκαλα, αυτήν που πέφτει σαν ανατριχίλα στον ολοσκότεινο διάδρομο, εκεί που η καθηγήτρια Λαμπρινή Σιώμου και η σωρός του Άγγελου Κονδύλη φράζουν κάθε διέξοδο σε έναν φόνο που αφήνει πίσω του πενιχρά στοιχεία και λίγες πιθανότητες διαλεύκανσης. Όχι όμως για τον αστυνόμο που ακόμη και αν επενδύει στην θεωρητική προσέγγιση της επιστήμης του δεν παύει να δρα με το ένστικτο αφήνοντας τον εαυτό του να εμπιστευτεί περισσότερο την πράξη από τα κελεύσματα της θεωρίας, αυτής που λίγα κατορθώνει έξω από την μεθοδολογία όταν κανείς καλείται να αντιμετωπίσει δυο φόνους δίχως μάρτυρες, ή όταν κανείς καλείται να δικαιώσει τον αιφνίδιο θάνατο δυο προσώπων φαινομενικά ασύνδετων.

 

Χρήστος Μαρκογιαννάκης

 

Μα μόνο φαινομενικά, καθώς στα διαδοχικά στρώματα του χρόνου που κυλά αυτόνομα, σύμφωνα πάντα με τις απαιτήσεις της ιστορίας και τις εξηγήσεις που χρειάζεται ο αναγνώστης για να προχωρήσει τίποτε δεν δικαιώνεται από το τυχαίο. Όλοι οι δρόμοι μοιάζουν να ακολουθούν την σπειροειδή εξέλιξη της ιστορίας ώσπου να καταλήξει στο περίγραμμα ενός δολοφονημένου ανθρώπου στην καρδιά του εξωφύλλου της εκλεκτής έκδοσης που προτείνει ο Μίνωας, πιστός πάντα στην καλή, ελληνική λογοτεχνία, εκείνη που ξεχωρίζει μες στον συρμό, αποκαλύπτοντας διαρκώς ξεχωριστούς συγγραφείς με αξιοπρόσεκτο ταλέντο και λεπτά υφασμένες ιστορίες.

Οι καταστάσεις και τα πρόσωπα στο παρόν μυθιστόρημα είναι προϊόντα της μνημ…, ε… της φαντασίας μου. Αυτό ακριβώς γράφει στο σημείωμά του ο Χρήστος Μαρκογιαννάκης, δίνοντας όπως και το 2021 ένα κλειδί για αυτό το ξεχωριστό μυθιστόρημα που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας. Ο Χρήστος Μαρκογιαννάκης αναγνωρίζει στο έγκλημα την διαχρονικότητά του, αυτήν που θέτει το ανθρώπινο στοιχείο στην πρώτη γραμμή της ιστορίας του 5ου ορόφου έξω από κάθε τεχνολογική πρόοδο ή συνθήκη πολιτικής ορθότητας. Το ανθρώπινο κίνητρο, η ψυχολογία μιας ένοχης συνείδησης,  οι προκαταλήψεις και οι αμφιβολίες  δίνουν το γενικό πρόσταγμα σε αυτήν την ξεχωριστή ιστορία, την γεμάτη από ανθρώπους κράματα, μπολιασμένους με το μίσος και την προσωπική φιλοδοξία, αυτήν που κατευθύνει τις ζωές στην απελπισία και την σκοτεινιά. Αρκεί τότε όμως αυτή η λάμπα που ανάβει ο Χρήστος Μαρκογιαννάκης, φωτίζοντας την κόλαση και τον παράδεισο της ανθρώπινης ψυχής. Ετούτο το σημείωμα μιλά για το φως που αποκαλύπτεται βαθμιαία κάτω από στρώματα σκοτεινιάς και κάτι θέλει να μας πει, κάτι που μόνο ο Χρήστος Μαρκογιαννάκης μπορεί να αναδείξει δίνοντας σε ένα κλασσικό whodunit μυθιστόρημα την εξέλιξη αλλά και το τέλος που του αρμόζει.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top