Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Ως ουροβόρος όφις
28/10/2020, 9:54 πμ

Ως ουροβόρος όφις

Της Σοφίας Διονυσοπούλου //

 

Κώστας Γ. Παπαγεωργίου, “Σωσίβιο χώμα”, εκδόσεις Μελάνι 2020, σελ. 55.

 

Χωρισμένο σε τριάντα πίνακες, που επικοινωνούν μεταξύ τους μέσα από επαναλαμβανόμενα οπτικά και ακουστικά μοτίβα, το βιβλίο του Παπαγεωργίου αποτελεί εκτίναξη, καταβύθιση και ερπητική οριζόντια στάση μέσα στον χθόνιο εαυτό.

«Ουράνιες ράφτρες μετρούν των μοιρών το λιγόστεμα», με τις ραφές να πρωταγωνιστούν στον ουρανό και στα βλέφαρα, στην οπτική που διαρρηγνύεται, που ξηλώνεται  («η ραφή δεν ενώνει αλλά κόβει στα δυο του τοπίου τη θέα») και ενίοτε σπάζει με τη μορφή γυάλινου ουρανού ή γυάλινου περίγυρου: «Αίφνης ραγίζουν οι γυάλινες φλέβες του γαλάζιου» ή «Και η γυάλινη χωρίστρα του ήλιου απότομα έσπαγε κι έκοβε στα δυο την αμεριμνησία της ώρας».

Τοπία εσωτερικά-συμπαντικά, υπακούουν σε νόμους άνομους και άγραφους της όρασης και της ακοής, τοπία αρχέγονα ενός Ιερώνυμου Μπος με συνοδεία λουπαρισμένης φούγκας. Οπτικοποίηση του ήχου, «ρακένδυτη ευγλωττία της σιωπής», «κραυγή τεντωμένη κλωστή», «και πάλλονται οι χορδές σπλάχνων και οστών με περιδίνηση του χώματος», που λειτουργεί αντιστικτικά με την εικόνα.  

Στίξη μόνο στο τέλος της περιόδου, με τις παύσεις αόρατες αλλά παρούσες, υπαινικτικές και πολλαπλώς σημαίνουσες, να περιμένουν τον δεξιοτέχνη αναγνώστη να τις εκτελέσει. Αγκύλες σχεδόν σε κάθε ένα από τα τριάντα κομμάτια, μερικές φορές σε διπλή φανέρωση, εσωτερικές, πιο προσωπικές, που δαγκώνουν τη ροή και ταυτοχρόνως την αναγεννούν, αγκύλες σε εντεταλμένη υπηρεσία ουροβόρου όφι.

Αποδυνάμωση του ρήματος, κυριαρχία των ουσιαστικών που συνθέτουν τα πλεκτά ή κεντήματα της σύνθεσης «και ο Μάης κρεμασμένο ένα πλέξιμο τόσο περίτεχνα που το αίμα δεν στάζει ούτε βάφεται ο τόπος» ή « ενώ ζευγάρωμα φιδιών του οιδιπόδειου σύμπαντος έμβλημα σχηματίζεται νοερό ή προμήνυμα σιωπής πάνω σε δέρμα όπως χαράζεται κεντήματος η ανάποδη όψη με κόμπους τα κεφάλια των χρωμάτων να προεξέχουν ακατέργαστα».

Κόσμος του νερού, της φωτιάς και του αέρα, με τη γη παρούσα, όχι τόσο μέσα από τη φιλοσοφική διάστασή της, όπως συμβαίνει με τα υπόλοιπα στοιχεία, αλλά με τη διαμεσολάβηση της χλωρίδας,  των πουλιών και των φιδιών, ή της μυθικής συνένωσης των δύο τελευταίων, απαστράπτουσα όμως και αινιγματική στον τίτλο, έναν τίτλο μυητικό όπως αρμόζει σε κάθε τελετουργία.

Λέξεις που επανέρχονται σταθερά καλλωπίζοντας, μασκάροντας ή θολώνοντας το πρόσωπό τους σαν μικρόσχημες μελωδίες που άλλοτε τραγουδιούνται, άλλοτε παίζονται από πνευστά ή έγχορδα κι άλλοτε εκτοξεύονται από επαναληπτική καραμπίνα.

 

Κώστας Γ. Παπαγεωργίου

 

Ρυθμός αργόσυρτος μιας φούγκας σε αποδρομή όπως κι ο κόσμος, μελάνι που πλέει σε γυάλα με χρυσόψαρα κι απλώνει χρώματα «που υποδύονται γυμνές ανάγκες που επαιτούν με τα φτερά τους παραμάσχαλα χωρίς ντροπή μπροστά σε λάμα μαχαιριού με την αιχμή του ακόμα ηχώ τρεχούμενου ήχου». 

Τέλος, το 30, ως φιλοσοφικός αριθμός και σύμβολο της κοσμικής αρμονίας, δίνει τον τόνο της σύνθεσης χωρίζοντάς την σε μέρη και ορίζοντας το τέμπο. Διότι τα πάντα κινούνται προς όφελος μιας προσωπικής μυθολογίας. Εδέμ και κόλαση λειτουργούν ως συγκοινωνούντα δοχεία, η πλάση είναι ρευστή, η ανθρώπινη ψυχή και το σώμα ενώνονται με το κοσμικό και ο χρόνος πηγαινοέρχεται στο έλεος των ραφών. Κάπου εδώ, μέσα σε αυτόν τον εσωτερικό κήπο, η ποιητική του Παπαγεωργίου απογυμνώνεται προσφέροντας στον αναγνώστη ένα βιβλίο με την απαλότητα και τη σκληράδα του πλέον σωσίβιου και γήινου συμβόλου του αριθμού 30: του τριαντάφυλλου.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top