Με κατακλυσμιαία κύματα ιστορικών, κοινωνικών και πολιτικών μεταβολών
Γράφει ο Κωνσταντίνος Μπούρας // *
Πέτρος Τσερκέζης, «Σονάτα για βιολί και θρήνο», εκδόσεις Νίκας, Αθήνα 2022, σελ. 290
Πατρίδα μας είναι η γλώσσα που διαλέγουμε να εκφραστούμε ποιητικά.
Κάθε άνθρωπος διαλέγει τον πολιτισμό και την ιδεολογία που του ταιριάζει όσο κι αν η νοοτροπία δεν αλλάζει εύκολα.
Ο ελληνισμός είναι μια διάχυτη έννοια, πέρα από στενά χωροχρονικά πλαίσια.
Η περίφημη ελληνικότητα που αναζητήθηκε τόσο επίμονα από την λογοτεχνική γενιά τού 1930 αλλά την περιφρόνησαν οι κατοπινότερες ωφελιμιστικές, ηδονοθηρικές και αφθονολάτρισσες γενιές ατομοκεντρικών ομφαλοσκοπούμενων και αμφισβητιών τής παράδοσης… η ελληνικότητα προϋποθέτει Ελευθερία, Δικαιοσύνη, Ισονομία, Ισότητα, Αδελφοσύνη, Δημοκρατία, Ειρήνη, Ευδοκία, Ομόνοια, Αλληλεγγύη κι όλα τα καλά κι αγαθά που ποθεί η παραδείσια ανθρώπινη ψυχή.
Ο Πέτρος Τσερκέζης είναι ένας παγκόσμιος Έλληνας τής Βόρειας Ηπείρου που μοιράζεται τρεις τόπους διαμονής και δράσεως: Αλβανία, Ελλάδα, Κύπρος. Σπάνιος συνδυασμός, διακτινικός… Συμβολικώς φορτισμένος ώστε και μόνον αυτό το χωρικό στίγμα του αρκεί για τον πνευματικό καθορισμό τού έργου και τής προσφοράς του.
Στο ιδιαίτερα διδακτικό αυτό πόνημα που κατατάσσεται στο είδος «χρονικό-μαρτυρία», ενέχει φυσικά αυτοβιογραφικά στοιχεία, καλύπτει μία χρονική διάρκεια από το 1970 έως και σήμερα (2022), μπορούμε να ταξιδέψουμε σε ένα πανόραμα τής διαβαλκανικής Ιστορίας.
Η Χερσόνησος τού Αίμου ήταν από την Αρχαιότητα χωνευτήρι πολιτισμών και συνδυασμός γλωσσών. Αυτό εμπλούτισε τον κώδικα έκφρασης ακριβώς όπως τα μεγάλα ποτάμια θεριεύουν κι αναριεύουν ανάλογα με τα ρυάκια που εισβάλλουν εντός τους.
Ιδιόλεκτος λαγαρή, λόγος κρουστός, απτός σχεδόν, περιγραφική εκφραστικότητα ζωγραφικού τύπου.
Ο νεοκλασικισμός σμίγει με τον ρομαντισμό και δημιουργούν λαϊκές ζωγραφιές «νεκρών φύσεων» που συνεχίζουν τον έντεχνο μουσικό λόγο τής προφορικής παράδοσης. Αυτό το στοιχείο τού μέλους, τής προσωδίας είναι και η ειδοποιός διαφορά από έτερες, άμουσες, εγκεφαλικές, διανοητικές εξάρσεις δίχως θυμικές διεγέρσεις.
Η νοσταλγία μηδαμινή. Αυτό που συνέχει τον αφηγηματικό λόγο είναι το διαρκές «τώρα» που ζωπυρώνει, εμψυχώνει και διαπνέει την ιστορία.
Πέτρος Τσερκέζης
Διατρέχοντας αυτόν τον πυκνό λόγο σταματάμε σε θέμα και μότιβα όπως:
η εισαγόμενη πολιτιστική επανάσταση τού Μάο (σελ. 131 κ.ε.), ο έρωτας (σελ. 54) με τον αναπότρεπτο υπερχειλίζοντα λυρισμό του, η ποίηση (σελ. 108), η περίφημη φράση που λειτουργεί ως leit motiv «η πρόθεσή μου ήταν πάντα να βοηθήσω», η άλλη επίσης χαρακτηριστική φράση «Ανυπομονείς για μια θετική απάντηση» (σελ. 242), «δεν σκέφτηκα ποτέ να γίνω μέλος τού κόμματος. Ήθελα να ήμουν ελεύθερος» (σελ. 187), η εύστοχη παρομοίωση «Ήμουν άκεφος και κακομούτσουνος σαν φθινοπωριάτικη μέρα και σαν να ζητούσα αιτία για καβγά» (σελ. 93), η ιερή επίκληση τής σελίδας 87…
…και τόσες άλλες πρωτοτυπίες που καθιστούν ετούτο το καλογραμμένο πεζό ποίημα πόνημα εμβριθές και πολυδιάστατο, αφού το εγώ διαχέεται στο εμείς κι αφομοιώνεται πλήρως από τα κατακλυσμιαία κύματα των ιστορικών, κοινωνικών και πολιτικών μεταβολών.
Λογοτέχνημα άξιο για βραβείο / βραβεία, κρατικά και όχι μόνον.
* Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας (https://konstantinosbouras.gr)
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ένα νέο λογοτεχνικό «τοπίο»;
16/04/2024, 9:09 μμ -
Παρακείμενα: «Το παρήγορο συναίσθημα της εσωτερικής έκλαμψης»
16/04/2024, 9:08 μμ -
Η δύναμη του πεπρωμένου
16/04/2024, 9:06 μμ -
Παραμύθια από ζάχαρη, μέλι και ποίηση
16/04/2024, 9:05 μμ -
Ψυχολογικά περάσματα προς τη βιολογική ολοκλήρωση
16/04/2024, 9:00 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Δύο ιστορίες
Του Κωνσταντίνου Βορβή // ΟΙ ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΙ Το ταξίδι με τον Ηλεκτρικό διήρκησε ακριβώς μία ώρα. Βρισκόταν πια μακριά από τα προάστια και το κέντρο της πόλης, μακριά από τα φώτα και τους ήχους, μακριά από
Περισσότερα -
Ο ηττημένος χρόνος
Γράφει ο Απόστολος Θηβαίος // Αντώνης Ξυραφάς «Ο εφευρέτης», Μυθιστόρημα, Εκδ. Βακχικόν Το ενδιαφέρον με τον Αντώνη Ξυραφά, για τον αναγνώστη που βρίσκεται για πρώτη φορά εμπρός στην γραφή του δεν είναι άλλο από την αναλυτική του μνήμη.
Περισσότερα -
H «Παρέκκλιση Ονείρου» (Dream Variations) του Λάνγκστον Χιουζ
Απόδοση-Σχόλια: Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη // Ν’ ανοίξω τα χέρια μου διάπλατα Σε κάποιες γωνιές του ήλιου Να φέρνω γύρω και να χορεύω Μέχρι να τελειώσει η άσπρη μέρα. Κι ύστερα να ξεκουραστώ στη δροσιά του
Περισσότερα -
Ένας συγγραφέας, ένας ντετέκτιβ, μια νουάρ ιστορία
Γράφει ο Φίλιππος Φιλίππου // Αναστάσης Σιχλιμίρης “Μέσα στο κεφάλι μου” Εκδόσεις Μπαρτζουλιάνος , 2019, σελ. 192 Ο Αναστάσης Σιχλιμίρης (Αθήνα, 1968) αν και ολιγογράφος έχει ξεχωρίσει και συγκαταλέγεται ανάμεσα στους έλληνες συγγραφείς του νουάρ (προσοχή! Όχι του
Περισσότερα -
Πικρές υποκρισίες πίσω από τη μάσκα του κλόουν
Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη // Χάινριχ Μπελ, «Απόψεις ενός κλόουν». Μετάφραση: Δημήτρης Δημοκίδης. Επίμετρο: Αλεξάνδρα Ρασιδάκη. Εκδόσεις Πόλις. Αθήνα, 2021 Εκ πρώτης όψεως, διαβάζοντας το βιβλίο, παρατηρούμε μια πρόζα ομαλή, ρευστή και εξαιρετικά ευανάγνωστη, αν
Περισσότερα -
❤ 10 βιβλία που μιλούν για έρωτα
Ανθολόγηση – επιμέλεια: Ασημίνα Ξηρογιάννη // 1. Οι τέσσερις εποχές του έρωτα, Εκδόσεις Μεταίχμιο, Επιμέλεια: Eιρήνη Χριστοπούλου, Σελίδες: 128 Σελίδες ερωτικές, γραμμένες από την πένα μεγάλων δημιουργών, που αναδίδουν πάθος και ένταση. Γράμματα, κείμενα και στίχοι αποτυπώνουν σχέσεις δυνατές
Περισσότερα -
Ιστορικό μυθιστόρημα με χρονικό άλμα στο μέλλον
Γράφει ο Νίκος Πηγαδάς // * Κώστας Τζατζάνης «Οχτώβρης», εκδ. Δίαυλος Το μυθιστόρημα του Κώστα Τζατζάνη «Οχτώβρης», αποτελεί, ουσιαστικά, ένα επαναστατικό μανιφέστο. Ο συγγραφέας ξεκινάει από τη Γαλλική Επανάσταση (1789). Μνημονεύει πολλάκις την Οκτωβριανή Επανάσταση των Μπολσεβίκων (1917).
Περισσότερα
