Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Κραυγή μνήμης
19/12/2018, 9:50 πμ

Κραυγή μνήμης

Γράφει η Νάντια Τράτα // *

 

«Σινική Μελάνη» του Τηλέμαχου Κώτσια, Εκδ. Πατάκη

 

Μία γη στριμωγμένη, σαν ανεπιθύμητο παιδί, ανάμεσα σε μία χώρα που την έχασε και σε μία άλλη που δεν ξέρει τι να κάνει μαζί της.

Τρεις νέοι, που σαν άλλοι Δον Κιχώτες, τα βάζουν με τους ανεμόμυλους, θέτοντας έτσι τη ζωή τους σε μία τροχιά φόβου, πόνου, θανάτου.

Και γύρω, άλλοι ήρωες που έρχονται με τη σειρά τους και πλαισιώνουν τον τραγικό χορό, συνθέτοντας μία ιστορία στη βάση της αληθινή, στην ουσία της τρομακτική.

Ο συγγραφέας Τηλέμαχος Κώτσιας με χέρι σταθερό, βλέμμα ώριμο, μνήμη κοφτερή, αφηγείται μία ιστορία που ξαφνιάζει με τη βιαιότητα, τις απάνθρωπες συνθήκες, τα βασανιστήρια που τσακίζουν ψυχές και κόκκαλα μαζί.

Ένας κόσμος τόσο κοντά μας αλλά για χρόνια απομονωμένος και από τις δύο πλευρές, που υπομένει σιωπηλά την υποταγή σε ένα ολοκληρωτικό καθεστώς, μία ζωή γεμάτη φτώχεια, περιορισμούς, παρακολούθηση, ψέμα, καταδίκες, πόνο, απουσία κάθε σωτηρίας από έναν ατελείωτο κύκλο κατηγορίας-καταδίκης-τιμωρίας-εξαθλίωσης.

Αν και, όπως αναφέρει ο συγγραφέας, η ιστορία του βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, καταφέρνει εντούτοις να σταθεί ψύχραιμα, καταγράφοντας με κινηματογραφικό ρεαλισμό ένα έργο σκληρό που κάθε σελίδα του αγκυλώνει, πληγώνει σαν σκληρό συρματόπλεγμα. Εικόνες δύσκολες και επώδυνα συναισθήματα συνθέτουν ένα ισχυρό συγκινησιακό πλαίσιο.

Σε πρώτο πλάνο, η οδύσσεια ενός λαού που αγωνίζεται να επιβιώσει σε μία αφιλόξενη χώρα, ένα καθεστώς ολοκληρωτισμού που καταργεί κάθε αξία, κάθε ικμάδα ανθρωπιάς, εικόνες δυνατές, σκληρές, σαν ταινία του ιταλικού νεορεαλισμού. Ο συγγραφέας φωτίζει τις σκέψεις, τις αγωνίες και τα αισθήματα των ηρώων του ενώ, ταυτόχρονα, δίνει έμφαση στα κοινωνικά προβλήματα, τις συνθήκες κατατρεγμού, το ισχυρό δίκτυο τρομοκρατίας και καταδοτών που παραμονεύουν σε κάθε βήμα να τσακίσουν κάθε πραγματικό ή μη στασιασμό.

Την ίδια στιγμή, καταγράφει σχεδόν με τρόπο documentaire ένα περιβάλλον φρίκης, από τα σκοτεινά, υγρά κελιά της φυλακής, στα καταναγκαστικά έργα του Σπατς, έναν τόπο δηλητήριο, εκεί όπου «ο ήλιος ανατέλλει μία φορά το χρόνο». Το μελάνι από την πένα του συγγραφέα, αυτό το ίδιο μελάνι που προδίνει τους έφηβους-ήρωες του βιβλίου, αυτή τη φορά γίνεται μέσο μαρτυρίας για να αφηγηθεί μία ιστορία όπου όλα, το περιβάλλον, οι ταλαιπωρημένοι ήρωές του, οι συνθήκες εγκλεισμού και βασανιστηρίων, κάνουν τον αναγνώστη να νιώθει πως βρίσκεται εκεί, συμμετέχει με οδύνη στα τεκταινόμενα, πίκρα και σπαραγμός συνοδεύουν κάθε λέξη, κάθε φράση, κάθε παράγραφο.

 

Τηλέμαχος Κωτσιάς

 

Ο συγγραφέας όμως πιστεύει στον άνθρωπο, ιδιαίτερα αυτούς που ενώ η ζωή προχωρά αφήνοντας πίσω της το παρελθόν, κάποιοι στέκουν μόνοι και έρημοι σε ένα κόσμο που αλλάζει χωρίς αυτούς, δίνοντάς τους το δώρο μιας ελπίδας που δε σβήνει ποτέ, οι πιο τολμηροί, οι πιο τυχεροί (;) θα ανταμειφθούν με ένα ταξίδι στη γη της επαγγελίας (;), ένα ταξίδι προς τα πίσω, εκεί από όπου ξεκίνησαν όλα. Η Ιθάκη, ίσως, τελικά υπάρχει, το ταξίδι φτάνει σε πιο ήρεμα νερά, η ζωή νικά, αν και όχι για όλους τους ήρωες, άλλωστε αυτή είναι η πραγματικότητα, και κάποιοι καταφέρνουν να ξεφύγουν από τη Σκύλλα και τη Χάρυβδη, το Κόμμα και την Ασφάλεια. Σε ένα βιβλίο φτιαγμένο από αδρές πινελιές, λεπτομέρειες, στιγμές, κορμιά και βλέμματα, ο συγγραφέας μιλά για ανθρώπους ενωμένους με μία κοινή γλώσσα και κοινή συνείδηση παρελθόντος που προσπαθούν να επιβιώσουν κάτω από το κυρίαρχο κακό. Ένα βαθιά κοινωνικό έργο, μία κραυγή-μνήμης, ένα μήνυμα ελπίδας που αχνοφέγγει, η ανατολή ενός αισιόδοξου μέλλοντος που έρχεται δειλά-δειλά. Μόνο κυρίαρχο, η λαχτάρα για ζωή, η επιθυμία να βάλουμε ξανά τη ζωή μας σε λειτουργία, με κάθε κόστος.

 

 

 

* Νάντια Τράτα www.nadiatrata.blogspot.gr

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top