Fractal

Βουτιά στην άβυσσο

Από τον Άγγελο Πετρουλάκη //

 

Θανάσης Χειμωνάς: «Ραμόν», Εκδόσεις Πατάκη

 

Είκοσι και κάτι χρόνια μετά, το «Ραμόν» του Θανάση Χειμώνα, επανέρχεται, αυτήν τη φορά από τις εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ. Πρωτοκυκλοφόρησε το 1998 (εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ), αλλά αν ο συγγραφέας μετέτρεπε τις δραχμές σε ευρώ, θα ήταν σαν να γράφτηκε σήμερα, για να περιγράψει, με ύφος Χειμωνά, την κοινωνία μας τώρα, με όλα όσα τη χαρακτηρίζουν.

Νουβέλα με αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, το οποίο λειτουργεί ως σκηνοθέτης τόσο του εαυτού του, όσων και των άλλων.

Ο Χειμωνάς μπαίνει από την πίσω πόρτα στη ζωή τού πρωταγωνιστή του, τραβά την κουρτίνα και αποκαλύπτει έναν κόσμο κυριαρχημένο από την πλήξη, τις ανασφάλειες, τα αδιέξοδα, αποφεύγοντας τις δραματοποιήσεις. Ο νέος που θα φύγει από το σπίτι του για ν’ αναπνέει πιο ελεύθερα, αλλά που αλώνεται ολοένα και περισσότερο από μια αναποφασιστικότητα. Έντονη η παρουσία τής λεπτής ειρωνείας σε όλη την εξέλιξη της αφήγησης, η οποία γίνεται το εργαλείο για την περιγραφή τής πραγματικότητας μέσα στην οποία κινείται το σύμπαν τού πρωταγωνιστή.

Το κεντρικό πρόσωπο, έχοντας χάσει κάθε ενδιαφέρον για τη ζωή, πριν καν τη γνωρίσει, αναρωτιέται:

«Πώς είναι να περνά κανείς υπέροχα; Δεν το ήξερα. Τίποτα δεν ήξερα. ‘‘Να δεις πώς ζουν οι άνθρωποι. Τι είναι οι άνθρωποι’’. Τι είναι οι άνθρωποι; Σίγουρα ούτε αυτό το ήξερα. Πού να το ξέρω; Ίσως είναι κάτι σαν τη Νατάσα. Μπαίνουν στη ζωή σου ξαφνικά, μ’ ένα τηλεφώνημα για μια βραδινή προβολή στο Έμπασσυ. Έπειτα χάνονται. Έπειτα ξαναέρχονται με κόκκινα μίνι, κοκαλάκια από ταρταρούγα στα μαλλιά. Έπειτα ξαναχάνονται. Έρχονται άλλοι. Φεύγουν κι εκείνοι. Περνάει ο καιρός. Πώς θα είναι έπειτα από πέντε χρόνια; Τέσσερα; Τρία; Δέκα;»

Πλήξη, αδιαφορία, αδιέξοδα. «Ένιωθα το μυαλό μου έναν πολτό και μια αδυναμία να συγκεντρωθώ σ’ οτιδήποτε απαιτούσε πνευματικό κόπο», ομολογεί ο Γιάννης, που στο τέλος τού βιβλίου θα αυτοβαφτιστεί «Ραμόν»…

Στον δρόμο του, πλην της Νατάσας, που είναι πιστή φίλη από το σχολείο, ένα «ακριβό σχολείο», στο οποίο «οι μέτριοι μαθητές δεν είχαν πέραση», εκτός αν είχαν να πουλήσουν «μια φοβερή μαγκιά, ή κανένα τρανταχτό επίθετο», που αυτός δεν είχε, θα βρεθούν και άλλοι: Ο Ιάσονας, με τον οποίο έγιναν αχώριστοι και μαζί του μπορούσε να περνά «τις ατέλειωτες απογευματινές και βραδινές ώρες, χωρίς άγχος», και η Ζίνα «μια χοντρή καλλονή», για την οποία νιώθει μια αρρωστημένη ερωτική έλξη, ομολογώντας πως τον είχε «τραβήξει στην άβυσσό της».

Όμως άβυσσο νιώθει όλον τον κόσμο γύρω του, ένα σύνολο ανθρώπων που αγωνίζονται για το δήθεν της προσωπικότητάς τους, ανούσιων σχέσεων και εφήμερων επιδείξεων. Είναι ο κόσμος μας.

Ως κραυγή απόγνωσης ζητά από τη Ζίνα να τον… παντρευτεί, κάτι που θα ήθελε να συμβεί με τη Νατάσα, που όμως δεν είναι «έτοιμη» για τίποτα, αφού εκείνο που τη βασανίζει είναι η καριέρα, κάτι που δεν το ομολογεί, αλλά το αναζητά ως απόλυτη επιβεβαίωση. Παρά ταύτα, η Νατάσα, είναι αυτή που θα του εξομολογηθεί: «Φοβάμαι… χωρίς εσένα φοβάμαι – χάνομαι».

 

Θανάσης Χειμωνάς

 

Ο νέος που παραδέρνει σ’ ένα κοινωνικό χάος, που είμαι ερωτευμένος με τη Νατάσα, αλλά παντρεύεται τη Ζίνα, ενώ παραδίδεται αμαχητί στις σεξουαλικές επιθυμίες τής Ρένας, της καλύτερης φίλης τής Νατάσας, η οποία βέβαια του εξομολογείται:

«Μην θαρρείς πως πηδιέμαι με τον έναν και τον άλλο. Αλλά τα έχω με έναν παντρεμένο…

[…]

»Ένα θέλω να σε παρακαλέσω: Η Νατάσα δεν πρέπει ποτέ να μάθει αυτό που έγινε με σένα και με μένα απόψε. Σε λατρεύει. Κι εγώ τη λατρεύω. Είναι η μόνη φίλη που έχω…

[…]

»Η Νατάσα είναι γεννημένη ηθοποιός…

[…]

»Εγώ είμαι ατάλαντη και μωροφιλόδοξη. Μάλλον ήμουν, γιατί τώρα δεν είμαι πια τίποτα. Μια πουτάνα είμαι που τη συντηρεί ο παντρεμένος της γκόμενος…»

Ο νεαρός, που όσο κι αν ψάχνει δεν εντοπίζει τον εαυτό του, σαν φάντασμα προχωρά ανάμεσα σ’ ολόκληρο το κοινωνικό φάσμα, αναζητώντας τη Νατάσα, την Ιθάκη του. Μια αναζήτηση και μια φυγή τελικά. Ίσως για έναν άλλον εαυτό. Ίσως… Άλλωστε, λίγο πριν εγκαταλείψει τη χώρα του, θέλει να εγκαταλείψει και το παρελθόν του. Γι’ αυτό και όταν θα τον ρωτήσει μια νέα κοπέλα, πώς τον λένε, θα της φωνάξει «Ραμόν…»

 

Λάρισα, 26/10/2019

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top