Προσωρινή αιωνιότητα
Γράφει ο Βασίλης Πανδής //
Μαρκ Στραντ «Προσωρινή αιωνιότητα», Μετάφραση: Ασημίνα Ξηρογιάννη, εκδ. Βακχικόν, σελ. 114
Την ποίηση του Μαρκ Στραντ την πρωτοανακάλυψα σε ορισμένα παλαιότερα τεύχη του περιοδικού Poetry, πριν από περίπου τρία χρόνια, και θυμάμαι πάντα την πρώτη ευχάριστη έκπληξη και την αναγνωστική τέρψη, που με οδήγησαν στη βαθιά εκτίμηση για το έργο του πολυβραβευμένου ποιητή, πεζογράφου, μεταφραστή, ανθολόγου και ακαδημαϊκού, ο οποίος έφυγε από τη ζωή το 2014.
Η αναζήτηση του εαυτού στο πλαίσιο του κερματισμένου σύγχρονου κόσμου, η ατομικότητα και η άπωση, η αντίθεση ή και η αντίστιξή της προς τα κοινωνικά σύνολα και την κοινή ανθρώπινη συνθήκη και μοίρα, η αναζήτηση της ολότητας του φαινομένου της ζωής, η διερεύνηση της παρουσίας και της απουσίας, του θεατού και του αθέατου, του δεδηλωμένου και του αδήλου, του παραδεδεγμένου και του απαράδεκτου, του εφήμερου και του διαχρονικού, αποτελούν βασικούς άξονες αυτής της προερχόμενης από μιαν υπαρξιακή ρίζα ποίησης:
«είναι η πτώση των στιγμών σε στιγμές,
η ταφή του ύπνου, η κάθοδος του χειμώνα, το αρνητικό της νύχτας.»
(«Χιονόπτωση», σελ. 15)
«Φρουρέ του θανάτου μου,
διατήρησε την απουσία μου. Είμαι ζωντανός.»
(«Ο φρουρός», σελ. 16)
Ως προς το ζήτημα της έκφρασης, ο Στραντ διατήρησε ένα ύφος λιτό (μα ενέχον έναν βαθύτατο στοχασμό επάνω στη γλώσσα) και παιγνιώδες (το οποίο δεν έχανε ακόμα και όταν αντίκριζε την πίκρα), αναπτύσσοντας ένα προσωπικό ιδίωμα ανατρεπτικών μεταφορών και συμβόλων, καθώς και έναν λόγο αφηγηματικό και δραματικό, παραστατικό θα λέγαμε, με τη μαεστρία της εικονοποιίας του και της ζηλευτά έξυπνης στη σύλληψη και στην ανάπτυξή της συνειρμικής ροής του λόγου του – γνωρίσματα όλα τούτα διαχρονικά της μεγάλης ποίησης:
«Άνοιξε το βιβλίο της νύχτας στη σελίδα
όπου το φεγγάρι, πάντα το φεγγάρι, εμφανίζεται»
(«Φεγγάρι», σελ. 49)
«Ο βράχος είναι απόλαυση
και ανοίγει
κι εμείς μπαίνουμε μέσα
όπως μπαίνουμε στον εαυτό μας
κάθε βράδυ.»
(«Επτά ποιήματα», σελ. 66)
Mark Strand
Έτσι, ιδιαίτερη εντύπωση μού είχε προκαλέσει το γεγονός πως η σπουδαία αυτή ποίηση (παρά την -ιδίως κατά την δεκαετία του 2010- ενασχόληση δοκίμων ποιητών-μεταφραστών, όπως λόγου χάρη η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, ο Ντίνος Σιώτης, ο Γιώργος Χουλιάρας, ο Χάρης Βλαβιανός, η Ασημίνα Ξηρογιάννη, η Σοφία Γιοβάνογλου) δεν είχε παρουσιαστεί στο ελληνικό κοινό σε μιαν αυτόνομη έκδοση. Τούτο όμως έμελλε να αλλάξει τον Μάιο του 2019 με την έκδοση «Προσωρινή αιωνιότητα», σε επιλογή, μετάφραση και επίμετρο της Ασημίνας Ξηρογιάννη, και πρόλογο του Αναστάση Βιστωνίτη.
Η ιδιαίτερη φροντίδα της Ασημίνας Ξηρογιάννη, όπως βέβαια και η αγάπη της στο έργο του Στραντ, αντανακλάται γλαφυρά στον περιεκτικό τόμο της «Προσωρινής αιωνιότητας», η οποία αποτελεί την καλύτερη εισαγωγή στην ποίηση του Στραντ για τον ελληνόφωνο αναγνώστη. Αξιέπαινη, λοιπόν, η προσπάθεια τόσο της μεταφράστριας, όσο και των εκδόσεων Βακχικόν.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ένα νέο λογοτεχνικό «τοπίο»;
16/04/2024, 9:09 μμ -
Παρακείμενα: «Το παρήγορο συναίσθημα της εσωτερικής έκλαμψης»
16/04/2024, 9:08 μμ -
Η δύναμη του πεπρωμένου
16/04/2024, 9:06 μμ -
Παραμύθια από ζάχαρη, μέλι και ποίηση
16/04/2024, 9:05 μμ -
Ψυχολογικά περάσματα προς τη βιολογική ολοκλήρωση
16/04/2024, 9:00 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
15 Ιουλίου – Αντόν Tσέχωφ
Eπιμέλεια: Δήμητρα Ντζαδήμα // Ο Αντόν Tσέχωφ που έφυγε σαν σήμερα το 1904, ήταν Ρώσος γιατρός, δραματουργός και συγγραφέας, ο οποίος θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς διηγημάτων στην ιστορία. Θεωρείται από τις πιο σημαντικές μορφές της παγκόσμιας δραματουργίας και άσκησε
Περισσότερα -
Ποίηση: «Τι οσμή έχει η θλίψη;»
Της Αρετής Μαυροπούλου // Τι οσμή έχει άραγε η θλίψη που κατάβαθα με άγγιξε. Μήπως έχει την οσμή του κεριού που λιώνει αργά και ταπεινά; Μήπως μυρίζει θυμίαμα που διαχέεται εντός μου και με γλυκονανουρίζει; Μπορεί να
Περισσότερα -
Συλλέκτες βιβλίων: Μια παράξενη παγκόσμια φυλή
Γράφει ο Δημήτρης Καρύδας // «Η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στα βιβλία που μου άρεσαν, τα βιβλία που νόμιζα πως θα μου άρεσαν, τα βιβλία που έλπιζα πως θα μου άρεσαν και τα βιβλία που δεν μου άρεσαν τώρα αλλά
Περισσότερα -
Διήγημα: “Madonna”
Της Αγγελικής Ευσταθίου // * Madonna Μοσχούλα ήταν το βαφτιστικό της της μάνας μου. Μα όλοι την ξέραν σαν Madonna. Λίγο το ψώνιο της με το τραγούδι, λίγο εκείνη η ελιά στο πάνω χείλος, λίγο τα τσακίρικά
Περισσότερα -
Ποίημα: “Φάντασμα”
Της Ασημίνας Ξηρογιάννη // Φάντασμα «Αόρατοι εχθροί, το νιώθεις, σε περικυκλώνουν. Όμως δεν είν’ αόρατοι. Δίπλα σου τριγυρίζουν. Ανηλεώς την ψυχή σου βασανίζουν. «Φίδι» αν τον πω, θα ‘ναι σωστό. Ναι, το «φίδι» αυτό πήρε τη ζωή
Περισσότερα -
Διήγημα: “Ίσως για όλους μας να έρχεται πάντα η άνοιξη…”
Του Νίκου Τσούλια // * [Πρόκειται για μια παιδική ιστορία. Αφορμή της γραφής της ήταν ένα παλιό εμπνευσμένο χρονογράφημα του Παύλου Παλαιολόγου στην εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ», όπου εξέφραζε το «παράπονό» του γιατί οι άνθρωποι δεν έχουν, όπως η φύση,
Περισσότερα -
Νάσος Βακάλης: Δείπνο για λίγους
Συνέντευξη στην Τέσυ Μπάιλα // Η νέα του δουλειά, η ταινία «Dinner for few» συμμετέχει σε Διεθνή Φεστιβάλ ανά τον κόσμο. Ήδη έχει τιμηθεί με το Βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας ταινίας μικρού μήκους στην Κύπρο, Βραβείο καλύτερης μουσικής στο Φεστιβάλ
Περισσότερα
