Fractal

Τρεις ιστορίες γύρω από ένα κεντρικό ερώτημα

Γράφει ο Άγγελος Χαριάτης //

 

Γιώργος Σταφυλάς «Ποιος σκότωσε τον Τζων Λένον», εκδόσεις Όστρια

 

Ο Γιώργος Σταφυλάς, στο βιβλίο του Ποιος σκότωσε τον Τζων Λένον (εκδόσεις Όστρια), μας παρουσιάζει τις καινούριες περιπέτειες του μυθιστορηματικού του ήρωα, του αστυνόμου Λάμπρου, και του συναδέλφου του υπαστυνόμου Δρακάτου, που είναι και πιστός του σύντροφος στους δρόμους της τάξης και του νόμου.

Το κείμενο χωρίζεται σε τρία μέρη. Κάλλιστα θα μπορούσαν να σταθούν ως αυτόνομες ιστορίες στα όρια της νουβέλας και ενδεχομένως της μεγαλύτερης φόρμας, αν δεν δένονταν με το ερώτημα: «Ποιος σκότωσε τον Τζον Λένον».

Οι επιμέρους τίτλοι είναι: Το σπίτι, Η κόκκινη γραμμή και Το κέντρο των ψευδαισθήσεων.

Τα κείμενα ασφαλώς ανήκουν στην crime fiction θεματολογία. Ο συγγραφέας έχει δανειστεί σχήματα από τo hard boiled και λιγότερο από το noir. Ο κεντρικός ήρωας, ο αστυνόμος Λάμπρου, είναι ένας χαρακτήρας τον οποίο συναντάμε σε αστυνομικές ιστορίες των δασκάλων του είδους (ενδεικτικά Dashiell Hammett, Raymond Chandler) προσαρμοσμένος στην ελληνική πραγματικότητα. Αν και απρόβλεπτος στις αντιδράσεις του και εμμονικός σε αρκετές των περιπτώσεων, καταλήγει να γίνεται συμπαθής, και αυτό είναι το σημαντικό. Είναι ένας αντιήρωας και αυτό είναι καθ’ όλα νόμιμο και επιθυμητό στην αστυνομική ―και όχι μόνο― λογοτεχνία. Νευρικός, απρόβλεπτος, παραβατικός. Σαν αντίβαρο λειτουργεί το έτερον ―επαγγελματικό― ήμισυ. Ο υπαστυνόμος Δρακάτος είναι προβλεπόμενος, ήρεμος, ενωτικός, όπου κρίνεται απαραίτητο.

Η γραφή του Γιώργου Σταφυλά είναι άμεση, απλή, στακάτη, εστιάζει στη δράση, αλλά και στον εσωτερικό κόσμο, αν και κάπως επιδερμικά, όταν χρειάζεται. Διάλογοι αρκούντως ικανοποιητικοί, σύμφωνα με τον χαρακτήρα των ηρώων, περιγραφές που δεν έχουν σκοπό να κουράσουν. Η αφηγηματική ροή θα μπορούσε κάλλιστα να χαρακτηριστεί κινηματογραφική.

Στην ιστορία Το σπίτι, ο αστυνόμος Λάμπρου καλείται να εξιχνιάσει τη δολοφονία μιας φοιτήτριας. Ο συγγραφέας, πλέκοντας τον μύθο, καταφέρνει να δημιουργήσει την απαραίτητη ατμόσφαιρα που προκαλεί τον αναγνώστη να συνεχίσει το ταξίδι. Από την εποχή των Ναϊτών στη σύγχρονη Ελλάδα, στο Γραμματικό, μέσα σ’ ένα κλίμα φόβου, εντός ενός ασφυκτικού μεταφυσικού πλαισίου.

Η κόκκινη γραμμή εγκιβωτίζει όλα τα προβλήματα που έχει φέρει η πολυπολιτισμικότητα και η παγκοσμιοποίηση ―εκεί εστιάζει κυρίως ο συγγραφέας― και ασφαλώς σε κάποια πλεονεκτήματα αυτών των αλλαγών. Η θέση-πεποίθηση-άποψη του αστυνόμου Λάμπρου είναι σταθερή και πάνω σ’ αυτή βασίζεται εν πολλοίς η ιστορία. Ενδεχομένως κάποιοι να διαφωνήσουν, αλλά η μυθοπλασία δεν είναι η καταγραφή της αλήθειας ―της όποιας αλήθειας― ή της πραγματικότητας. Είναι κάτι διαφορετικό. Είναι προϊόν φαντασίας με έστω ψιχία ή ψήγματα πραγματικότητας, δουλεμένα με τέτοιο τρόπο ώστε να αφομοιώνονται μέσα στη λογοτεχνική φόρμα.

 

Γιώργος Σταφυλάς

 

Το Κέντρο των ψευδαισθήσεων αναφέρεται στον σκληρό κόσμο των τρανσέξουαλ (θα προτιμήσω τον όρο διεμφυλικός). Ο αστυνόμος Λάμπρου αναλαμβάνει δράση. Μέσα από τη δράση φανερώνεται μια διαφορετική έκφανση του χαρακτήρα του σκληρού Λάμπρου με αδύναμες στιγμές, στιγμές παραδοχής του λάθους, διάθεση για αυτοκριτική. Εξαιρετικό εύρημα το ψυχολογικό δίπολο των αδελφών, το οποίο δίνει μια έξτρα δυναμική.

Μεταφέρω ένα μέρος από το οπισθόφυλλο:

Ναοί του τρόμου, χαμένα βιβλία, τρομοκράτες, αναρχικοί, παρανοϊκοί δολοφόνοι. Τρεις ιστορίες γύρω από ένα κεντρικό ερώτημα. Ποιος σκότωσε τον Τζων Λένον: Εκεί που ο Χ.Φ. Λάβκραφτ συναντάει τον Μίκη Σπηλαίην και το pulp fiction την ψυχεδέλεια.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top