«Η αρχαία Μούσα στη σύγχρονη Χιλή»: ποιήματα των C. Joannon και J. C. Romerο
Μετάφραση- επιμέλεια: Βιβή Λάζου //
Γεννήθηκαν και οι δύο το 1974, φέρουν το ίδιο βαπτιστικό όνομα, ο ένας κέρδισε υποτροφία του Ιδρύματος Νερούδα κι ο άλλος τιμήθηκε με το βραβείο «Πάμπλο Νερούδα». Δεν είναι όμως οι βιογραφικές συμπτώσεις ούτε η κοινή τους οφειλή στη λαμπρή ποιητική παράδοση της χώρας τους το κίνητρο της σημερινής παρουσίασης των Χιλιανών ποιητών Cristóbal Joannon και Juan Cristóbal Romerο· είναι η ομολογημένη οφειλή τους στην ελληνική παιδεία και δη την αρχαιογνωσία τους κι η ανταπόδοση σ’ αυτή: το πρώτο ποίημα, του C. Joannon, κομίζει στον πανάρχαιο τόπο της σχέσης «συμπάθειας» Μούσας – ποιητή μια ψηφίδα του θέματος της «συνωμοτικής συνεργασίας», που – ειρήσθω εν παρόδω – ανακαλεί στη μνήμη του Έλληνα αναγνώστη το καβαφικό αντίστοιχο· το δεύτερο, που προέρχεται μάλιστα από τη συλλογή του Romerο Πολύμνια, επιστρέφει στον Ησίοδο εμπλουτισμένη τη σχέση των τέκνων της Νυκτός και στον Πλάτωνα αντεστραμμένη τη μετενσάρκωση της μνήμονος ψυχής.
ΜΟΥΣΑ
Σφράγισέ μου τ’ ανώφελα σχέδιά σου.
Σ’ αυτή την ασχολία για γεννημένους κενόδοξους,
για άξεστους που αποβάλλουν φλουοξετίνη,
είναι τόσο λίγα αυτά που μπορείς να κάνεις:
να κοιτάξεις από την άλλη
και ν’ αφήσεις το κεφάλι να κάνει τα δικά του,
να ενώσεις λέξεις που δε σου ζήτησε κανένας.
Είναι πραγματικά απίστευτο να επιμένεις
για τόσο καιρό στο ίδιο πράγμα.
Στον κόσμο υπάρχει ομορφιά, αυτό είναι αρκετό.
Όμως όχι: ρίχνουμε πάνω στα πράγματα
την άχρηστη γραμματική μας,
ένα δίχτυ φθαρμένο και σχισμένο
ανίκανο να συγκρατήσει ένα χταπόδι τρομαγμένο.
Θα ήταν πολύ κακό να σκεφτούμε
πως γι’ αυτούς τους κόπους παίρνεις ανταμοιβή.
Τίποτα για τίποτα, αλλά πάνω απ’ όλα
ούτε καν την τιμή να τραγουδάς τα χαλίκια[1] σου
στ’ ακίνδυνα φαράγγια του Παρνασσού.
MUSA
Confírmame tus inútiles designios.
En esta ocupación de siúticos innatos,
de patanes que expelen fluoxetina,
es tan poco lo que uno puede hacer:
mirar hacia otro lado
y dejar que la cabeza haga lo suyo,
juntar palabras que nadie le ha pedido.
Es verdaderamente increíble que uno insista
durante tanto tiempo con lo mismo.
En el mundo hay belleza, eso es suficiente.
Pero no: arrojamos sobre las cosas
nuestra gramática en desuso,
una red gastada y descosida
incapaz de retener a un pulpo temeroso.
Habría que estar muy mal para pensar
que por estas fatigas se recibe recompensa.
Nada de nada pero sobre todo
ni siquiera el honor de cantar tus ripios
en las quebradas inofensivas del Parnaso.
Cristóbal Joannón, Tabula rasa, Ediciones Tácitas 2005
ΜΕΤΕΜΨΥΧΩΣΗ
Είμαι ήδη τριάντα οκτώ και, στο διάβα
των ηλικιών, άφησα πίσω μου, μακρινούς,
τους άλλους που υπήρξα, τους πρώτους
ενοίκους αυτού του δέρματος που τώρα ζαρώνει .
Πέθανε το αγόρι που είχε μια χελώνα,
πέθανε ο νέος από παραληρηματικούς πυρετούς,
ο φαντασμένος γκόμενος κι αρκετοί προηγούμενοι.
Τον πατέρα σήμερα τον τρώει ο σκόρος.
Πώς ν’ αποκαλέσεις ζωή αυτούς τους μακαρίτες
που κατοίκησαν τη σάρκα μου. Χτες μόλις ξυπνήσανε
και σήμερα μιλάνε με αντιστικτικούς κοιμισμένους.
Τόσο σύντομο ταξίδι σε τόσα λιμάνια·
αν το να πεθαίνεις είναι λήθη και όνειρο μαζί,
το να ζεις είναι μια διαδοχή πεθαμένων.
METEMPSICOSIS
Ya cuento treinta y ocho y, en la fuga
de la edad, he dejado atrás, distantes,
a los otros que fui, los ocupantes
primeros de esta piel que ahora se arruga.
Murió el niño que tuvo una tortuga,
murió el joven de fiebres delirantes,
el novio envanecido y varios antes.
El padre es hoy mordido por la oruga.
Cómo llamarle vida a estos difuntos
que habitaron mi carne. Ayer despiertos,
hoy hablan con dormidos contrapuntos.
Tan corto viaje para tantos puertos;
si morir es olvido y sueño juntos,
vivir es una sucesión de muertos.
Juan Cristóbal Romero, Polimnia, Editorial U. Valparaíso 2014
[1] Ripios (: «χαλίκια») είναι κυριολεκτικά τα απορρίμματα τοιχοποιίας (:μπάζα) που χρησιμοποιούνται για την κάλυψη κενών και μεταφορικά οι λέξεις ή εκφράσεις που γεμίζουν το στίχο κι ας τον ασχημαίνουν.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
-
Mετάφραση: “Il dolore”, Irma Kurti
09/01/2024, 8:17 μμ -
Τρία ποιήματα του Κωστή Παλαμά στ’ αγγλικά
12/12/2023, 8:52 μμ -
Δύο ποιήματα του Mosab Abu Toha
12/12/2023, 8:51 μμ -
Μέτάφραση: Μαίρη Όλιβερ «Πρόσκληση»
05/12/2023, 9:03 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Ποίηση: “Τα αίματα μιας όμορφης ψυχής”
Του Χρήστου Δημούλα // * Τα αίματα μιας όμορφης ψυχής Βγήκες κι απόψε βόλτα στο φεγγάρι μέσα σ’ ένα σύννεφο καπνού ρώτησες τη νύχτα πότε θα σε πάρει να σε βγάλει πέρα στις ακρογιαλιές του
Περισσότερα -
Ιστορία της Τέχνης: Ο Μανιερισμός (1525-1600 περίπου)
Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης // Εισαγωγή Η ύστερη Αναγέννηση ονομάστηκε Μανιερισμός για να διαχωριστεί από την κλασική Αναγέννηση. Ξεκίνησε από την Ιταλία το 1525, μεταλαμπαδεύτηκε σε ολόκληρη την Ευρώπη και διήρκησε μέχρι το 1600 περίπου. Ουσιαστικά πρόκειται
Περισσότερα -
Πήραμε τη ζωή μας λάθος κι αλλάξαμε ζωή [Σαν ψάρι έξω από το νερό]
Γράφει η Ελένη Γκίκα // «Η ιστορία ενός σούπερ μάρκετ» του Δημήτρη Σωτάκη, εκδ. Κέδρος, σελ. 208 «Όχι, δεν θα έκανα τη χάρη κανενός, προτίμησα να σπάσω τη φυσική αλυσίδα και να δραπετεύσω από το αυτονόητο, να νοιώσω
Περισσότερα -
Η πολυπολιτισμικότητα ως διαπολιτισμικότητα της παιδαγωγικής και της λογοτεχνίας
Γράφει ο Λεωνίδας Καζάσης // Επιφυλάσσομαι για τον όρο πολυπολιτισμικότητα – που λόγω επικαιρότητος συχνά αναφέρεται… Η συνισταμένη αποτελείται από συνιστώσες έτσι, το χρώμα σχηματίζει αποχρώσεις, η φιλοσοφία, η ιδεολογία διαχέουν παραλλαγές. Μπορούν οι αποχρώσεις, οι
Περισσότερα -
Το ξύπνημα των συνειδήσεων
Γράφει η Διώνη Δημητριάδου // «Το ξύπνημα» μυθιστόρημα του Δημήτρη Φαρή από τις Παράξενες Μέρες Ξαφνικά οι ιμάντες που κρατούσαν το σώμα της την ελευθέρωσαν, ο θάλαμος άρχισε να κυλάει γλυκά σε μια κάθετη σχετικά με την προηγούμενη
Περισσότερα -
✔ Χρήστος Κασκαβέλης: Ένα λογοτεχνικό σύμπαν δίχως προκαταλήψεις
Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα // «Αν θέλουμε να μιλήσουμε για το σήμερα και το αύριο σε ένα μυθιστόρημα είναι προτιμότερο το χθες. Και μάλιστα το χθες σαν φανταστικός κόσμος. Γιατί εκεί αφαιρούνται όλες οι προκαταλήψεις του αναγνώστη»
Περισσότερα -
Δείτε τους χώρους έμπνευσης σπουδαίων συγγραφέων και καλλιτεχνών.
Επιμέλεια: Δήμητρα Ντζαδήμα // Καταλαβαίνει κανείς πως δουλεύει καλά, όταν κάθε περιστατικό, το πιο μικρό και ασήμαντο, της καθημερινής ζωής του και της σκέψης του, έρχεται, σαν μοναχό του, και βάζει ένα πετραδάκι στο πράγμα που φτιάνει. Γιώργος Σεφέρης
Περισσότερα