Οικογενειακή σάγκα όπου η Ιστορία ως Ιστορία έχει την πρωτοκαθεδρία
Γράφει ο Αλέξης Πανσέληνος //
Δημήτρης Βαρβαρήγος: «Πίστη και Περηφάνια», Μυθιστόρημα, 24 γράμματα εκδόσεις
Ο Δημήτρης Βαρβαρήγος γεννήθηκε στην Αθήνα από οικογένεια που έλκει την καταγωγή της από τη Φλωρεντία.
Έχει συγγράψει πολλά θεατρικά και παιδικά έργα και ούτε λίγο ούτε πολύ 23 – αν μέτρησα σωστά – μυθιστορήματα. Είναι μεταξύ πολλών άλλων και ο ραδιοφωνικός παραγωγός μιας διαδικτυακής εκπομπής στο αυστραλιανό Ράδιο Σύμπαν η οποία μέσω διαδικτύου φέρνει σε επαφή με την πνευματική κίνηση της Ελλάδας και με το ελληνικό βιβλίο τον απόδημο ελληνισμό σε όλη την υδρόγειο – Αυστραλία, Β. και Ν. Αμερική και Ευρώπη, πράγμα που δείχνει πως η εμπλοκή του με τη λογοτεχνία είναι σε όλα τα επίπεδα αποτελεσματική.
Το τελευταίο του, που παρουσιάζουμε απόψε, το “Πίστη και Περηφάνια” αποτελεί το σήκουελ (ας το πούμε έτσι στην κινηματογραφική γλώσσα) ενός προηγούμενου, του Anima mia που εκδόθηκε το 2016. Σε εκείνο περιγράφεται η ζωή και ο έρωτας ενός νεαρού ζευγαριού από τη Φλωρεντία, του Σαλιβέριο και της Μαρία Ρόζα, που είναι μυθιστοριοποιημένοι οι χαρακτήρες των Ιταλών προγόνων του συγγραφέα. Είναι ένα πολύ ενδιαφέρον μυθιστόρημα και αυτό, και διαδραματίζεται κατά κύριο λόγο στη Φλωρεντία, την εποχή του ιταλικού Risorgimento, ενώ καταλήγει, μαζί με τους ήρωές του στη Ζάκυνθο.
Το ”Πίστη και Περηφάνια”, γραμμένο τρία χρόνια αργότερα, πιάνει την ιστορία του ζευγαριού του Σαλιβέριο και της Μαρία Ρόζα και των απογόνων τους από τα τέλη του 19ου αιώνα ως τα μέσα περίπου του 20ου.
Ο Βαρβαρήγος έχει γράψει πολλά ιστορικά μυθιστορήματα, όπως το “Θεοδώρα, μια αληθινή αυτοκράτειρα”, “Διγενής Ακρίτας, ο ήρωας που έγινε θρύλος”, “Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, ο τελευταίος αυτοκράτορας”, “Η Στάση του Νίκα, η μεγάλη εξέγερση” – και βρίσκεται στο στοιχείο του όταν μιλά για περασμένες εποχές και γιατί αυτές τον ελκύουν ως θεματολογία και γιατί σαν προσεκτικός μελετητής της Ιστορίας που είναι έχει την δυνατότητα να εμπλουτίζει τα κείμενά του με τις απαραίτητες πληροφορίες που κάνουν τις αφηγήσεις του και πιστευτές και συναρπαστικές.
Το ζευγάρι των δυο Φλωρεντινών φυγάδων στο “Πίστη και περηφάνια” εγκαταλείπει τη Ζάκυνθο για μια καλύτερη τύχη στην πρωτεύουσα, την Αθήνα του τέλους του 19ου αιώνα, με μια σύντομη στάση στον Πειραιά της ίδιας εποχής.
Το μυθιστόρημα που απόψε παρουσιάζουμε αποτελεί μια πραγματική saga της οικογένειας του Σαλιβέριου και της Μαρία Ρόζα και των απογόνων τους. Και το χρονικό εύρος του μυθιστορήματος εκτείνεται από τον καταστροφικό Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897, στους Βαλκανικούς, στην Μικρασιατική Καταστροφή, στην μεταξική δικτατορία, στον Δεύτερο Παγκόσμιο, στην Κατοχή, στην Απελευθέρωση και στον αιματηρό Εμφύλιο.
Και μόνο οι ιστορικές αυτές συγκυρίες τις οποίες ζουν τα μέλη και οι απόγονοι αυτής της οικογένειας, φτάνουν για να κάνουν ένα μυθιστόρημα συναρπαστικό, αφού τα πρόσωπα, οι ήρωές του, περνούν από χίλια μύρια πάθη και δοκιμασίες – άλλοτε υποκύπτοντας στη σκληρή τους μοίρα και άλλοτε θριαμβεύοντας με τη δύναμη της αγάπης και την ισχύ του χαρακτήρα που κάποιοι από αυτούς διαθέτουν.
Δημήτρης Βαρβαρήγος
Ένα πλήθος πρόσωπα, παιδιά και εγγόνια, συγγενείς και φίλοι, εχθροί και σύμμαχοι, μια πλατιά τοιχογραφία της ταραγμένης αυτής περιόδου, διαδραματίζεται μέσα στις πυκνοϋφασμένες αφηγήσεις των σελίδων του μυθιστορήματος αυτού, με ένα ύφος γλαφυρό όπως απαιτεί το εύρος της εικόνας αλλά συχνά και με μια πρωτοπρόσωπη αφηγηματική ζεστασιά που κάνει τον αναγνώστη να πιστέψει πως ακούει την συναισθηματικά χρωματισμένη αφήγηση παραμυθιού, καθώς η αφηγήτρια εμπλέκεται στην ιστορία μέσα από τις αναμνήσεις των προγόνων και τις προσωπικές, δικές της εμπειρίες μέσα από ένα πλήθος εξομολογητικών στιγμών των ηρώων και των ηρωίδων, γνωρίζοντάς μας όλα τα γεγονότα και τις ψυχολογικές μεταπτώσεις των προσώπων και τις μοιραίες καταστροφές που διαδέχονται η μία την άλλη σε όλη τη μακρά διάρκεια αυτής της saga.
Ιδιαίτερα συγκινητικές οι σκηνές που διαδραματίζονται επί Κατοχής, με την τρομερή και φοβερή Πείνα που αποδεκάτισε τον πληθυσμό των μεγάλων πόλεων, αλλά και οι σκηνές κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου, μέσα στην πόλη της Αθήνας, ίσως επειδή αυτές προέρχομαι από τις πιο άμεσες οικογενειακές αφηγήσεις του συγγραφέα και από τα ιστορικά ντοκουμέντα που διαθέτουμε πιο πρόσφατα.
Ο Βαρβαρήγος ανήκει ασφαλώς στον κανόνα της παραδοσιακής αφήγησης (αν και το ιδιαίτερο προσωπικό του ύφος δίνει μια διάσταση πιο μοντέρνας και πιο ιδιότυπης αφήγησης απ’ όσο η στενά παραδοσιακή), τον ενδιαφέρει η ιστορία που έχει να μας πει και όχι να δείξει τον εαυτό του αυτοβιογραφούμενος, η Ιστορία ως Ιστορία έχει την πρωτοκαθεδρία στα συγγραφικά του ενδιαφέροντα και τα πρόσωπα – ακόμα και αν τον αφορούν τον ίδιο, αφού καταλαβαίνει εύκολα κανείς ότι και στο Anima mia και στο Πίστη και Περηφάνια μιλάει για τα μέλη της οικογένειάς του και τις ζωές τους – δεν είναι παρά οι αφορμές για τη μεγάλη ιστορική αφήγηση με την οποία καταπιάνεται και την οποία με μεγάλη επιτυχία φέρει εις πέρας.
Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που διαβάζεται με πολύ ενδιαφέρον.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ένα νέο λογοτεχνικό «τοπίο»;
16/04/2024, 9:09 μμ -
Παρακείμενα: «Το παρήγορο συναίσθημα της εσωτερικής έκλαμψης»
16/04/2024, 9:08 μμ -
Η δύναμη του πεπρωμένου
16/04/2024, 9:06 μμ -
Παραμύθια από ζάχαρη, μέλι και ποίηση
16/04/2024, 9:05 μμ -
Ψυχολογικά περάσματα προς τη βιολογική ολοκλήρωση
16/04/2024, 9:00 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
✔ Συνομιλία με τον Στέργιο Ντέρτσα, μεταφραστή της Alfonsina Storni
Με αφορμή το τέταρτο αφιέρωμα του κύκλου εκδηλώσεων «Χωρίς αποσιωποίηση» για την ποιήτρια Alfonsina Storni, η επιμελήτρια του κύκλου Αγγελική Λάλου συνομιλεί με τον Στέργιο Ντέρτσα, μεταφραστή του βιβλίου «Alfonsina Storni – Ποιήματα» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις
Περισσότερα -
11 Αυγούστου – Τζάκσον Πόλοκ
Επιμέλεια: Δήμητρα Ντζαδήμα // Ο Τζάκσον Πόλοκ που έφυγε σαν σήμερα 1956 ήταν Αμερικανός ζωγράφος και ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του κινήματος του αφηρημένου εξπρεσιονισμού. Αποτελεί έναν από τους μείζονες αλλά και δημοφιλέστερους ζωγράφους της Αμερικής. Γνώρισε μεγάλη φήμη
Περισσότερα -
ΚΡΙΤΙΚΑ ΦΥΛΛΑ (32), Γιάννης Σ. Βιτσαράς, “Σχιζοφασία”, Οδός Πανός, Αθήνα 2007-2017 και “Τα κοριτσάκια του κάτω κόσμου”, Οδός Πανός, Αθήνα 2018.
Γράφει ο Γεράσιμος Δενδρινός // Α]. ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ: Τα ελάχιστα που γνωρίζουμε για τον ποιητή, μεταφραστή και φιλόλογο, Γιάννη Σ. Βιτσαρά, είναι πως γεννήθηκε το 1989 στην Αθήνα και ότι σπούδασε Μεσαιωνική και Νεοελληνική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Περισσότερα -
Τρία ποιήματα
Γράφει ο Απολλώνιος ο Φαίαξ // * Ο ελέφαντας Έτρεξα στην προβλήτα να προλάβω το πλοίο. Το είδα αποκομμένο απ’ τη στεριά να φεύγει σηκώνοντας αργά τη σιδερένια μπάρα του. Άρχισα να κουνώ τα χέρια και να φωνάζω,
Περισσότερα -
Sapere aude: Αφιέρωμα στο νέο ιταλικό σινεμά. Αφορμή η νέα ταινία-ντοκιμαντέρ του Giuseppe Tornatore για τον θρυλικό Ennio Morricone.
Γράφει ο Κωνσταντίνος Μούσσας // Αν νομίζατε ότι ξέρατε τα πάντα ή σχεδόν τα πάντα για τον Ennio Morricone, γεννημένο τρομπετίστα, ενορχηστρωτή, μαέστρο αλλά και συγγραφέα με πάνω από 500 soundtracks, μάλλον θα πρέπει να αλλάξετε γνώμη και
Περισσότερα -
Η διαχρονική αναμέτρηση του συγγραφέα με τον Μεγάλο Ιεροεξεταστή
Γράφει ο Κωνσταντίνος Κωστέας // * Κώστας Αρκουδέας, “Επικίνδυνοι Συγγραφείς”, Αθήνα: Καστανιώτης 2019. Έχοντας χαράξει μια αξιοπρόσεκτη πορεία στον χώρο της αφηγηματικής πεζογραφίας από το 1986, με πιο πρόσφατη απόπειρα την επανέκδοση του μυθιστορήματος Τα κατά Αιγαίον Πάθη
Περισσότερα -
Διήγημα: Τα Χριστούγεννα δεν έρχονται ποτέ
του Κωνσταντίνου Δομηνίκου // * Ονομάζομαι Πέτρος Μίχος και δουλεύω με την αστυνομία. Θέλω να πω, είμαι αστυνομικός. Δεν καπνίζω, ούτε πίνω. Μόνο σνιφάρω περιστασιακά. Βέβαια, αυτά δεν έχουν καμία σχέση… Αλλά ας τα πάρω από την αρχή. Είμαι
Περισσότερα
