Δύο επιλογές από την ξένη πεζογραφία
Γράφει η Διώνη Δημητριάδου //
– Thomas Hardy “Ο δήμαρχος του Κάστερμπριτζ (η ζωή και ο θάνατος ενός ανθρώπου με χαρακτήρα)” Μετάφραση –Προλογικό σημείωμα: Τόνια Κοβαλένκο, Εκδόσεις Gutenberg
– Hugues Pagan “Χαμένο προφίλ” Μετάφραση: Γιάννης Καυκιάς, Εκδόσεις Πόλις
Thomas Hardy
Thomas Hardy “Ο δήμαρχος του Κάστερμπριτζ (η ζωή και ο θάνατος ενός ανθρώπου με χαρακτήρα)”
Στην εξαιρετική σειρά Orbis Literae των εκδόσεων Gutenberg, έχουμε συναντήσει αριστουργήματα της κλασικής λογοτεχνίας. Δεν μας εκπλήσσει επομένως η επιλογή του έργου του Thomas Hardy, που συνιστά στη μυθοπλασία του 19ου αιώνα μια μεταφορά του τραγικού τοπίου, όπως το γνωρίζουμε από την αρχαιοελληνική τραγική ποίηση. Ο ήρωας υπερβαίνει τα ανθρώπινα μέτρα, έτσι όπως ορίζονται από τον θεϊκό κανόνα, και βρίσκεται σε χώρο όπου ούτε ως άνθρωπος μπορεί να σταθεί ούτε ως θεός. Ο Μάικλ Χέντσαρντ, που σε παροξυσμό μέθης θα πουλήσει τη γυναίκα του και το παιδί του σ’ έναν ναυτικό, θα κατορθώσει να γίνει πολίτης σεβαστός, ακόμη και να ανέλθει στο ύπατο αξίωμα για την τοπική κοινωνία, να γίνει Δήμαρχος. Μετανιωμένος για την πράξη του θα υποβάλει τον εαυτό του στη διαδικασία μιας αυτοτιμωρίας ζώντας μια ζωή με αυτοπεριορισμούς και εγκράτεια. Δεν αρκεί, ωστόσο, αυτή η δικαιοσύνη με τα προσωπικά μέτρα. Η Μοίρα, απλώνοντας την εξουσία της πάνω και σε θεούς και σε ανθρώπους κατά την αρχαία δοξασία, ζητά να πληρωθεί το αμάρτημα που διατάραξε την αρμονία του κόσμου. Το παρελθόν θα επιστρέψει διεκδικώντας τη δίκαιη μοιρασιά, ώσπου να έλθει η πτώση του υβριστή. Ο αναγνώστης καθίσταται συμμέτοχος του δράματος, όπως ακριβώς και ο θεατής της αρχαίας τραγωδίας. Παρακολουθεί τις δραματικές ανατροπές στη ζωή του ήρωα, αισθανόμενος τον «φόβον» και τον «έλεον» γι’ αυτόν που «περιπίπτει» στις αιφνίδιες εναλλαγές της τύχης του επιβεβαιώνοντας την απαραίτητη δραματουργικά αριστοτελική «περιπέτεια». Και όταν με το τέλος της ιστορίας του Hardy επέρχεται η «κάθαρση», ο αναγνώστης νιώθει την ηρεμία της αποκατασταθείσας τάξης. Η «ύβρις» πληρώθηκε. Ένα κλασικό έργο που αποδεικνύει τη διαχρονική του ομορφιά και αξία, αλλά και την επιβίωση των αρχετυπικών μορφών μέσα από τη μεταφορά τους στη σύγχρονη γραφή – ένας Οιδίπους του 428 π.Χ. μεταποιημένος για τις ανάγκες ενός μυθιστορήματος που πρωτοείδε το φως της έκδοσης το 1886.
Hugues Pagan
Hugues Pagan “Χαμένο προφίλ”
Στην ατμόσφαιρα του κλασικού νουάρ μυθιστορήματος επιστρέφει ο Hugues Pagan, μετά από πολύχρονη απουσία, και μας δίνει το Χαμένο προφίλ, μια ιστορία του αστυνόμου Σνεντέρ σε υπόκωφους τόνους και χαμηλούς φωτισμούς, ικανό σκηνικό για να μας μεταφέρει σε έναν κόσμο ανίας, κούρασης και τελικά απελπισίας. Η φθορά των προσώπων και του κοινωνικού ιστού, μια σύνθεση αντιθέσεων που δεν οδηγεί σε νέα δημιουργία αλλά σε επιβεβαίωση της κατάρρευσης. Σχέσεις αμοιβαίας ανοχής που καλύπτουν εγκληματικές ενέργειες. Διαφθορά, διαπλοκή και συγκάλυψη. Ο Pagan υπερβαίνει τα όρια ενός τυπικού αστυνομικού μυθιστορήματος, καθώς η αστυνομική πλοκή αποτελεί το όχημα, το επιφανειακό πρώτο επίπεδο της γραφής του. Διατηρώντας την απαραίτητη εναλλαγή του σκηνικού, τον αιφνιδιασμό και την ανατροπή ως δομικά στοιχεία της πλοκής, στρέφει την προσοχή του στη σκιαγράφηση των χαρακτήρων αναδεικνύοντας την ιδιόμορφη ψυχοσύνθεσή τους, απολύτως απορρέουσα από τη βαριά και απαισιόδοξη ατμόσφαιρα. Παρουσιάζοντας τα κοινωνικά πλαίσια των συμπεριφορών θέτει ερωτήματα ηθικής τάξης: μπορεί να ανακάμψει από τη διαφθορά αυτός ο κόσμος; Αρκεί το ηθικό ανάχωμα κάποιων λίγων για να αποτραπεί η κατάρρευση ή κάθε προσπάθεια αποβαίνει αναποτελεσματική αλλά και ψυχοφθόρα για τους μοναχικούς, όπως ο Σνεντέρ, «ήρωες»; Κατ’ αυτό τον τρόπο το αστυνομικό νουάρ εξελίσσεται σε ένα πολύ ενδιαφέρον μυθιστόρημα χαρακτήρων και καταστάσεων καταξιώνοντας τη συχνά παρεξηγημένη αστυνομική λογοτεχνία ως καθαρή λογοτεχνία. Η επιστροφή του στυλίστα της γραφής Hugues Pagan ευτύχησε στις πολύ προσεκτικές, ως προς τις επιλογές και τον τρόπο παρουσίασης, εκδόσεις Πόλις.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ένα νέο λογοτεχνικό «τοπίο»;
16/04/2024, 9:09 μμ -
Παρακείμενα: «Το παρήγορο συναίσθημα της εσωτερικής έκλαμψης»
16/04/2024, 9:08 μμ -
Η δύναμη του πεπρωμένου
16/04/2024, 9:06 μμ -
Παραμύθια από ζάχαρη, μέλι και ποίηση
16/04/2024, 9:05 μμ -
Ψυχολογικά περάσματα προς τη βιολογική ολοκλήρωση
16/04/2024, 9:00 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Διήγημα: “Διάλειμμα”
Του Βασίλη Κόκκοτα // Διάλειμμα Ι Τον καιρό εκείνο ήταν γνωστό σε όλο το στρατόπεδο ότι ο Γάιος Κλαύδιος Τρούλιος Λατινικός, πρώην Ύπατος και νυν Λεγάτος της Ραιτίας, έπασχε από μια κοινή μα ύπουλη
Περισσότερα -
Η αγάπη, η αλληλεγγύη, η ζωή μας καλούν!
Του Νίκου Τσούλια // Ξαφνικά το δεδομένο μεταμορφώνεται σε ζητούμενο. Το ελάχιστο γίνεται μέγιστο. Το μέχρι πρότινος καθημερινό φαντάζει ονειρεμένο. Το συνηθισμένο μετασχηματίζεται σε ζηλευτό. Και εκεί που φαντασιωνόμαστε τις χώρες της ουτοπίας βρεθήκαμε στα περίχωρα της δυστοπίας. Δεν ξέρουμε
Περισσότερα -
Διήγημα: “Ο κύριος Ι. Ή ο νέος Ιούδας”
Γράφει η Ελένη Στασινού // Μετράνε νεκρούς κάθε μέρα στα δελτία. Στις τράπεζες και τις υπηρεσίες απόσταση ασφαλείας. Οι φτωχοί φτωχότεροι. Οι εύκαμπτοι πλουσιότεροι. Οι φοβισμένοι έξαλλοι και οι αδιάφοροι, φονικοί. Σκέφτεται ο άνθρωπος να ελεήσει
Περισσότερα -
Ποίημα: “Αν νοσταλγώ τα σύνορα”
Της Γεωργιάνας Κεστρινού // Αν νοσταλγώ τα σύνορα Ψάχνω περαστικές στιγμές να σταυρώσουν το αίμα στο δικό μου. Αδέρφια μου, ποθώ πάντα τη ζωή μου. Εκείνη που δεν άφησα σε σας στις πόλεις που έζησα. Για κάποιο
Περισσότερα -
«Η μοίρα των μεγάλων εραστών είναι ο θάνατος»
Γράφει η Πέρσα Κουμούτση // Παύλος Πεζάρος «O Αχός και ο βυθός», εκδόσεις Κέδρος Εν αρχή ην ο έρως, αυτοκίνητη ψυχή μου. Άραγε θα προλάβω να πεθάνω μ’ αυτά που πρωταγάπησα; Με παφλασμούς απλώθηκα στο σώμα σου να
Περισσότερα -
☆ «Ο Έλληνας βάτραχος», ένας συνταρακτικός κι απολύτως επίκαιρος μονόλογος του Δημήτρη Ποταμίτη στη σκηνή Α τού Πολυχώρου Vault.
Από τον Κωνσταντίνο Μπούρα // «Ο Έλληνας βάτραχος» ένας συνταρακτικός κι απολύτως επίκαιρος μονόλογος του Δημήτρη Ποταμίτη από 20 Μαρτίου έως και 4 Απριλίου στη σκηνή Α τού Πολυχώρου Vault. Η Ελλάδα που χάσμε ανεπιστρεπτί
Περισσότερα -
Διήγημα: “Δεκατέσσερις ημέρες”
Της Τίνας Κουτσουμπού // “Δεκατέσσερις ημέρες” ΕΙΜΑΙ ΕΓΚΛΩΒΙΣΜΕΝΟΣ στο υπόγειο του σπιτιού μου, δεκατέσσερις ημέρες. Είναι τώρα πια το καταφύγιό μου. Είμαστε χωμένοι βαθιά στη γη, μια δεκάδα γείτονες, πεινασμένοι και ξεπαγιασμένοι, με μόνιμη
Περισσότερα
