Fractal

Αρθρογραφία στα χρόνια της κρίσης

Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης //

 

Γιώργος Σχορετσανίτης: “Όταν σπάσουν τ’ αναχώματα”, εκδόσεις Οδός Πανός, Αθήνα 2019

 

Είναι γεγονός ότι η δεκαετία 2010-2019 της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής κρίσης στην Ελλάδα προβλημάτισε όλους τους Έλληνες πολίτες. Τα αίτια αναζητήθηκαν και αποδόθηκαν στην έκπτωση των πνευματικών αξιών, την κρίση των θεσμών, την απουσία παιδείας, καθώς και σε πολλές άλλες ήσσονος σημασίας εσφαλμένες επιλογές  και προτεραιότητες. Εδώ γεννάται το ερώτημα: ποιά ήταν η θέση και τι προσπάθεια κατέβαλε ο πνευματικός κόσμος της ελληνικής κοινωνίας για να δώσει απαντήσεις και λύσεις στο πρόβλημα;

Η απάντηση είναι ότι ελάχιστοι έκαναν αισθητή την παρουσίας τους. Ένας από αυτούς ήταν ο ιατρός και συγγραφέας Γιώργος Σχορετσανίτης. Το παρόν πόνημα Όταν σπάσουν τ’ αναχώματα είναι η απόδειξη της παρουσίας του στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο κατά την τριετία 2013-2016. Βέβαια, ο συγγραφέας έχει ήδη διατυπώσεις δημόσια τις σκέψεις και τις απόψεις του στο παρελθόν με την έκδοση: Μικρές εξομολογήσεις στις αγωνίες τη εποχής. Άρθρα και κείμενα του 2013-2015 (Οκτώβρης 2017).

Η νέα έκδοση, η οποία συμπληρώνει τις δυο προηγούμενες, έχει τον ενδιαφέροντα τίτλο, Όταν σπάσουν τ’ αναχώματα που αποτελεί επικεφαλίδα του ανάλογου άρθρου στην Εφημερίδα των Συντακτών το 2016. Με αφορμή το γνωστό «υπερταμείο» ο Γιώργος Σοχρετσανίτης σχολιάζει: «[…]ιδιωτικοποίηση για μερικούς, αξιοποίηση για κάποιους, ξεπούλημα για άλλους[…]». Στη συνέχεια, θυμάται τη μεγάλη πλημμύρα του ποταμού Μισισιπή στις ΗΠΑ το 1927 και τις τεράστιες καταστροφές που προκάλεσε, οι οποίες εξιστορήθηκαν στο γνωστό τραγούδι της Memphis Minnie «When the Levee Breaks» («όταν σπάσουν τ’ αναχώματα»). Είναι φανερό ότι με αυτό το τραγούδι ο αρθρογράφος συνδυάζει λογοτεχνικά το παρόν με το παρελθόν, ενώ ταυτόχρονα ωφελεί και τέρπει τους αναγνώστες. Η ωφέλεια αποκομίζεται από τους αλληγορικούς στίχους: «[…]Το να κλαίς δεν θα βοηθήσει, γιατί το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται σε αυτή την περίπτωση είναι το περισσότερο νερό[…]».

Με τον ίδιο τρόπο ο συγγραφέας καυτηριάζει την επικαιρότητα και στα υπόλοιπα άρθρα, χρησιμοποιώντας γλώσσα απλή, ύφος γλαφυρό και πολλά παραδείγματα. Ξεχωριστά γεγονότα, όπως ο θάνατος από πνιγμό στο Αιγαίο του τρίχρονου Σύριου πρόσφυγα Aylan Kurdi, έδωσαν το έναυσμα στην πένα του για την περιγραφή της παγκόσμιας καλλιτεχνικής κινητοποίησης για την κρίση των προσφύγων στο άρθρο «Καλοδεχούμενες καλλιτεχνικές πρωτοβουλίες». Ειδικά το θέμα των προσφύγων θίγεται και στο άρθρο «Οι ‘πρόσφυγες’ του Benjamin Zephaniah».

Ιδιαίτερα αιχμηρός είναι ο σχολιασμός της πολιτικής ανεπάρκειας των σύγχρονων ηγετών στο άρθρο «Περί των ολίγιστων ηγετών». Χωρίς να θίξει πρόσωπα ή συγκεκριμένες πολιτικές πρακτικές και καταστάσεις κάνει μια λογοτεχνική διαδρομή από τον αρχαίο ποιητή Μένανδρο («Δρυός πεσούσης πας ανήρ ξυλεύεται») ως την εποχή του γνωστού Νικολό Μακιαβέλλι (Ο Ηγεμόνας). Με τον τρόπο αυτό αποσαφηνίζει τα χαρακτηριστικά και την ταυτότητα των ανεπαρκών πολιτικών ηγετών.

Η παγκοσμιοποίηση, οι εντάσεις με την Τουρκία, η πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,  το ελληνικό «brain drain», οι ευρωπαϊκοί εθνικισμοί, οι πλειστηριασμοί των σπιτιών στην Ελλάδα της κρίσεις συνθέτουν το πάζλ της αρθρογραφίας του Γιώργου Σχορετσανίτη. Τα άρθρα πολλά και ενδιαφέροντα, η θεματολογία ανεξάντλητη, καθώς  η καθημερινότητα τρέχει και η ειδησιογραφία διαρκώς διογκώνεται και ποικίλει. Το χιούμορ, οι εύστοχες λεκτικές επιλογές και η προσεκτική διατύπωση των θέσεων, αλήθεια, προσελκύουν το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Η ευθυκρισία και η σφαιρική προσέγγιση των γεγονότων φανερώνουν βαθειά γνώση προσώπων και καταστάσεων. Αναμφίβολα ο Γιώργος Σχορετσανίτης λειτουργεί αφυπνιστικά και εποικοδομητικά στη δοκιμαζόμενη από την κρίση ελληνική κοινωνία.

 

Γιώργος Σχορετσανίτης

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top