Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Όσο κρατάει η γιορτή της ζωής
12/11/2019, 10:06 μμ

Όσο κρατάει η γιορτή της ζωής

Γράφει η Σμαράγδα Καρασιμοπούλου //

 

Μια ανάγνωση της «Κινητής γιορτής» της Αρχοντούλας Διαβάτη, εκδ. Νησίδες 2018,

 

Διάβασα την «Κινητή γιορτή» και την «Μπερλίνα» της Αρχοντούλας Διαβάτη σαν να πίνω ένα ποτήρι νερό με μικρές γουλιές ξεδιψαστικές ένα ζεστό φθινοπωρινό απόγευμα.

Αν στα παιδιά αρέσουν οι μύθοι και τα παραμύθια, έχω την αίσθηση ότι στους περισσότερους από μας που ζήσαμε περισσότερα από καμιά τριανταριά καλοκαίρια αρέσουν τα διηγήματα.  Ίσως γιατί είναι σύντομα, περιεκτικά, ουσιαστικά.  Ποια όμως κατακτούν την τέχνη της μικρής ιστορίας;  Της Αρχοντούλας Δ., σίγουρα το κάνουν.  Ρώτησαν την Ντόρις Λέσινγκ ποιο θεωρεί καλό βιβλίο κι είπε: αυτό που δεν μπορώ να το αφήσω πριν το διαβάσω όλο.  Κι αυτό, η κ. Διαβάτη το πετυχαίνει σίγουρα.  Γιατί όχι μόνο με ένταση και με αφηγηματική πύκνωση αναπτύσσει κάθε φορά την υπόθεσή της αλλά και γιατί με ευφυή τρόπο επιλέγει και τί θα παραλείψει,  έτσι ώστε το κείμενό της να μπορεί να ισχύει και σε άλλο χρόνο και με άλλο συνομιλητή.

Τό’ πε και ο Χέμινγουεϊ.  Αν ένας συγγραφέας γνωρίζει αρκετά καλά  όσα γράφει, τότε μπορεί να παραλείψει ορισμένα από τα πράγματα που ξέρει.  Οι ιστορίες της κ. Διαβάτη είναι έτσι.  Η κάθε μια έχει την δική της δράση, άμεσα από την αρχή και το τέλος είναι ανοιχτό, με μια άνω τελεία.  Πολλές φορές θέτουν ερωτήματα, δεν τα απαντούν.  Κι άλλες φορές σε μια κρίσιμη στιγμή,  λειτουργούν σαν αποκάλυψη για μιαν αλήθεια, με ένταση, με έναν αναστεναγμό:  «Φτάνει που δεν πέσαμε σε μελαγχολία ή το χειρότερο, σε ανία»,  όταν λέει, με ένα πικρό χαμόγελο.

Όπως λένε, αν το μυθιστόρημα σε χορταίνει, τα διηγήματα της κ. Διαβάτη  σου ανοίγουν την όρεξη.  Είναι μικρά σαν ανάσες.  Ή τελειώνουν για να πάρεις εσύ μιαν ανάσα, να κάνεις μια σκέψη, ν’ ανοίξεις  ένα ακόμα βιβλίο που σου προτείνει, να πιεις μια γουλιά καφέ.  Γιατί οι ιστορίες  της είναι κομμάτια ζωντανά και της δικής  μας ζωής.  Τις  σχέσεις των ανθρώπων, της μάνας με την κόρη, οι διαδρομές της πόλης – αγαπημένη Θεσσαλονίκη- τα ταξίδια μας, τα καλοκαίρια που ανήκουν σε όλους,  γιατί οι χειμώνες; Αυτοί  είναι μόνο για τους πλούσιους…

Ιστορίες γεμάτες αναφορές σε βιβλία και τραγούδια.  Αφορμές γι’ ακούσματα, διαβάσματα και ταξίδια.  Μόνο στην «Κινητή γιορτή» μέτρησα 26 αναφορές σε άλλους συγγραφείς και βιβλία.  Ιστορίες με μια ματιά παρατηρητική.  Σαν να μας θυμίζει,  σε μας τους περαστικούς κι απρόσεκτους.  Σταθείτε! Μην κοιτάτε μόνο.  Δείτε.  Δώστε σημασία στο καθετί.  Να δες : «Τις κοπέλες, για παράδειγμα, σακίδιο , τζην κι αθλητικά παπούτσια οι περισσότερες, που  παίρνουν στα χέρια τους μόλις βρουν θέση στο λεωφορείο, καθιστές ή όρθιες , το κινητό τους, σαν το μωρό τους που πρέπει να το φροντίσουν, να το θηλάσουν …».  Δες : στην αναμονή του μικροβιολογικού μπορεί να βρεθείς και σύ.  Και με τους φίλους, νιώσε.  Αγκαλιές.  Φιλιά.  Αύριο πάλι. Δες : αυτό που φαντάζεσαι στο διπλανό δωμάτιο μπορεί να μην είναι η πραγματικότητα.  Το κορίτσι στο αναπηρικό καροτσάκι είναι , μες στην τρελή χαρά, με ένα σκουλαρίκι στην μύτη, όπως μας επισημαίνει στο προηγούμενο βιβλίο της, «Σκουλαρίκι στη μύτη».   Και τις εικόνες , κι αυτά που με έναν ιμπρεσιονιστικό τρόπο μας μεταφέρει , «να τα κλείσει , της έρχεται , όλ’ αυτά στο κουτί της ανάμνησης , ορθογώνιο κουτί, φτιαγμένο με παλιά κοχύλια, να τα πάρει μαζί της», κι εμείς οι αγνώστες βέβαια.   Κάπως έτσι τα κλείνει και μας τα παραδίνει στα διηγήματά της η Αρχοντούλα.  Όσο για τα ποιήματά της «…λίγα λεπτά κενό ανάμεσα στη ν αστραπή και τη βροντή, το ποίημα».

 

Αρχοντούλα Διαβάτη

 

Στην ποιητική της συλλογή,  « Όπως η Μπερλίνα», μας θυμίζει το παιδικό παιχνίδι με την αποκάλυψη των μυστικών ανάμεσα σε νεαρές φίλες.  Πολύτιμες φίλες που κόβουν και μπολιάζουν όπως λέει και η ετυμολογία του «κουτσομπολιού».  Κόβουν την αλήθεια και την μπολιάζουν με αγάπη.  Γιατί όπως διαβάζουμε και στο ομώνυμο διήγημα, στην «Κινητή γιορτή», «Η ρόδα του χρόνου γυρνάει πάνω και κάτω φέρνοντας αγάπη ανάμεσα σε λύπες, ματαιώσεις και απώλειες.  Κατορθώματα και φίλους και αγαπημένους και παιδιά – μια οικογένεια νέα και αναμνήσεις κερδισμένες χρόνο τον  χρόνο και τέλος φτάνουμε εδώ,  και η σημερινή ρουτίνα που ευχόμαστε να ανανεωθεί και πάλι είναι η αγκαλιά των φιλενάδων φορτωμένη δώρα και ιδέες, το ημερολόγιο των Ζαπατίστας, πράγματα και βιβλία αφιερωμένα εξαιρετικά,  και σχέδια σπουδαία ή καθημερινά, στη συμφωνημένη συνάντηση στο καφέ στο κέντρο.  Μια παλίρροια οι φίλοι έρχονται τώρα τις γιορτές με αστεία και ιστορίες και τη μικρή τους φιλοσοφία για τα προβλήματα, ένας παρηγορητικός ανθρώπινος αέρας…»

Και λίγο πιο κάτω : «να καρφιτσώνουμε σημαιάκια αγάπης και συμμετοχής,  καθώς προχωράμε , όσο κρατάει η γιορτή της ζωής.»  Είναι οι συναντήσεις με τους φίλους μια κινητή γιορτή.  Δική μας, ολόδική μας, προσωπική.  Με δειλές σκέψεις και φωτεινά όνειρα.

Γιατί όπως έλεγε κι ο ποιητής Μάρκος Μέσκος,  «Το εγώ τίποτα δεν είναι.  Υπάρχουμε μόνο όταν υπάρχουμε μαζί».

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top