Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / reliquum amantium
06/10/2021, 10:49 πμ

reliquum amantium

Γράφει ο Απόστολος Θηβαίος //

 

Σημείωμα για το μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Κάσση «Όσα απομένουν από τους εραστές» των εκδόσεων Πνοή

 

Μεθούσαμε και πίναμε

απ’ τα φιλιά που δίναμε

και σβήναν μία μία οι φωτιές,

και το πρωί ξυπνήσαμε

απ’ όνειρο που ζήσαμε

 έτσι γλυκά όπως ξυπνούν οι εραστές

 

«Όπως ξυπνούν οι εραστές»

Νίκος Βελιώτης

Γιάννης Αγγελάκας

 

Όσα Απομένουν από τους Εραστές είναι οι ώμοι της Ελένης που βρέχονται στην όχθη του Ευρώτα, ακριβώς όπως το ΄δε ο καθηγητής Δημήτρης Λιαντίνης στην Γκέμμα του. Όσα Απομένουν από τους Εραστές κουβαλούν τον σπόρο του θανάτου και της ανάγκης. Σωροί από πράγματα αδιάθετα ανάμεσα σε σπασμούς και αναφιλητά και αντίο και το αμήχανο κάλλος που φθάνει από χίλιους δρόμους. Όσα απομένουν από τους εραστές κρατούν ζωντανό τον παλιό τους σφυγμό. Όσα απομένουν από τους εραστές μετατρέπονται σε θησαυρούς, ένα τρέμουλο στα φωτανάμματα και τις καρδιές που όσο μοιρασμένες και αν είναι παραμένουν ζωντανές και ακυβέρνητες.

Όσα απομένουν από τους εραστές κοιμούνται στο βάθος μιας στέρνας. Αν το θέλεις πέσε μες στις ακτές της, γύρεψε το ζωντανό, το πιο βαθύ τους στοιχείο. Γράφει το όνομά σου ανάμεσα σε σειρές ολόκληρες εραστών που έπαιξαν και έχασαν. Όσα Απομένουν από τους εραστές είναι μονάχα μια σκοτεινή φήμη, είναι βράχοι μες στην ερημιά για να προσευχόμαστε τις ώρες τις πιο μοναχικές. Και το μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Κάσση που προσπαθεί να ζήσει ανέμελος, που συνεχίζει να επιβιώνει από σύμπτωση. Και ίσως από έρωτα, θα προσθέσει στο σύντομο βιογραφικό του συγγραφέα ετούτο εδώ το σημείωμα των εντυπώσεων.

Οι εκδόσεις Πνοή φέρνουν στο φως το μυθιστόρημα Όσα Απομένουν από τους Εραστές. Μια ιστορία ερωτική σαν όλες εκείνες που φύονται μες στους δρόμους της πόλης. Κομμάτι μιας ατομικής μυθολογίας, σενάριο κινηματογραφικό σαν κάθε άλλη ανθρώπινη ιστορία. Μια σκηνογραφία φτιαγμένη από τα πιο σπάνια εφόδια, διακεκομμένη μουσική και σαρωτικά ρεφραίν και την αβάσταχτη σιωπή της απουσίας. Και ύστερα πάλι τα φώτα και οι αγχωμένοι σφυγμοί, το άγγιγμα, η οπισθοχώρηση, η νίκη και οι ήττες. Μαζί με τις πόλεις που ξεθυμαίνουν, πλάι στις πολιτείες που σκορπούν για να ανάψουν και πάλι με τα ανοιγμένα πανιά, τα παλιά τους παλάτια, τα εμπορικά, τις αναμνήσεις, τις εκκλησιές και τα ιερά του έρωτά τους, οι άνθρωποι σμίγουν και χωρίζουν, αφήνοντας τις ιστορίες παγωμένες. Πλάνα αμοντάριστα και έκπληκτες σκηνοθεσίες συνθέτουν το ημερολόγιο του Αλέξανδρου Κάσση, ένα χρονικό γεμάτο καταπτώσεις και εξάρσεις και ελπίδες και συντριβές. Αθήνα, Παρίσι, κάθε σελίδα αυτού του έρωτα ανάμεσα στον Μιχάλη και την Αλεξάνδρα γράφεται από την λαμπρή γραφίδα του απρόσμενου, επιστρατεύει σημεία στίξεως και δισταγμούς, περιμένοντας το τέλος μιας ανθρώπινης ιστορίας. Μια γεωγραφία σπαρμένη σκισμένους χάρτες, νησιά του αφάνταστου και απουσία. Πάνω στο πρόσωπο του Μιχάλη, στην άρνηση της Αλεξάνδρας, στην φυγή και το σμίξιμο αυτών των εραστών θα βρεις χαμένες ηπείρους και αδοκίμαστα υλικά. Είναι το πνεύμα του ανέμου και της ζωής που φυσά μες στις σελίδες του Αλέξανδρου Κάσση, τα σεντόνια του χωμάτινα, γεμάτα από τους ιδρώτες, με το σχήμα του κορμιού χαραγμένο και αλησμόνητο.

Όσα απομένουν από τους εραστές δεν χωρούν στα πορτραίτα. Χρειάζονται ολόσωμες σκηνογραφίες και το μεγαλείο του κορμιού. Είναι το βλέμμα ενός μικρού θεού εκείνο που ενσαρκώνεται στην ιστορία του Αλέξανδρου Κάσση. Ενός νεαρού θεού που αποπνέει μια σπάνια γοητεία έτσι όπως παραδίνεται στις τροπές της μοίρας. Είναι ο ήχος από τις σιωπές που θεσμοθετήθηκαν εντός μας. Είναι ακόμη εκείνη η φιλοδοξία να βρούμε την μελωδία του κόσμου και τα νησιά, που τόσο λίγοι ανακαλύπτουν μες στις σελίδες της βιογραφίας τους. Οι έρωτες μετατρέπονται σε τόπους αυτόνομους, οι ιστορίες γράφονται με μικρούς χαρακτήρες και μες στην απλότητα το θαύμα βρίσκει τον πόρο της παράδοσής μας, χαράσσοντας ένα μονοπάτι από εδώ ως την ψυχή.

Αυτά που απομένουν από τους εραστές των εκδόσεων Πνοή και του καινούριου μυθιστορήματος του Αλέξανδρου Κάσση δεν μάχονται την ζωή. Δεν ανήκουν σε κανένα σύστημα, σε κανένα καθεστώς. Αφορούν μια τελετή, έναν κομματιασμένο χρόνο, χωρισμένο σε σκηνές και φιλιά και αντίο και γρήγορες τροχιές μες στις πολύβουες πολιτείες. Ανάμεσα στις φαιδρές αύρες του δικού μας καιρού, υπάρχει ακόμη η ανατριχίλα και ο λεπτός εκείνος φόβος που ξυπνά όταν οι ψυχές προσφέρονται. Ανάμεσα στους έναστρους ουρανούς και τους λίθους των νεκρών, ο κόσμος βαδίζει αδιαπραγμάτευτος, αφήνοντας στον έρωτα όλα τα περιθώρια της ελευθερίας και της απαντοχής. Αυτό το μάλλον όνειρο της αγάπης, αυτή η αιφνίδια αγγελικότητα που περιέχεται μες στο αίσθημα του κόσμου, που κουβαλά εντός της τον σπόρο της φθοράς και του θανάτου αντιβαίνει τους νόμους του κωμικού που μαίνεται εκεί έξω. Ο έρωτας συνιστά το πιο ανθεκτικό από τα πολιτεύματα του κόσμου, στερέωμα και αντικείμενο μιας άλλης αστρονομίας. Οι θάλασσες που μπαίνουν ανάμεσά μας, οι γκρεμοί που μας χωρίζουν, όλα ετούτα κάποτε θα τα θερίσουμε φτιάχνοντας το απόθεμα του ονείρου που δεν είναι άλλο από έρωτας και δόσιμο.

 

Αλέξανδρος Κάσσης

 

Όσα απομένουν από τους Εραστές  κάνουν κομμάτια αυτόν τον άνθρωπο τον λογικό και τον πάσχοντα. Βάζουν στην θέση του μηχανισμούς κυκλωτικούς, φωτίζουν απαράμιλλα αυτό το ανάμεσα στην ζωή και το όνειρο, δίνουν πνοή στην καρδιά, σαν να ξυπνά και πάλι η πλαστική μορφή της φτερωτής θεάς που προσωποποιεί την ομορφιά, τότε και τώρα και πάντα. Ο έρωτας του μυθιστορήματος που φέρνουν στα ράφια των βιβλιοπωλείων οι εκδόσεις Πνοή, φαντάζει με ποίημα που πλησιάζει, με μια παλιά προφητεία που σε ταξιδεύει σε δρόμους προσωπικούς.  Μονάχα που στο βιβλίο του Αλέξανδρου Κάσση οι αντοχές του κόσμου παραμένουν σταθερές, κάτω από τα σεντόνια κοιμάται ο ίδιος ο θεός την στιγμή που την ζωή μας σέρνουν τα εκπληκτικά σκυλιά ενός δικτάτορα χρόνου. Όλα είναι μια ζωγραφιά, γεμάτη τυχαία γραμμές και απαρατήρητα σκηνικά.

Περισσότερο από όλα είναι μια νύχτα και ο ζωγράφος δουλεύει εντατικά επάνω στο θέμα του. Περνάει στρώματα σκληρού, μαύρου χρώματος τον καμβά. Στο τέλος αυτής της περιπέτειας θα αποφασίσει αν κάπου μες στους χάρτες του θα σημάνει ένα κόκκινο σημάδι, όμοιο με εκείνου του Τέρνερ στο βάθος της θαλασσοταραχής του. Άραγε τι θα αποφασίσει ο ζωγράφος που προσεύχεται καταμεσίς της ερημιάς της πόλης; Ίσως φτιάξει μια  πορφυρή καρδιά κάτω από το χειμωνιάτικο παλτό ενός διαβάτη, ίσως εργαστεί εντατικά πάνω στο παγκάκι της ζωγραφιάς του, ένα είδος ντάπιας κόντρα στο πρωινό που φθάνει από κάθε δρόμο. Ίσως πάλι κάνει το φεγγάρι να ανατείλει φλεγόμενο, χαρίζοντας στο κορίτσι του έργου του μια ιδέα έκπληξης και μια ιδέα μυσταγωγίας. Ίσως να περιοριστεί στην μοναξιά ενός αμερικάνικου αναψυκτηρίου, βάφοντας την γραβάτα αυτού του χαρακτήρα που μοιάζει να δραπετεύει από τους πίνακες του Έντουαρντ Χόπερ. Ίσως, ίσως, ίσως. Μα τώρα ξέρει καλά πως μια ιδέα αφοπλιστικού κόκκινου χρώματος μπορεί να αλλάξει για πάντα το ταξίδι ενός κοριτσιού, την ήττα της όταν η νύχτα τα παίρνει τελικά όλα με το μέρος της. Τώρα ξέρει πως την στιγμή του έρωτα που φύεται ανάμεσα στις γραμμές των χαρακτήρων του, αρκεί μονάχα να ζωγραφίσει το κατακόκκινο παράθυρο. Και τότε η μετάβαση στην άλλη πλευρά της ζωής θα γίνει μια εύκολη υπόθεση. Μονάχα να προσέξει το σημάδι του να διαθέτει τον πιο υπερθετικό χαρακτήρα, το πιο υπερθετικό, κόκκινο χρώμα.

Όσα Απομένουν από τους Εραστές είναι κρυμμένα σε ανείπωτες στιγμές, στο βάθος του ιερού με τα τσαλακωμένα σεντόνια. Ανεμίζουν όπως ρετάλια πάνω σε κατάμαυρα κλαδιά, κατοικούν το κολασμένο χάος της πόλης μας, σε κάθε τους νεύμα αφήνουν να φανεί το πρόσωπο ενός κοριτσιού, ίδια φεγγάρι και μύθος. Όσα απομένουν από τους Εραστές, σταλάζουν ιώδιο πάνω στις καρδιές μας. Τίποτε δεν φαίνεται, έξω από εκείνο το περίγραμμα του Αλέξανδρου Κάσση που με την απλότητα της γλώσσας του αγαπά και πάλι για κάθε έναν και κάθε μια από εμάς, εκεί έξω. Όσα απομένουν από τους εραστές, είναι αρκετά για μια ταπεινή ιστορία.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top