Fractal

«Η σκοτεινή φάρσα του χρόνου»

Από τον Άγγελο Πετρουλάκη //

 

 

 

Μισέλ Φάις: “Όπως ποτέ” Εκδόσεις Πατάκη

 

Συναντιόμαστε εκεί.

Μπορεί όμως κι εδώ.

Τέλος πάντων, κάπου συναντιόμαστε.

Αφού το δικό σου εκεί μπορεί να είναι το δικό μου εδώ.

 

Πάντα ένα νέο βιβλίο του Μισέλ Φάις παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού οδηγεί τον αναγνώστη σε μια ενδοσκόπηση των δικών του συναισθημάτων, αλλά και όλων όσα χαρακτηρίζουν τη ζωή του. Αναγκαστικές συγκρίσεις, ταυτίσεις, αλλά και διαφοροποιήσεις. Όλων οι ζωές έχουν τα ‘‘γιατί’’ και για όλους ο χρόνος είναι προβληματισμός που εντοπίζεται σε κάθε εκδήλωση ζωής.

Το «Όπως ποτέ» είναι μια αφηγηματική νουβέλα 138 σελίδων, που χωρίζεται σε πέντε ενότητες με τον ίδιο τίτλο – «Η αρρώστια του χρόνου» – και με την ίδια φράση για αρχή: «Μέσα της πώς είναι;»

Αυτές οι επαναλήψεις βεβαιώνουν τον αναγνώστη για το βαθύτερο ταξίδι, ένα ταξίδι στα ‘‘μέσα’’ μας, κατά τη διάρκεια του οποίου τα πάντα ανατρέπονται, ανασκολοπίζονται, σκορπίζονται, απομυθοποιούνται: «Κανείς, ωστόσο, δεν τολμάει να πει αυτό που ακριβώς συμβαίνει. Κανείς δεν αντέχει να ομολογήσει ότι η επιμελώς φυλαγμένη έκπληξη της βραδιάς είναι άκρως ταπεινωτική για όλους. Ούτε ένα αντίγραφο δεν μπορεί να δεχτεί ότι του σέρβιραν, ότι έφαγε, τούρτα φτιαγμένη από τα σκατά των ινδαλμάτων τους, από τα σκατά όλων αυτών που τόσα χρόνια πασχίζουν να τους μοιάσουν, να γίνουν πιο ίδιοι από τους ίδιους…»

 

Μισέλ Φάις

 

Ένας συνεχής μονόλογος, με συνεχείς αυτοαναιρέσεις, συνεχείς θέσεις και αντιθέσεις, συνεχείς λόγους και αντίλογους. Συνεχή αιτήματα αντιφάσεων, ζωή έγκοπη σε κάθε φασματική της διάσταση:

«…Υπάρχει αργά μετά το αργά; Με ρωτάς; Ναι. Απαγορεύεται; Μετά το αργά… Ναι, μετά το αργά. Άκου, λοιπόν… Ακούω… Μετά το αργά όλα επιτρέπονται κι όλα απαγορεύονται. Άσε που μετά το αργά… Ναι, τι άλλο συμβαίνει, μετά το αργά… Μετά το αργά, δεν υπάρχουν ούτε ερωτήσεις ούτε απαντήσεις…»

Ζωές υπό αμφισβήτηση, ζωές μπροστά σ’ έναν ραγισμένο καθρέφτη, του οποίου τις αλήθειες κανείς δεν θέλει να παρατηρήσει, αλλά ούτε και να σχηματοποιήσει με λέξεις:

«…μόνο αγγίζοντας κάποιον με τις λέξεις εξημερώνουμε το πιο άγριο, το πιο απροσπέλαστο, το πιο βουβό κομμάτι της σιωπής μας. Της διπλής σιωπής. Κι αυτού που αγγίζει κι αυτού που αγγίζεται. Κι αυτού που μιλάει κι αυτού που ακούει…»

Σκληρός ο ραγισμένος καθρέφτης που βάζει μπροστά μας ο Φάις. Πιθανόν να μην αντέχεται από πολλούς. Ίσως από τους περισσότερους. Που έμαθαν να βρίσκουν μιαν άλλη ζωή να γεμίσουν τη δική τους, τρομαγμένοι από την ερημιά που οι ίδιοι έσπειραν και καλλιέργησαν:

«Επιτέλους, ωρύεται, να σταματήσει να την ενοχλεί. Να την καταπιέζει με τις εμμονές του. Χειρονομεί έντονα. Λες και κόβει, τεμαχίζει, κατακρεουργεί τον χώρο γύρω της. Δεν είναι διατεθειμένη να γεμίζει αυτή τα κενά του. Δεν θα πληρώσει αυτή αμαρτίες και παραλείψεις άλλων…»

Ο Φάις στέκεται με ιδιαίτερο σαρκασμό απέναντι στη «…σκοτεινή φάρσα του χρόνου». Με γραφή παραληρηματική, χωρίς ανάσα – θα έλεγα – φέρνει τα πάνω κάτω, ξεφλουδίζοντας το περίβλημα των σχέσεων και απογυμνώνοντας τις σχέσεις γυναίκα – άντρα:

«Ο καθένας κάτι σκαρφίζεται για να εκφράσει την εμπειρία του. Ή τη μη εμπειρία του. Να εκφράσει το ανέκφραστο, να πει το ανείπωτο…

[…]

»…μόνο ματαιωμένη, ακυρωμένη, άχρηστη, περιττή νιώθω ζωντανή. Μόνο όταν νιώθω ματαιωμένη, ακυρωμένη, άχρηστη, περιττή, αναπνέω αβίαστα.

[…]

»…μόνο όταν δέχομαι με θάρρος τη δειλία μου αισθάνομαι ότι η ύπαρξή μου έχει κάποιο νόημα.

[…]

»…δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα στον κόσμο από το να ζεις τη ζωή κι όχι τη ζωή σου. Δηλαδή να ζεις τη ζωή των γονιών σου, των εχθρών σου, όσων εγκατέλειψες ή σ’ εγκατέλειψαν, όσων ανταγωνίστηκες αλλά και όσων ταπεινώθηκες μπροστά τους…»

Απέναντι λοιπόν στον χρόνο, τον ανερμήνευτο, και στη φθορά τού χρόνου, μία κόπωση που συνεχώς αμφισβητεί τη σκοπιμότητα των σχέσεων. Κάτω από τις λέξεις, ένα χάος, με τον συγγραφέα να χαρτογραφεί και την πλέον αδιόρατη ανάσα εκείνων που έζησαν από κοινού την αρρώστια του χρόνου…

 

 

Λάρισα, 10/10/2019

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top