Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Το Μεγάλο Αμερικάνικο (πολιτικό) μυθιστόρημα
22/12/2020, 8:46 μμ

Το Μεγάλο Αμερικάνικο (πολιτικό) μυθιστόρημα

Γράφει ο Δημήτρης Καρύδας //

 

Ρόμπερτ Πεν Γουόρεν «Όλοι οι άνθρωποι του βασιλιά», Μετάφραση: Αθηνά Δημητριάδου, εκδ. Πόλις, σελ. 560

 

Ο τίτλος προφανώς και είναι…. παραπλανητικός και ενδεχόμενα θα ταίριαζε περισσότερο στην παρουσίαση του βιβλίου σε ένα Αμερικάνικο έντυπο ή ιστότοπο. Γιατί πολύ απλά τα γνωστά διλήμματα που θέτουν –για λόγους μάρκετινγκ- στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού μπορούν να βρουν εύκολες απαντήσεις. Το βιβλίο του Ρόμπερτ Πεν Γουόρεν «Όλοι οι άνθρωποι του βασιλιά» (εκδόσεις Πόλις) δεν είναι το μεγάλο Αμερικάνικο μυθιστόρημα. Μπορεί όμως να είναι –και με διαφορά από το επόμενο- το καλύτερο Αμερικάνικο πολιτικό μυθιστόρημα. Αντιγράφουμε από το οπισθόφυλλο για να μπείτε με συνοπτικές διαδικασίες στο πνεύμα του βιβλίου: «Νέος, οραματιστής και φιλόδοξος, ο Γουίλι Σταρκ ξεκινά την πολιτική του σταδιοδρομία αποφασισμένος να πάρει εκδίκηση για την ταπεινή του καταγωγή, να ταχθεί στην υπηρεσία του λαού, των απόκληρων και των αδικημένων, να αγωνιστεί για μια άλλη, προοδευτική Αμερική.

Τώρα πια είναι ο πανίσχυρος κυβερνήτης μιας Πολιτείας του αμερικανικού Νότου. Πεπεισμένος ότι τα αγνά ιδανικά ελάχιστη σχέση έχουν με τη σκληρή πραγματικότητα, οδηγείται στο συμπέρασμα ότι, αν θέλει να παραμείνει πιστός στους στόχους του και ταυτόχρονα να διατηρηθεί στην εξουσία, δεν πρέπει να φοβάται αλλά, αντιθέτως, να εκμεταλλεύεται τη διαφθορά που επικρατεί στις ανθρώπινες σχέσεις, και να επιδίδεται με κυνισμό στον κατάλληλο χειρισμό ανθρώπων και καταστάσεων.

Όταν ο αριστοκρατικής καταγωγής δικαστής Μόνταγκιου Ίρβιν, που έχει τη φήμη του αδιάφθορου, στέκεται απέναντί του, ο Σταρκ καλεί σε βοήθεια τον σύμβουλό του Τζακ Μπέρντεν, στον οποίο αναθέτει να ξεψαχνίσει το παρελθόν του δικαστή: είναι βέβαιος ότι και εκείνος έχει θαμμένους σκελετούς στην ντουλάπα του. Ο Τζακ είναι ο άλλος κεντρικός ήρωας του μυθιστορήματος. Πρώην δημοσιογράφος, με ιστορικές σπουδές, άνθρωπος ιδιαίτερα καλλιεργημένος, παρατηρεί τα πάντα ως αφηγητής και αυτόπτης μάρτυρας, παραμένοντας διαρκώς αποστασιοποιημένος. Έχει επίγνωση τόσο της αξίας του καλού όσο και της κυριαρχίας του κακού. Διχάζεται ανάμεσα στον θαυμασμό και την απέχθειά του για το πρόσωπο του Σταρκ, γνωρίζοντας βαθιά μέσα του πως δεν θα καταφέρει να μείνει αμέτοχος ως το τέλος και πως η Ιστορία θα τον αδράξει».

Η ιστορία των δύο ανδρών που στην πραγματικότητα είναι μια και ενιαία δίνεται από τον Γουόρεν με ένα υπέροχο τρόπο και φαντάζει ασύλληπτα ρεαλιστική και αληθοφανής. Άλλωστε, η παγκόσμια πολιτική ειδησεογραφία σε πολλές περιπτώσεις πλέον ξεπερνάει τη συγγραφική φαντασία. Ο Γουόρεν, μοναδικός δημιουργός που έχει κερδίσει βραβεία Πούλιτζερ τόσο για μυθιστόρημα (το 1947 για το συγκεκριμένο βιβλίο) όσο και για ποίηση, αξιοποιεί άριστα και τις δύο αρετές. Ενίοτε ρεαλιστικός, ενίοτε λυρικός παρουσιάζει ένα βιβλίο με πολύ ζωντανές εικόνες και περιγραφές. Η ιστορία γραμμένη αρχικά λίγο μετά το τέλος του Β’ παγκοσμίου πολέμου (1946) και αναθεωρημένη από τον Γουόρεν το 1974 (αυτή η έκδοση φαντάζομαι ότι είναι η συγκεκριμένη που κυκλοφόρησε στη χώρα μας) αποδίδει και γλωσσολογικά το πνεύμα της εποχής, αφού η δράση τοποθετείται στα χρόνια του Μεσοπολέμου. O Γουόρεν στις 550 σελίδες του βιβλίου χρησιμοποιεί όλα τα όπλα που έχει στη συγγραφική του φαρέτρα με ένα ξεκάθαρα συναρπαστικό αποτέλεσμα. Το βιβλίο είναι πληρέστατο, ορισμένες φορές μοιάζει με ένα αδιέξοδο επικό λαβύρινθο, σίγουρα ατμοσφαιρικό, ορισμένες φορές υπερβολικό και γεμάτο από δεδομένα της εποχής όπως ο πολιτικός νεποτισμός και ο σεξισμός.

 

Robert Pen Warren

 

Το μεγάλο πολιτικό Αμερικάνικο μυθιστόρημα γραμμένο σε εποχές μεγαλύτερης αθωότητας (και καθόλου διαδικτύου) μας δείχνει ότι το λάθος πρόσωπο της πολιτικής είναι πάντα ίδιο παντού στον πλανήτη. Από την Αθήνα μέχρι τον Αμερικάνικο νότο. Εκβιασμοί, νεποτισμός, σωματικοί εκφοβισμοί, άφθονο ‘’μπούλιγνκ’’, οικογενειακές αξίες που θυμίζουν περισσότερο μαφιόζικα δόγματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχουν σκηνές που βγάζουν άφθονο γέλιο, όπως αυτή όπου οι βοηθοί του κυβερνήτη και ένας φωτογράφος προσπαθούν να πείσουν τον σκύλο του πολιτικού να πηδήξει στην αγκαλιά του αφεντικού του για να αποθανατίσουν ένα ‘’ανθρώπινο ενσταντανέ’’. Προσοχή, το βιβλίο δεν προσφέρεται για εύκολες και γρήγορες αναγνώσεις. Όχι μόνο λόγω συνολικού όγκου αλλά γιατί το ταξίδι του συγγραφέα περνάει μερικές φορές από δύσβατους, για τον αναγνώστη, δρόμους. Μακροσκελείς περιγραφές, γραφή αργή, αντίθετη με τις σύγχρονες ταχύτητες. Αλλά η αρτιότητα της γραφής του Γουόρεν και η ιστορία του αυτή καθ’ αυτή θα αποζημιώσει εύκολα τον υπομονετικό και σχολαστικό αναγνώστη.

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top