Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Θάλασσες, καράβια, ταξίδια
23/11/2021, 10:48 μμ

Θάλασσες, καράβια, ταξίδια

Γράφει ο Φίλιππος Φιλίππου //

 

Ιωσήφ Σαρειδάκης: “Ωκεανών κροσάρισμα” Εκδόσεις Δρόμων, 2021, σελ. 104

 

Ο Νίκος Καββαδίας είναι σήμερα πολύ δημοφιλής, ακόμα και στη νέα γενιά αναγνωστών, οι οποίοι γνώρισαν τα ποιήματά του από τις μελοποιήσεις τους, κυρίως από εκείνες του Θάνου Μικρούτσικου. Αλλά και στην εποχή που έζησε είχε αποκτήσει φήμη στους καλλιτεχνικούς κύκλους της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, κι ήταν αγαπητός στο αναγνωστικό κοινό που είχε γοητευτεί από τις περιγραφές των ταξιδιών του και τις αναφορές σε άγνωστους μακρινούς τόπους του κόσμου. Μολονότι ολόκληρο τον εικοστό αιώνα μέχρι τη δεκαετία του ’80 πολλοί νέοι ονειρεύονταν να ταξιδέψουν και έσπευδαν να βγάλουν ναυτικό φυλλάδιο για να μπαρκάρουν –το ναυτικό επάγγελμα έδινε μια καλή λύση στο βιοποριστικό πρόβλημα των Ελλήνων–, ελάχιστοι ναυτικοί ασχολήθηκαν συστηματικά με τη λογοτεχνία, είτε με την ποίηση είτε με την πεζογραφία. Αυτοί που ξεχώρισαν, εκτός από τον Καββαδία, ήταν πολύ λίγοι: ο Δημήτρης Αντωνίου, ο Βασίλης Λούλης και μερικοί άλλοι.

Κι έρχεται σήμερα, αρκετά καθυστερημένα, ένας ακόμα ναυτικός που έγραψε ή γράφει ακόμα, ποιήματα, είναι ο Ιωσήφ Σαρειδάκης που γεννήθηκε στην Ιεράπετρα της Κρήτης το 1942, δηλαδή όταν ο Καββαδίας ήταν τριάντα δύο χρονών. Η συλλογή του με τον τίτλο Ωκεανών κροσάρισμα, όπου κροσάρω σημαίνει τη διασταύρωση ενός πλοίου με κάτι άλλο, μπορούμε να πούμε πως περιέχει ποιήματα γραμμένα με το στυλ και τη θεματολογία του Καββαδία. Μάλιστα, ένα ποίημα είναι αφιερωμένο στον σπουδαίο ασυρματιστή, ο οποίος ξεκίνησε να γίνει καπετάνιος και στην πορεία άλλαξε την απόφασή του.

Το πρώτο ποίημα του Ιωσήφ Σαρειδάκη, ο οποίος μεγάλωσε στην Καστέλα του Πειραιά, είναι το «Θάλασσα 1», ένας ύμνος στη θάλασσα:

 

Θάλασσα ατέρμονη της Γαίας θυγατέρα

μήτρα αρχέγονης ζωής, της φύσης η αρχή

αρχόντισσα κι αθάνατη, χωρίς την αμβροσία,

σε νιώθω μοίρα μου θεά, αφέντρα κι αδερφή.

 

Στο «Θαλασσολάτρης» ο ποιητής μιλάει για τον εαυτό του, τον παρουσιάζει ως λάτρη του υγρού στοιχείου και αναφέρει μερικά από τα ταξίδια του ανά τους ωκεανούς:

 

Είμαι ένας μαρινάριος λαγγεμένος ταπεινός,

σκέψη απ’ τα πρώτα βήματα τα πρώτα και με πάθος,

η αγάπη για τη θάλασσα ήταν για μένα σκοπός

κυνηγός ονείρων στων αστερισμών το θάμπος…

 

Στου κόσμου τα λιμάνια ανέμελος πορεύτηκα,

ακάματος θαλασσολάτρης κι άδραχνα εμπειρίες,

μουσώνες κι άγριες τραβερσάδες δεν σκιάχτηκα,

μ’ ένα εξάντα κρατούσα ατέρμονες πορείες.

 

Ιωσήφ Σαρειδάκης:

 

Στο «Το πιο όμορφο όνειρο» διακρίνουμε τη νοσταλγία του παλιού ναυτικού για τη θάλασσα και τα ταξίδια που τα θυμάται και συγκινημένος είναι έτοιμος να κλάψει για όσα έζησε και δεν πρόκειται να ξαναζήσει:

 

Πέρασαν πολλά χρόνια σαν ναυτικός απόμαχος

μα νοσταλγός των θαλασσών για μακρινά ταξίδια

κάποιες φορές τα μάτια του, τα ύγρανε η αρμύρα,

η μοναξιά τον βάραινε και ένιωθε περιττός.

 

Μια από τις συνήθεις περιπέτειες που έζησε, τίποτα σπουδαίο βέβαια, αλλά που έμεινε βαθιά χαραγμένη στη μνήμη, βρίσκεται στο «Γράμμα σ’ έναν ναυαγό»:

 

Μια βραδιά στο Μεξικό, στο Lazaro Cardenas,

θα βρούμε κούκλες, δε μου ’πες πώς και τι,

στου tango fuego τον ρυθμό το ξέφρενο flamengo,

πανιόλο πήγαν τα μυαλά και μείναμε ταπί.

 

Όπως είπαμε, ο ποιητής εμπνέεται από τον Νίκου Καββαδία, τον οποίο αναφέρει με ευγνωμοσύνη στο «Στερνό στίγμα» -του το αφιερώνει–, όπου μιλάει γι ταξίδια, λιμάνια και την –Πέμπτη συμφωνία του Μπετόβεν:

 

Με τους δικούς σου στίχους στις θάλασσες πορεύτηκα

όταν θα ’ρθει η στιγμή θα το ’θελα πολύ να σε γνωρίσω,

μια θέση κράτα δίπλα σου , έτσι τα’ ονειρεύτηκα,

μαζί σου τα όμορφα ταξίδια μας να τραγουδήσω.

 

Κλείνοντας τούτο το σημείωμα, πρέπει να πούμε πως πολύ λίγοι Νεοέλληνες γίνονται σήμερα ναυτικοί, μολονότι υπάρχουν σχολές αξιωματικών σε ορισμένα μέρη της Ελλάδας. Όσο κι αν η θάλασσα και τα ταξίδια γοητεύουν τη φαντασία, οι νέοι που αναζητούν ένα επάγγελμα δεν αποφασίζουν εύκολα να μπαρκάρουν και να χάσουν τις χαρές της στέρεας γης για χάρη των περιπετειών.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top