Fractal

Σύζευξη διαφορετικών ιδεών

Γράφει ο Κώστας Κωσταβασίλης // *

 

Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, «Οι σημειώσεις του φαροφύλακα», εκδόσεις Στοχαστής

 

Στην πορεία της λογοτεχνίας υπάρχουν πολλοί συγγραφείς που έχουν καθιερωθεί με ένα συγκεκριμένο στυλ γραφής και ένα συγκεκριμένο λογοτεχνικό είδος. Άλλοι διακρίνονται ως διηγηματογράφοι, άλλοι ως ρομαντικοί μυθιστοριογράφοι, άλλοι ξεχωρίζουν στο ιστορικό μυθιστόρημα κι άλλοι στην αστυνομική λογοτεχνία. Άλλοι αναδεικνύονται από το ποιητικό τους ταλέντο κι άλλοι από την κριτική τους ικανότητα ως δοκιμιογράφοι ή ιστοριογράφοι. Οπωσδήποτε στην ιστορία της λογοτεχνίας υπάρχουν πολλοί διακεκριμένοι λογοτέχνες που κατόρθωσαν να διακριθούν και να αποδώσουν τα μέγιστα σε περισσότερα από ένα είδη, κάτι το οποίο θεωρείται από μόνο του αρκετά δύσκολο. Ορισμένοι, ταλαντούχοι συγγραφείς, με εμπιστοσύνη στις δυνάμεις τους επιχειρούν να συνταιριάξουν σε ένα πόνημα, σε ένα λογοτεχνικό έργο ποικίλα είδη. Όταν κάτι τέτοιο επιχειρείται, είναι άξιο επαίνου, όταν μάλιστα καταλήγει και σε θετικό αποτέλεσμα, είναι άξιο προσοχής και οπωσδήποτε αναφοράς.

Μια τέτοια προσπάθεια επιχειρεί ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης με τη νουβέλα του «Οι σημειώσεις του φαροφύλακα», από τις εκδόσεις «Στοχαστής». Η νουβέλα είναι αφηγηματικό είδος της λογοτεχνικής πεζογραφίας το οποίο χαρακτηρίζεται από τη συντομία στην έκταση, η οποία κυμαίνεται μεταξύ του συντομότερου διηγήματος και του εκτενέστερου μυθιστορήματος και παράλληλα από τον ρεαλισμό του ύφους του και την ύπαρξη συγκεκριμένης πλοκής. Γενικά στη νουβέλα το βάρος του συγγραφέα ρίχνεται περισσότερο στην ηθογραφία και ψυχογραφία των χαρακτήρων και όχι τόσο στα αναφερόμενα επεισόδια και την πλοκή τους. Στην Ελλάδα, νουβέλες έχουν χαρακτηριστεί Τα ρόδινα ακρογιάλια του ΠαπαδιαμάντηΟ Ζητιάνος του ΚαρκαβίτσαΟ Κατάδικος του Κ. Θεοτόκη, Η Ιστορία ενός αιχμαλώτου του Στρατή Δούκα καθώς και κάποια ακόμα έργα των Ζαμπελίου, Καλλιγά, Βιζυηνού, Δροσίνη, Κονδυλάκη, Νιρβάνα κ.α.

Ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, όμως, δεν περιορίζεται στην κλασική μορφή της νουβέλας με ηθογραφικό περιεχόμενο. Έμπειρος και καταξιωμένος σε διάφορα είδη (ιστορικό μυθιστόρημα, ιστοριογραφία, κριτική, διηγηματογραφία, ποίηση), τολμά να ενσωματώσει στη φόρμα της νουβέλας και την πλοκή μιας υπόθεσης αστυνομικού μυστηρίου που εκτυλίσσεται σε χρόνο του παρελθόντος. Επιτυγχάνεται έτσι η συνύπαρξη της νουβέλας, όπου η ψυχογραφία των χαρακτήρων ξεχωρίζει για την πιστότητα και την εγκυρότητά της, με το ιστορικό μυθιστόρημα, όπου αναδεικνύονται στοιχεία της τοπικής ιστορίας και κοινωνίας του παρελθόντος αλλά και την αστυνομική πλοκή, όπου επιχειρείται, μέσω της ανίχνευσης των στοιχείων να αναδειχθεί στο τέλος η αίσθηση της απόδοσης του δικαίου.

 

Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης

 

Όλα αυτά ο Ιντζέμπελης τα καταφέρνει ακολουθώντας τον ήρωά του, Ταξιάρχη, στα τέλη της δεκαετίας του ’20 στον γνώριμό του και αγαπημένο τόπο της Κόπραινας με το λιμάνι και το φάρο της. Ο συγγραφέας καταφέρνει να ζωντανέψει στα μάτια του αναγνώστη την περιοχή και την κινητικότητά της, μέσα από αξιόπιστα ιστορικά στοιχεία που συνοδεύονται από οπτικό υλικό (φωτογραφίες εποχής, σχέδια). Ταυτόχρονα ανατέμνει ψυχικά και ηθικά όχι μόνο τον κεντρικό ήρωα, αλλά και τους συμπρωταγωνιστές του (τον προϊστάμενο Πασχάλη, το συνάδελφο Γρηγόρη, τον τελώνη, την αγαπημένη του ήρωα, Σοφία), αλλά και δευτερεύοντα πρόσωπα της πλοκής, όπως ο γραμματέας του Υπουργείου, ο αστυνόμος της Άρτας, ο τελωνειακός υπάλληλος Θανάσης. Όλα αυτά τα καταφέρνει με γλώσσα απλή αλλά και γλαφυρή συνάμα, που γίνεται εύκολα κατανοητή από τον αναγνώστη και κρατά το ενδιαφέρον του αμείωτο μέχρι την τελευταία σελίδα της αφήγησης.

Στο βιβλίο υπάρχουν επίσης ιστορικές σημειώσεις στο τέλος της πλοκής, καθιστώντας έτσι στον αναγνώστη πολύ πιο εύληπτο το πλέγμα των συμπεριφορών και της καθημερινότητας στην Κόπραινα και το φάρο της, ενώ προστίθεται παράρτημα με φωτογραφίες αρχείου, σχέδια και πρωτότυπα έγγραφα από το αρχείο του Πολεμικού Ναυτικού. Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη προσπάθεια σύζευξης τόσων διαφορετικών λογοτεχνικών ειδών, την οποία αξίζει να μελετήσει κάθε αναγνώστης!

 

 

* Ο Κώστας Κωσταβασίλης είναι διδάκτωρ Ιστορίας.

 

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top